نشست «محکومانِ شریعت» از سلسله‌ نشست‏های آشنایی با «جریان اسلام‌گرایی در جمهوری آذربایجان» در تبریز برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی دفتر مطالعات جبهه‌فرهنگی انقلاب‌اسلامی، نشست «محکومانِ شریعت» از سلسله‌ نشست‏های آشنایی با جریان اسلام‌گرایی در جمهوری‌آذربایجان شامگاه چهارشنبه 4 آبان با حضور حسن گلی (کارشناس مسائل منطقه قفقاز و سردبیر مجله‌ی آران)، مهدی نعلبندی (مستندساز و پژوهشگر) در مسجد موسی‌بن جعفر(ع) شهرک رازی تبریز برگزار شد.

بنا بر اين گزارش، در ابتداي نشست حسن‌گلی با اشاره به قرارداد‏های گلستان و ترکمنچای، گفت: قبل از قراردادهای گلستان و ترکمنچای، جمهوری آذربایجان که در آن زمان با عنوانی غیر از عنوان کنونی‏اش نامیده می‏شد، تحت حاکمیت دولت وقت ایران و جزء قلمرو ایران آن زمان محسوب می‏شد و در نتیجه جنگ‏هایی که بین ایران و روس‏ها اتفاق افتاد و با توجه به اوضاع زمان منجر شد به قراردادهای گلستان و ترکمنچای که این منطقه به همراه مناطق دیگری که امروزه کشورهای گرجستان و ارمنستان و بخشی از قفقاز شمالی را شامل می‏شوند از ایران جدا شد.

کارشناس منطقه قفقاز و سردبیر مجله‌ی آران در ادامه افزود: این تفکیک جغرافیایی، سیاسی تا مدت‏ها به تفکیک فرهنگی این منطقه به صورت کامل از ایران منجر نشده بود. به عنوان مثال از همان زمان جدایی بسیاری از علما که در آنجا به تبلیغ دین مشغول بودند در دوران کمونیسم‏ها به خاطر اینکه تلاش می‏کردند هویت دینی وملی خودرا حفظ کنند، شهید یا تبعید شدند.

این کارشناس مسائل قفقاز با اشاره به هویت تاریخی این مردم گفت: با اینکه پس از دوران فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و در حقیقت استقلال جمهوری آذربایجان، فشارها کمتر شد ظلم به گونه دیگری در خصوص شیعیان جمهوری آذربایجان ادامه یافت.

وی با بیان اینکه در تمام این دوران اسلام ستیزی و ایران ستیزی در جمهوری آذربایجان وجود داشت، گفت: روس‏ها وقتی منطقه قفقاز را به لحاظ جغرافیایی جدا کردند؛ همه تلاش‏شان بر این بود که همانند جغرافیا، فرهنگ، ارزش‏های مردمان و دین ساکنان منطقه را از ایران جدا کنند.

گلی در ادامه افزود: نام آران در دوران انتقال تزارها به کمونیست که خلا قدرت ایجاد شده بود، سران حزب مساوات به نام «جمهوری آذربایجان» اعلام استقلال كردند و اینجا بود که منطقه‏ای که در طول تاریخ اران نامیده می‏شد، نام جعلی  جمهوری آذربایجان را یافت.

مدیر موسسه فرهنگی و مطالعات بین‏ الملل آران خاطرنشان کرد: این اقدام از سوی نویسندگان‏شان در مقالات تحقیقی اذعان شده  که نامگذاری منطقه آران به جمهوری آذربایجان صرفاً با اهداف و اغراض سیاسی است.

گلی با اشاره به ابزارهای سیاستی حاکمان آذربایجان بیان داشت: از جمله این سیاست‏ها جلوگیری از گسترش اندیشه‏های شیعی در بین مردم جمهوری آذربایجان بود.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: بخش قابل توجهی از این مردم آذربایجان امروز به این باور رسیدند که باید تلاش کنند برای حفظ باورها و اعتقادات خودشان و ما می‏بینیم که حاکمیت جمهوری آذربایجان متاسفانه مشکلاتی را در سر راه این روند و تحقق اندیشه‏های اسلامی ایجاد می‏کند.

گلی در ادامه اضافه کرد: این سد راه‏های دولت آذربایجان یک روز با بحث تخریب مساجد، روز دیگر با بحث ممنوعیت حجاب، روز دیگر با دستگیری فعالان دینی وشیعی و مذهبی صورت می‏گیرد که البته تاریخ نشان داده است که این اقدامات سلبی نه تنها باعث توقف این روند نخواهد شد بلکه موجب گسترش و آگاهی بیشتر و موجب تقویت باورهای شیعی در مردم جمهوری آذربایجان شده است به همین دلیل اکنون شاهد رشد صعودی تعداد دینداران و باورهای دینی هستیم.

وی در بخش دیگری از صحبت‏های خود  با اشاره به اینکه این روزها در محافل مختلف جامعه سوال‏هایی از قبیل اینکه  بیداری اسلامی در جمهوری آذربایجان کی شروع خواهد شد؟ و اگر بیداری اسلامی تابعی از  انقلاب اسلامی ایران محسوب می‏گردد چرا جمهوری آذربایجان به عنوان نزدیکترین کشور اسلامی به کشورمان  از این بیداری بی‏بهره مانده است؟  مطرح می‏شود، گفت: طرح این سوال‏ها نشانه اینست که هنوز در جامعه ما چه در میان عموم مردم و چه در میان نخبگان سیاسی اجتماعی، جمهوری آذربایجان آنگونه که شایسته و بایسته است شناحته نشده است.

این کارشناس مسائل قفقاز در پاسخ این سوالات به روند تاریخی جدایی قفقاز از ایران اشاره کرد و گفت: از دو قرن پیش تا کنون که جمهوری آذربایجان از ایران جدا شده است دو جریان ایران ستیزی و اسلام ستیزی در این کشور طراحی و عملیاتی گردیده است.

گلی تغییر اسامی مناطق جغرافیایی، تغییر الفبای فرآنی به الفبای روس و لاتین ،تغییر تقویم اسلامی، تغییر زبان ، ساخت فیلم‏هایی با مضامین ضد ایرانی و ضد اسلامی، سرایش منظومه‏های ادبی در تحقیر اسلام و ایران، تحریفات تاریخی، کشتار دینداران و علما در زمان کمونیست‏ها،ممنوعیت قرآن در زمان کمونیست‏ها،ممنوعیت عزاداری، ازبین بردن نمادهای فرهنگی ایران و... را از جمله اقدامات صورت گرفته در دوران قبل از فرو پاشی اتحاد جماهیرشوروی در جمهوری آذربایجان در راستای ایران ستیزی و اسلام ستیزی عنوان کرد و افزود: در دوران استقلال جمهوری آذربایجان نیز این دو جریان ادامه داشته است که برخی مصادیق آن را می‏توان در نگاه ضد ایرانی رسانه‏های جمهوری آذربایجان، تبلیغات ضد ایرانی فراوان در قضیه قره باغ، بستر‏سازی جهت حضور صهیونیست‏ها در کنار مرزهای ایران، ممنوعیت وجود نمادهادی اسلامی در ادارات دولتی جمهوری آذربایجان، ممنوعیت صدور اسناد هویتی خانم‏ها با عکس‏های دارای پوشش اسلامی، تخریب مساجد، ممنوعیت حجاب و دستگیری گسترده فعالان اسلامی جستجو نمود.

سردبیر فصلنامه تحقیقی، مطالعاتی آران افزود: علیرغم همه اقداماتی که در راستای دو جریان فوق برای انفکاک فرهنگی مردم جمهوری آذربایجان از ایران صورت گرفته است، جریانات اخیر این کشور از جمله مقاومت دلیرانه مردم در مقابل تخریب مسجد فاطمه زهرا (س) و نیز مقاومت سرسختانه آنها در مقابل ممنوعیت حجاب در مدارس نشان می‏دهد این انفکاک فرهنگی هنوز به صورت کامل اتفاق نیافتاده و هنوز بخشهایی از مردم این کشور به اسلام پایبند و به ایران علاقمندند.

حسن گلی به سخنرانی تاریخی دکتر صمداف رئیس حزب اسلامی جمهوری آذربایجان در مجرم سال گذشته در اعتراض به ممنوعیت حجاب اسلامی اشاره کرد و گفت: دکتر صمداف در این سخنرانی تاریخی که به دستگیری و صدور 12 سال حبس برای وی منجر گردید، سیاست‏های جاری در کشورش را با سیاسته‏ای زمان معاویه و یزید مقایسه نمود و بر تکلیف دینی خود مبنی بر حراست از ارش‏های اسلامی تاکید کرد.

مدیر موسسه آران با اشاره به اینکه تاریخ این سخنرانی قبل از اتفاقات تونس می‏باشد گفت: می‏توان چنین نتیجه گرفت که بیداری اسلامی در جمهوری آذربایجان قبل از بیداری کشورهای اسلامی شروع شده ولی به دلیل حاکمیت 70 ساله الحاد در این کشور و نیز سابقه نزدیک به دو قرن ایران ستیزی و اسلام ستزی در آن، دامنه  بیداری اسلامی در جمهوری آذربایجان هنوز به همه مردم مسلمان این کشور تعمیم نیافته است.

در ادامه این نشست مهدی نعلبندی کارگردان مستند«حاج علی اکرام» نیز در صحبت‏هایی به تحلیل جایگاه اسلام و تشیع در تاریخ آذربایجان پرداخت و ریشه‌های اسلام‌گراییِ امروز را مربوط به تعلقات دینی مردم آذربایجان دانست.

وی با اشاره به دیدار خود با مرحوم حاج علی‏اکرام علی‏اف رهبر اسلام‏گرایان جمهوری آذربایجان گفت: مرحوم حاج علی اکرام می‏گفت؛ شما انقلابی‏های ایران کار بزرگی کرده‏اید، در دنیا اسلام را زنده و سربلند کرده‏اید، امام خمینی (ره) برای اسلام نفس داد. حاج علی اکرام می‏گفت شما الحاد ندیده‏اید. یعنی شما نماز بخوانید و اجازه آن را به شما ندهند. در جمهوری آذربایجان بخاطر دین مسلمانان را به زندان  مب‏اندازند.

گفتنی است، سلسله نشست‌های «آشنایی با جریان اسلام‌گرایی در جمهوری آذربایجان» به میزبانی مساجد تبریز برگزار می‌شود که در نخستین برنامه از این نشست‌ها با عنوان «خمینی‌چی‌ها در جمهوری آذربایجان»، جمعه‌ی گذشته در مسجد آیت‌الله طالقانی و دومین برنامه از این مجموعه نشست‌ها، با عنوان «محکومان شریعت» در مسجد موسی‌بن جعفر(ع) میزبان علاقمندان مسائل منطقه بود.