پس از پیروزی انقلاب ایران در سال 1357، آمریکا و به طور کلی غرب سعی کردند سیاست‌های ایران را با اعمال تحریم‌های اقتصادی و تجاری تغییر دهند. پس از مطرح شدن برنامه‌ی هسته‌ای ایران در سال2003 غرب سعی کرد تا سیاست‌های هسته‌ای ایران را با اعمال تحریم‌های بیشتر تغییر دهد. ولی در این مدت ایران با اتخاذ تدابیری مانند افزایش شرکای تجاری به جای داشتن روابط تجاری با غرب و چرخش به سوی شرق تأثیرات منفی تحریم‌های کشورهای غربی را کاهش دهد.
بعد از اعلام تحریم‌های نفتی آمریکا، اتحادیه‌ی اروپا هم تصمیم به قطع واردات نفت از ایران گرفت. ولی با توجه به وابستگی این اتحادیه به نفت سبک ایران، کشورهایی مانند یونان و ایتالیا و اسپانیا با این تصمیم مخالفت کردند. اینگونه مخالفت‌ها در کنار پیامدهای تحریم‌ها نظیر جهش قیمت انرژی و فشار سایر کشورها موجب شد تا واشنگتن در تصمیمی جدید بعضی از کشورها را از تحریم‌های نفتی معاف کند. در این رابطه برهان با «رضاسراج» کارشناس مسایل سیاسی و راهبردی گفتگویی انجام داده است که در ادامه می خوانید.
به نظر شما عقب‌نشینی آمریکا و متحدان اروپایی آن چه پیامی می‌تواند داشته باشد؟
این اقدام غرب به منزله‌ی در پیش گرفتن سیاست تنش‌زدایی در حوزه‌های اقتصادی و تشدید جنگ روانی در حوزه‌های تبلیغاتی و سیاسی در قبال جمهوری اسلامی ایران است. اتخاذ این سیاست در حقیقت انفعال غرب در برابر ایران می‌باشد و جمهوری اسلامی ایران با هوشمندی می‌بایست از این انفعال برای رسیدن به اهداف و منافع ملی استفاده کند.
دلایل عقب‌نشینی آمریکا و متحدان اروپایی آن از تحریم‌های نفتی علیه ایران چیست ؟
پس از اعلام تحریم‌های نفتی از سوی برخی از کشورهای اروپایی جمهوری اسلامی ایران در اقدامی پیش دستانه و هوشمندانه صادرات نفت خود را به چند کشور اروپایی قطع کرد. این شوک بسیار موثر باعث افزایش قیمت 20 الی 30 دلاری انرژی در غرب شد و آنان را وادار کرد برای مهار این موج، عقب نشینی در قبال تحریم‌های نفتی و اتخاذ سیاست تنش زدایی در قبال جمهوری اسلامی ایران را در سرلوحه کارهای خود قرار دهند.
کشورهای غربی برای مقابله با جمهوری اسلامی چه سناریویی و با چه اهدافی را دنبال کردند؟
برای فهم بهتر پیروزی جمهوری اسلامی ایران در این زمینه باید به سناریوی طراحی شده از سوی آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی توجه داشته باشیم. توجه به این سناریو و مراحل آن عظمت این پیروزی را بیش از پیش نمایان می‌سازد.
مراحل سناریوی دشمن عبارت بودند از:
1. خروج سفیر انگلیس از تهران پس از واقعه‌ی ورود به سفارت انگلستان
2. خروج سفرای برخی از کشورهای اروپایی از ایران
3. جنگ روانی پر دامنه علیه جمهوری اسلامی ایران
4. تلاش برای تشدید فشارهای سیاسی و اقتصادی علیه کشورمان
5. امضای تحریم‌های مالی اخیر اوباما و اعلام تحریم‌های جدیدی مالی از طرف امریکا
6. اعلام تحریم نفتی از سوی برخی از کشورهای اروپایی
امریکا و متحدان اروپایی آن با علمیاتی کردن مراحل ذکر شده در سناریوی خود انتظار داشتند دو گسل سیاسی و اجتماعی در درون کشورمان فعال شود تا نتیجه فعال شدن این گسل‌ها، منجر به بی ثبات سازی داخلی و کانالیزه شدن جمهوری اسلامی ایران به مذاکره با امریکا گردد.
غربی‌ها انتظار داشتند پس از اجرای سناریوی شش مرحله‌ای خود، گسل سیاسی توسط جریان انحرافی برای القای وضعیت شعب ابی‌طالب و پیاده‌سازی مدل قطع نامه 598 در دستور کار قرار بگیرد و با روی گردانی اجتماعی و عدم مشارکت در انتخابات مجلس نهم، گسل اجتماعی نیز فعال شود. برآورد امریکا و متحدانش این بود که فشار از بیرون و فعال شدن و گسل مذکور در نهایت جمهوری اسلامی ایران را به پای میز مذاکره خواهد کشانید.
هوشیاری و پایداری رهبر معظم انقلاب اسلامی در مقابل سناریوی مذکور و همچنین انتخابات پرشکوه دوازده اسفند سرآغاز نقطه عطف شکست سناریوهای دشمنان بود و ما پس از آن شاهد بودیم که سفرای کشورهای اروپایی سرافکنده و بی سروصدا به تهران باز گشتند و این آغاز انفعال و اتخاذ سیاست تنش زدایی در حوزه های اقتصادی و تشدید جنگ روانی در حوزه‌های تبلیغاتی و سیاسی بود.
عقب نشینی از تحریم‌های نفتی نیز موید گام دیگری از انفعال غرب و سیاست تنش زدایی آنهاست. البته در آینده و در چارچوب سیاست تنش‌زدایی غرب شاهد عقب نشینی بیشتری از سوی آنان در برابر کشورمان خواهیم بود. باید در نظر داشت که اتخاذ این سیاست به منزله یک فرصت برای جمهوری اسلامی ایران است که نباید آن را از دست داد و باید به سیاست تهاجمی خودمان ادامه بدهیم.
