آيت‌الله يزدي رئيس جامعه مدرسين حوزه علميه قم در گفت‌وگويي ضمن بيان برخي ناگفته‌ها و خاطرات نقل نشده در مورد اين جامعه، مجلس خبرگان، نحوه ارتباط با آقاي هاشمي رفسنجاني و دولت، انتقادات صريحي نيز در مورد برخي عقايد و رفتارهاي رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام و اسفنديار رحيم مشايي رئيس دفتر رئيس‌جمهور بيان كرد.
به گزارش مفید نيوز، بخش‌هاي مهم اين گفت‌وگو به نقل از هفته نامه پنجره در ادامه آمده است:
ساواك چگونه توانست اعضاي جامعه مدرسين را شناسايي كند؟
آنها در منزل آيت‌ا... آذري قمي اساسنامه جامعه مدرسين را پيدا كردند و در حقيقت اين موضوع سبب شد همه افرادي را كه نامشان در اساسنامه آمده بود، تبعيد كنند كه بنده نيز از جمله تبعيدي‌ها بودم. بعد ازتبعيد شرايطي پيش آمد كه كليه بيانيههايي كه توسط حضرت امام بهخصوص در دوران تبعيد منتشر مي‌شد، پس از ورود به منزل ما، پخش مي‌شد.
در مورد انتخاب آيت‌ا... خامنه‌اي بهعنوان رهبري، ظاهرا برخي از اعضاي جامعه مانند آقاي آذري قمي مخالفتهايي داشتند؟
خير، مخالفت داشتن، يك مسئله و فكر تشكيل شوراي رهبري مسئله‌اي ديگر است كه بيشتر از طرف آقاي هاشمي سرچشمه گرفته بود و در اين رابطه، همان زمان، اكثر اعضاي جامعه مدرسين مخالفت كردند. در حال حاضر هم که دوباره آقاي هاشمي اين مباحث را مطرح مي‌كند، باز هم ما مخالفيم و بعدا هم مخالف خواهيم بود. به اين علت كه مسئله تشكيل شوراي رهبري مبناي فقهي و علمي ندارد، بلكه مبناي روشنفكري دارد، چون يك مجتهد هيچوقت نمي‌تواند مقلد باشد و با نظر شورايي بحث كند.
بهنظر شما علت طرح چنين مبحثي از سوي آقاي هاشمي، ناشي از چه مسئلهايست؟
آقاي هاشمي كمي كليگراست و همين مسائل سبب مي‌شود، بحث‌هایی را براي خود پيش بياورد.
نحوه عملكرد آقاي هاشمي در بعد از انتخابات رياست‌جمهوري دهم چگونه بوده است؟
در جريان فتنه، سران فتنه به پشتيباني آقاي هاشمي خيلي كارها كردند و آقاي هاشمي اساسا يك نوع تفكر داشته و دارد كه هيچ ربطي به جامعه مدرسين ندارد. ايشان هيچ وقت عضو جامعه مدرسين نبوده و هميشه عضو جامعه روحانيت مبارز بوده و در آن‌جا نيز هميشه اين بحث‌ها با ايشان وجود داشته است.
علت عدم شركت شما در اجلاسيه خبرگان سال قبل چه بود؟ آيا بهخاطر كسالت بوده است؟
بله، اما عدم حضور بنده به علت اختلاف با آقاي هاشمي بود. در حقيقت شبي كه صبحاش اجلاس مجلس خبرگان رهبري آغاز به كار مي‌كرد، طبق رسمي كه از زمان آيت‌ا... مشكيني رييس پيشين مجلس خبرگان بود، صحبتي با رييس مجلس براي تعيين محورهاي سخنراني افتتاحيه مي‌شد. همه اعضا آن شب بودند و بنده به ايشان گفتم كه جناب آقاي هاشمي رسم بوده كه شب قبل از شروع اجلاس، دوستان هيئت رييسه، محورهاي سخنراني را از رييس پرسيده و نظر مي‌داده‌اند. آقاي هاشمي يكسري مسائلي را مطرح كرد كه از ديد ما دست سوم و چهارم بود، بنده گفتم آقاي هاشمي هيچ تعارفي نداريم اين سخنان بيانش در مدرسه درست است، ولي شما بايد فاصلهتان را با رهبري كم كنيد، فاصله شما با رهبري زياد است، در اين شرايط اگر شما فاصلهتان را با رهبري كم كنيد، بهخصوص در جلسه و قبل از نطقتان، حتما مي‌توانيد جلسه را خوب اداره كنيد و بنده با توجه به ارتباطي كه با اعضا دارم و گفت‌وگوهاي تلفني و حضوري، پيشبيني مي‌كنم جلسه فردا خالي از تشنج نخواهد بود؛ به اين دليل كه شما با رهبري فاصله گرفتهايد و در حقيقت يك نوع برداشتهايي از اين فاصله و سكوتتان شده. شما در نطق افتتاحيه، فاصلهتان را با رهبري كم كنيد. بالاخره آن شب در كميسيون سه نفره‌اي كه بنده عضو آن بودم و اين مباحث با آقاي هاشمي طرح شد، به علت اين‌كه بنده ناراحت شدم، آخرش ايشان گفت كه ادبيات فلاني را قبول ندارم و به يك شكلي مطلب را خواهم گفت كه اين مسئله‌اي كه شماها مي‌گوييد حل شود. بنده همان شب از سر سفره نتوانستم بلند شوم و در حقيقت دچار بيماري شدم كه هنوز هم آثار آن باقی مانده. ولي خوشبختانه مقام معظم رهبري تدبيرهاي بسيار خوبی داشتند و تبيين كردند كه حساب ايشان از سران فتنه جداست و در نهايت اين اواخر دوستان گفتند كه شما حسابتان را از فرزندانتان جدا كنيد، زيرا شما يك موقعيت و فرزندانتان موقعيت ديگري دارند.
بهنظر میرسد، شما هم رابطهتان با آقاي هاشمي بهتر شده است؟
ما رابطهمان با آقاي هاشمي هميشه خوب بوده، البته اختلاف هم داشتيم؛ در حال حاضر، هم رابطهمان خوب است و اختلاف هم داريم. در مجلس هم که ايشان رييس بود و بنده نايبرييس، هميشه با هم اختلاف داشتيم. به ايشان مي‌گفتم اين روشنفكربازيها اسمش اجتهاد نيست و آقاي هاشمي مي‌گفت مجتهدين گفته‌اند، اجتهاد مبناي خاصي دارد. در مجمع تشخيص مصلحت نظام هم بهعنوان عضو شوراي نگهبان شركت مي‌كردم. بارها با آقاي هاشمي اين بحث‌ها را داشتم كه آقاي هاشمي شما اين‌جا حق نداريد كه بگوييد اين خلاف شرع است يا خير؛ اين‌جا مجمع تشخيص مصلحت نظام است و تشخيص خلاف شرع بودن یا نبودن مربوط به شوراي نگهبان است و آقاي هاشمي مي‌گفت نه حالا اين‌جا بحث مي‌كنيم، شايد در رأيگيري تأثيري داشته باشد كه بنده مي‌گفتم اين خلاف است و اشكال شرعي دارد و شما حق نداريد اين مسائل را مطرح كنيد. با اين اوصاف ما با هم دوست هستيم. البته نويسنده‌اي گفته كه قضيه ما با لبخند حل مي‌شود که اين مطلب صحيح نيست، زيرا قضيه ما با ايشان حل شدني نيست، آقاي هاشمي يك نوع تفكري دارد و ما هم يك تفكر ديگر، اما در عينحال ايشان يك روحاني سابقهدار، مبارز و خدوم در كشور است كه ما روشش را نمي‌پسنديم و با خودش هم صحبت كردهايم، ولي تخريبش را هم جايز نمي‌دانيم.
در مقطعي كه آقاي خاتمي براي رياست‌جمهوري كانديدا شدند، شما از آقاي ناطق حمايت كرديد؛ اين حمايت براساس چه تحليلي بود؟
تحليل لازم نداشت؛ كار ايشان را در دوره مجلس ديده بوديم و با هم معاشرت داشتيم و رفتار ايشان را ديده بوديم. در اين جهت از وي حمايت كرديم.
در حال حاضر هم نسبت به آقاي ناطق نوري اين نظر را داريد؟
آقاي ناطق امروز، غير از آقاي ناطق پنج سال پيش است، مثل آقاي هاشمي كه غير از آقاي هاشمي 10 سال پيش است.
چه تفاوتي دارند؟
مگر مي‌شود شما همان فرد چند سال پيش باشيد، مسلما فكرتان خيلي فرق كرده است.
در حال حاضر افكار و عملكرد ناطق نوري را تأييد مي‌كنيد؟
الان روش آقاي ناطق نوري را تأييد نمي‌كنم.
علت اين موضوع چيست؟
زيرا بدون علت از دوستانش كناره‌گيري كرده، بهخاطر يكسري مسائلي كه جزیي است. در نظام سياسي و زندگي نبايد به جزييات به اين اندازه توجه كرد و آن جمله معروف كه مي‌گويند فروعات را با اصول از هم جدا كنيد، بيشتر به همين مسئله تأكيد دارد و آنها كه در متن جريان هستند، متوجه مي‌شوند كه معناي اصول و فروعات با هم چيست.
يك بخش از دوران رياست شما بر قوه قضاييه همزمان بود با دوران رياست‌جمهوري آقاي خاتمي. از نظر شما بهعنوان رييس يكي از قوا، دولت آقاي خاتمي در آن زمان داراي چه نقاط قوت و ضعفي بود؟
همين دعوايي كه در حال حاضر با ايشان داريم، آن زمان هم بود و اساسا به اين علت بود كه مقدسترين چيزها در دوران آقاي خاتمي زير سئوال رفت. ما هم در حد خودمان با هر كس كه مي‌بايست برخورد كنيم از نظر قضايي برخورد داشتيم.
برخورد قضايي در زمان دولت آقاي هاشمي هم صورت مي‌گرفت؟
چه در دولت آقاي هاشمي، چه در دولت آقاي خاتمي و چه در دولت آقاي احمدي‌نژاد، آن چيزي كه عقيدمان از نظر مباني اسلامي بوده، عمل مي‌كنيم. مثلا در دوران آقاي هاشمي، ايشان طرفدار آقاي كرباسچي بود و ما هم سخت مخالف اين قضيه بوديم و در مرحله بحث به نقطه حساسي رسيد و ايشان آنرا در محضر رهبري طرح كرد و ما هم در محضر رهبري گفتيم که به نظر ما رهبري نبايد در اين مسئله وارد شود، زيرا در دنيا رييس‌جمهوري را محاكمه مي‌كنند، آب از آب تكان نمي‌خورد، اما آقاي هاشمي مي‌گويد اگر شهردار را محاكمه كنيد، كشور به هم مي‌ريزد؛ نخير، كشور به هم نمي‌ريزد، زيرا ما برخلاف نظر آقاي هاشمي شهردار را محاكمه كرديم و اتفاقي هم نيفتاد.
در آن دوران رابطه با نمايندگان مجلس ششم به چه صورت بود؟
در خاطرم هست كه هیئترییسه مجلس يك مهماني معروفي برای افراد مؤثر كشور، از جمله اعضاي شوراي نگهبان برگزار کردند. در آن مهماني كه رييسش آقاي بهزاد نبوي بود، اين موضوع را دنبال مي‌كردند كه بهنحوي حاكميت را در خصوص كارهايي كه انجام مي‌دهند، اقناع كنند. در اين مراسم مرحوم زواره‌اي هم همراه بنده بود، آقاي بهزاد نبوي مي‌خواست مراسم را با تشريفات فراوان برگزار كند كه بنده همانجا به تشريفات اعتراض كردم و قبل از اين‌كه سفره بر چيده شود، از سر سفره عقب نشستم و گفتم تشريفات را كنار بگذاريد و بحث را شروع كنيد. بحث را شروع كردند و ما مخالفت صريح با پيشنهادهاي آنها كرديم و از خاطرم نمي‌رود، وقتي مي‌خواستيم از آن جلسه خارج شويم، آقاي بهزاد نبوي به بنده گفت بالاخره شما بنده را اذيت كرديد و نگذاشتيد كار خود را انجام دهم و بنده نيز گفتم: ما اذيت نكرديم، كار شرعي و وظيفه خود را انجام داديم. از بيان اين خاطره مي‌خواهم اين موضوع را تأكيد كنم كه اينطور نيست كه اگر اعضاي جامعه مدرسين در جايي تشخيص دهند كه مسير نادرست است، چه در دولت و چه در خارج آن، نصيحت و موعظه مي‌كنند.
در دوران آقاي احمدي‌نژاد چه نصایحی به ایشان داشته‌اید؟
در حال حاضر جامعه مدرسين موثرترين عامل در جهت رياست‌جمهوري احمدي‌نژاد بوده و حمايت زيادي از ایشان كرده است، ولی در عينحال روي برخي از كارهاي او دست گذاشته و مي‌گويد كه خلاف است؛ مثلا اظهارات آقاي مشايي و پولهايي را كه آقاي مشايي دارد خرج مي‌كند، بارها اعضاي جامعه مدرسين ايراد گرفته‌اند.
آيا تذکرات اعضاي جامعه مدرسين تأثيري هم داشته است؟
بله، تأثير داشته؛ زيرا خودش را كنترل كرده است، اگر تأثير هم نداشته، اشكالي ندارد؛ ما انجام وظيفه كردهايم. در دوران آقاي خاتمي روي ايشان نصيحت‌هاي ما تأثير نداشت، ولي ما آن را بيان مي‌كرديم.
بعضا اخباري منتشر مي‌شود كه آقاي مشايي نزد علما مي‌رود تا مواضع و افكار خود را طرح كند. آيا در اين رابطه، براي ديدار، درخواستي از طرف آقاي مشايي شده است؟
خود آقاي احمدي‌نژاد، به بنده و آقاي جنتي پيشنهاد كردند كه شما كه اينقدر از آقاي مشايي انتقاد مي‌كنيد، بگذاريد يك جلسه بيايد پيش شما، آقاي جنتي در همان جلسه بلافاصله در حضور آقاي احمدي‌نژاد گفتند كه يعني ما هم اين بدنامي را پيدا كنيم كه با آقاي مشايي ملاقات كردهايم؟
درخواست ملاقات آقاي مشايي با شما بود يا اين‌كه قصد ديدار با تمامي اعضاي جامعه مدرسين را داشت؟
ما اصلا آقاي مشايي را قبول نداريم كه درخواست ملاقات بكند و در اين جهت آقاي احمدي‌نژاد درخواست كرده‌اند كه بگذاريد آقاي مشايي بيايد و حرفهايش را شما بشنويد و آقاي جنتي همانجا گفت: يعني به ما تهمت ملاقات با فلاني بخورد؟ آقاي مشايي اينقدر پيش ما مردود است كه حاضر نيستيم با وي ملاقات كنيم و در اين جهت، خودش براي ملاقات درخواستي نداشته. معلوم است كه خود وي نيز مي‌فهمد؛ بالاخره يك آدمي است كه خود را رييس و همه كاره دفتر احمدي‌نژاد مي‌داند. البته مشايي آدمي است كه از پول و موقعيت استفاده مي‌كند و بر اين تصور است كه با اين كارها مي‌تواند رييس‌جمهوري آينده شود؛ بنده همينجا به شما مي‌گويم، در آينده اگر آقاي مشایی بهعنوان رييس‌جمهوري مطرح شود، اولين تشكلی كه رسما و صريحا مخالفت خواهد كرد، جامعه مدرسين است و اگر بنده در قيد حيات باشم، قطعا با اين موضوع مخالفت خواهم كرد و به هر قيمتي كه باشد موافقت نخواهيم كرد كه آقاي مشايي رييس‌جمهوري مملكت شود.
بعضا در برخي خبرها مشاهده مي‌شود كه بعضي گروه‌هاي سياسي به دنبال مرجع‌سازي براي خودشان هستند. آيا جامعه مدرسين در اين زمينه نمي‌خواهد ورود پيدا كند؟
جامعه مدرسين خوشبختانه در زمينه مرجعيت، مباني شرعي را كاملا رعايت كرده، مي‌كند و خواهد كرد و در اين رابطه جاهايي كه بايد جلوگيري كند، به اين معنا كه عدم صلاحيت شرعي برايش محرز شود، عمل كرده و خواهد كرد و در جاهايي كه از لحاظ شرعي محدوديتي داشته نيز تأييد كرده است.
در زمينه مرجعيت آقاي منتظري، چه اتفاقاتي در جامعه مدرسين رخ داد؟
بعد از فوت مرحوم آيت‌ا... گلپايگاني و آيت‌ا... اراكي شرايط اجتماعي ايجاب مي‌كرد كه تعدادي از علما را معرفي كنيم و در اين راستا، جامعه مدرسين تعدادي را بهعنوان مرجع معرفي كرده كه اتفاقا بنده در خاطر دارم كه در آن زمان آقاي فاضل، دبير جامع مدرسين بودند و بارها به بنده مي‌گفتند كه يكي مثبت و يكي منفي، والا بنده نمي‌گذارم اين جلسه به نتيجه برسد، چندين جلسه هم طول كشيد و در اين جهت، مثبت مقام معظم رهبري و منفي آقاي منتظري بودند و مقام معظم رهبري، كمتر از اينهايي كه شما مي‌خواهيد آنها را معرفي كنيد نيستند و آقاي منتظري هم حق مرجعيت ندارد و نمي‌تواند مرجع باشد.
اعلام نظرات جامعه مدرسين درخصوص مراجع از لحاظ شرعي بوده يا سياسي؟
نظرات جامعه مدرسين از لحاظ شرعي اعلام شده و اصلا بحث سياسي در اين خصوص مطرح نبوده است. بنده در سن 80 سالگي هستم و جهنم را براي چه با نظر سياسي بخواهم انتخاب كنم. اين مباحث را كه مطرح مي‌شود، وظيفه شرعي خود مي‌دانم و خوشبختانه كسانيكه در روزهاي اول با بنده مخالفت مي‌كردند كه چرا مرجعيت مقام معظم رهبري را مطرح كرده‌ايد، خيلي طول نكشيد كه همان‌ها با بنده در اين جهت موافقت كرده و خودشان آمدند و به ما اعلام كردند؛ چون مرجعيت و موقعيت ايشان محرز و درست است.
شما چگونه به اين نتيجه رسيديد و مرجعيت رهبري را از ابتدا اعلام كرديد؟
بنده بهخاطر اين‌كه از نزديك در دوران رياست قوه قضاييه و بازنگري قانون اساسي با ايشان رابطه داشتم، بر اين موضوع واقف بودم؛ زيرا در جريان بازنگري قانون اساسي، آقاي خامنه‌اي رييس بودند و آقاي هاشمي نايبرييس و بنده در آن زمان منشي بودم و شرايط كسالت حضرت امام سبب مي‌شد كه گاهي جلسه را فقط بنده اداره كنم، يعني هر دو بزرگوار مي‌رفتند جماران به ملاقات حضرت امام و در آن برهه آشنايي آقاي خامنه‌اي با مباني فقهي و علمي براي بنده محرز شد و در زماني كه مسئول قوه قضاييه شدم نيز وقتي فروعات را نزد ايشان مطرح مي‌كردند، مي‌ديدم كه ايشان خيلي قوي‌تر از خيلي آقايان وارد بحث مي‌شوند.
در مورد آينده جريان فتنه چه تحليلي داريد؟
در جريان فتنه خيلي روشن است كه سران فتنه تحت تأثير تبليغات خارجي و داخلي قرار گرفته و شايد بعضي از آنها نيز تا اين حد، خودشان اطلاع نداشتند. براي همه كساني كه مختصري در جريان باشند، مثل روز روشن است كه آنها در مقام براندازي نظام جمهوري اسلامي ايران بودند و پشتيباني خارجي را نيز به همین دلیل داشتند و از بعضي نيروهاي داخلي نيز در این جهت بهره‌برداري شده بود كه خوشبختانه با تدبير بسيار جالب مقام معظم رهبري، اين نقشه‌ها نقش بر آب شد. امروز سران فتنه خودشان هستند و خودشان و آن مثل معروف در خصوص آنها صدق مي‌كند كه وقتي در سلماني مشتري نداشتند، سر همديگر را مي‌تراشيدند و در حال حاضر آنها چون مشتري ندارند، به ديدن همديگر مي‌روند و مي‌نشينند صحبت‌هايي مي‌كنند كه یعنی ما هستيم، در حقيقت سران فتنه فكر مي‌كردند با پشتيباني‌هايي كه از خارج و داخل داشتند، در فاصله كوتاهي نظام را از بين خواهند برد. ولي در اين رابطه حضور مردم و تدبير فوق‌العاده مقام معظم رهبري توانست نقشه‌هاي آنها را با شكست مواجه سازد و اين نظام را حفظ كند
