اصلاح‌طلبان چگونه به راهبرد «عدم مشارکت فعال» رسیدند؟

شواهد و قراین از حرکت جریان اصلاحات و فتنه‌ی سبز در راستای تکمیل پروژه و نقشه‌ی جدید براندازی جمهوری اسلامی حکایت دارد. از آن جا که طراحی جدید سازمان‌های امنیتی آمریکایی برای براندازی جمهوری اسلامی بر پایه‌ی انتخابات پیش رو است، به نظر می‌رسد تحول در سناریوی انتخاباتی جریان اصلاحات و فتنه‌ی سبز هم در گذر از تعیین پیش شرط و تحریم، به سمت مشارکت خنثی و حداقلی در همین راستا است. 

از سوی دیگر حرکت مجدد مردم مصر برای باز پس گیری انقلاب از نظامیان حامی غرب که به باور بسیاری از تحلیل‌گران واکنشی است به هشدارهای رهبر معظم انقلاب برای جلوگیری از مصادره شدن انقلابشان توسط غرب‌گرایان؛ عامل دیگری در تشدید فشارهای روانی غرب برضد ایران و همراهی جریان داخلی با آن است. اکنون بسیاری از چهره‌های سیاسی اصلاح‌طلب و سبز نگرانی خود را از شدت گرفتن گرایش‌های اسلامی در مصر، تونس، یمن و لیبی اعلام می‌دارند[3] و این امر نشان می‌دهد که چرا چهره‌ای چون ابراهیم یزدی پیش گام دعوت مردم انقلابی تونس به دوری از حکومت اسلامی است. آن‌ها از مدت‌ها پیش می‌کوشیدند این الگو را خدشه‌دار کنند. سخنان «محمد رضا خاتمی» در این راستا به وضوح از ایده‌ی بدنام ساختن انقلاب اسلامی از سوی این جریان پرده بر می‌دارد. وی می‌گوید: «شما می‌خواستید بگویید صدور انقلاب یعنی صدور اندیشه و الگو، ما با گرفتاری‌های بعد از انقلاب متأسفانه الگوی درخشانی را که به دنبالش بودیم، نتوانستیم بسازیم نه تنها الگو را نساختیم بلکه در زمینه‌ی تولید فکر و اندیشه هم دچار اختلال شدیم.»[4]

سطح دیگر این هم‌گامی و هم‌سویی با طرح‌های آمریکایی، همراهی این جریان‌ها با تهدیدها و جنگ روانی شدید آمریکا در هفته‌های اخیر است. بی تناسب نیست که یکی از رسانه‌های متعلق به موسوی (کلمه) از جمهوری اسلامی می‌خواهد، در مقابل فشارهای غرب از حقوق هسته‌ای ملت کوتاه بیاید. به احتمال قریب به یقین این جریان تمایل دارد با عقب‌نشینی‌های جمهوری اسلامی از مواضع خود، مسیر تداوم این قبیل مقاومت‌ها در مقابل غرب بسته شود. امری که می‌توان مصادیق متعددی برای آن یافت.

2-2- ارایه‌ی الگوی مطلوب غرب  به مردم انقلابی منطقه

این الگو طبق غالب تحلیل‌ها، اسلام میانه رو و مصداق عملیاتی آن یعنی ترکیه است. در این مسیر، طبیعی است که ابتدا باید در مدل اسلام سیاسی ایران و نظام مطلوب آن خدشه ایجاد شود. این سناریوی غرب هم از مواردی است که اصلاح‌طلبان از مدت‌ها پیش نسبت به آن سمپات کرده و همراهی داشته‌اند. چهره‌هایی چون تاج‌زاده از چندین ماه قبل می‌کوشند ترکیه را اتوپیای جهان اسلام در زیر لوای دموکراسی و  مدرنیزاسیون معرفی کنند.[5] 

اگر این اتفاق تحقق یابد، ضمن تضمین و تحکیم استراتژی آمریکایی، تأمین کننده‌ی خواست اصلاح‌طلبان نیز خواهد شد و مزیت‌هایی چون تداوم حمایت آمریکا از این جریان، ایجاد پایگاه سیاسی برای آن‌ها در بین کشورهای اسلامی و ایجاد مشروعیت سیاسی در میان انقلابیون منطقه به دنبال خواهد داشت، چیزی که از ابتدای آغاز روند بیداری اسلامی این جریان با به راه انداختن غائله‌هایی مانند 25 بهمن دنبال آن بوده است.

3-2- استفاده از فرصت انتخابات ایران

بُعد سوم اقدام غربی‌ها در تحرکات ضدایرانی خود، تلاش برای استفاده از فرصت انتخابات برای مشروعیت زدایی از نظام اسلامی و زمینه سازی برای فتنه‌ی داخلی دیگری است که پایه‌ی اصلی آن بر ظرفیت جریان برانداز داخلی استوار است. این مسأله بخشی از مدل امنیتی و سیاسی آمریکا برای به چالش کشاندن کشورها با استفاده از پتانسیل مخالفان داخلی است. طبق مدلی که «فرید زکریا» عضو شورای روابط خارجی آمریکا مطرح ساخته است، یکی از تاکتیک‌های موفقیت آمریکا تکیه بر عوامل داخلی در هر کشوری است. می‌توان مصادیق متعددی از همراهی اصلاح‌طلبان و اهالی فتنه‌ی سبز با این سناریو ذکر کرد. به عنوان نمونه در حالی که گزارش «احمد شهید» یکی از اضلاع طراحی آمریکا برای بستر سازی جهت برخورد سخت با جمهوری اسلامی است، «امیر ارجمند» مشاور فراری «میرحسین موسوی» طی نامه‌ای به اصطلاح مستندات جدیدی از نقض حقوق بشر را در اختیار وی قرار می‌دهد و خواستار رسیدگی به آن‌ها می‌شود. این یکی از موارد چراغ سبز این جریان برای تشدید فشارها برضد کشور است.

این همان سرنخی است که چندی پیش در قالب انتخابات رسوا از سوی تاج‌زاده مطرح شد و کم کم به اتخاذ راهبرد تحریم با چراغ خاموش منجر گردید. این طرح آمریکایی دنبال این است که انتخابات مجلس را به یک نقطه‌ی امنیتی برای جمهوری اسلامی تبدیل نموده و با تضعیف جایگاه مقبولیت مردمی نظام، زمینه‌ی فشارهای گسترده را فراهم نماید و در صورت موفقیت در این مرحله، کلید یک درگیری داخلی تمام عیار را بزند.

اگر جریان برانداز آمریکایی بتواند در داخل با تکیه بر سناریوی تکراری مهندسی انتخابات، عدم وجود رقابت دموکراتیک و... مشروعیت نظام را با چالش مواجه سازد، امیدوار است با به راه انداختن یک سری آشوب‌ها و ناامنی‌های داخلی، همانند الگوی لیبی و سوریه مسیر تعرض آمریکا و هم‌پیمانانش را فراهم سازد.(*)

پی‏نوشت‏ها:

[1] - کلمه، 18/4/1390

[2] - روزنامه‌ی جوان، 28/8/1390

[3] - برای مثال رجوع شود به؛ مقاله‌ی نقد رفتار دختر مصری، نوید یوسفیان، دانشجوی علوم سیاسی مردمک، 3/8/1390

[4] -  پایگاه خبری جماران، 4/7/1390

[5] - به عنوان نمونه، تاج‌زاده نیز در نامه‌ای که خطاب به علی مطهری نوشته، آورده است: «حقیقت آن است که ایران پس از عصر اصلاحات، به جای آن که «الگوی» دیگران شود، هم‌چنان که برای دموکرات- مسلمانان ترکیه شد، «عبرت» دیگران شده است. به هر حال بسیار مشتاقم به این سؤال جواب دهید که چرا اکثر نخبگان مسلمان پس از قیام‌های مردمی اخیر اعلام می‌کنند قصد تأسیس نظامی مشابه ایران را ندارند؟» (نوروز، 3/7/1390)

منبع: پایگاه تحلیلی برهان