5 عامل نوسانات بورس در سال 90

 

 عوامل بیرونی موثر بر شاخص بورس اوراق بهادار تهران در سال گذشته به شرح زیر می‌باشد؛

 

1. نرخ ارز، سکه و طلا: افزایش نرخ ارز در کوتاه مدت بدلیل خروج سرمایه گذاران از بازار سرمایه به بازار پول، باعث کاهش شاخص کل بورس اوراق بهادار شده و در بلند مدت به دلیل سوددهی صنایع صادر کننده باعث رونق بازار می‌شود، اما از طرف دیگر این نکته حائز اهمیت می‌باشد که افزایش نرخ ارز موجب کاهش ارزش پول ملی می‌شود و در نتیجه هزینه‌های شرکت‌هایی که واردکننده‌ی مواد اولیه و تجهیزات می‌باشند را افزایش می‌دهد. در سال 90 رشد حدود 60 درصدی نرخ ارز به وضعیت نابسامان بورس دامن زده است زیرا به جای هدایت نقدینگی و سرمایه‌ها به بخش تولید، سرمایه‌ها را به این بازار موازی هدایت نموده و موجب کاهش پول ملی و بی‌ثباتی اقتصادی شد که این امر هزینه‌های شرکت‌های وارد کننده‌ی مواد اولیه و تجهیزاتی‌ها را افزایش داده است.

 

در بازار طلا نیز با توجه به بحران اقتصادی جهان و تمایل مردم به خرید سکه در این کشورها قیمت جهانی سکه در سال 90 را افزایش داد، از طرف دیگر افزایش نرخ دلار نیز در بازار ایران به این مسئله دامن زد ( لازم به ذکر است که قیمت طلا در ایران متاثر از قیمت جهانی آن و نرخ دلار می‌باشد) به گونه‌ای که ما شاهد رشد بیش از 100 درصدی قیمت سکه و طلا از ابتدای سال بودیم. از این رو افزایش سکه و نرخ ارز باعث هدایت نقدینگی موجود در جامعه به سمت این دو بازار موازی با بازار سرمایه شد و وضعیت بورس را در سال 90 نابسامان‌تر نمود.

 

2. اقتصاد جهانی: اقتصاد جهانی نیز یکی‌دیگر از عوامل موثر بر بورس تهران می‌باشد. رکود جهانی در سال 90 نیز یکی از عواملی بود که به وضعیت بورس دامن زده‌است. قیمت سهام برخی از شرکت‌های فعال در بورس تهران به طور مستقیم از قیمت‌های جهانی تاثیر می‌پذیرد از جمله می‌توان به قیمت نفت، مواد معدنی، فلزات، فولاد و... اشاره نمود که در سال 90 به علت بحران و رکود جهانی و کاهش قیمت‌های جهانی بارها شاهد ریزش قیمت سهام این شرکت‌ها بوده‌ایم. 

 

 

3. نرخ تورم: افزایش نرخ تورم در کوتاه مدت با افزایش موقتی سوددهی برخی صنایع باعث رونق بازار می‌شود اما در بلند مدت با افزایش هزینه‌های عملیاتی تولید ( از قبیل دستمزدها، انرژی و...) و افزایش نرخ بازده مورد انتظار سرمایه گذاران به کاهش سطح عمومی قیمت سهام و کاهش شاخص کل می‌انجامد. در سال 90 نیز ما تا حدودی شاهد تاثیر افزایش نرخ تورم که قسمت اعظم آن به واسطه‌ی کاهش ارزش پول ملی و نقدینگی موجود در جامعه بود، بر عملکرد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران بودیم به گونه‌ای که برخی از آن‌ها تعدیلات منفی در سود هر سهم خود را اعلام نمودند.

 

4. مسائل و اوضاع سیاسی: اوضاع سیاسی یکی از عوامل موثر بر شاخص بورس می‌باشد که در سال 90 ما فراز و نشیب هایی را در این زمینه تجربه نمودیم از جمله می‌توان به بحث تحریم‌ها اشاره نمود که اوضاع را به شدت تحت تاثیر قرار داد. اعلام مسئله تحریم نفت که از نیمه‌ی دوم خردادماه سال آتی صورت خواهد گرفت در ماه‌های اخیر جو روانی بازار را کمی متشنج نمود. لازم به ذکر می‌باشد که درآمدهای نفتی در بلندمدت آثار مثبتی بر بازار سرمایه دارد، البته در صورتی‌که درآمدهای نفتی در تولید اقتصاد استفاده شود نه جهت واردات کالاهای مصرفی. در ایران بخش اعظم درآمدها و بودجه‌ی دولت از محل درآمدهای نفتی می‌باشد، حال با توجه به کاهش درآمدهای حاصله از آن به واسطه تحریم‌ها، که در سال آتی با آن مواجه خواهیم‌بود شاخص کل در سال 91 تا حدودی افت خواهد داشت، البته در سال 90 نیز کمابیش با آثار آن مواجه شدیم.

 

5. بازار مسکن: بازار مسکن نیز در ماه‌های گذشته به علت اوضاع و مسائل سیاسی حرکت‌های خود را شروع نموده است. زیرا غالبا جامعه در شرایط عدم اطمینان به سمت سرمایه‌گذاری در کالاهای سرمایه‌ای روی می‌آورد که مسکن نیز یکی از مهم‌ترین آن‌ها می‌باشد. در ایران نیز به واسطه‌ی تحریم‌ها و تاثیرات منفی آن بر بازار بورس و از طرف دیگر با توجه به کاهش ارزش پول به بیش‌ترین میزان خود در 33 سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، و ابهام در خصوص ادامه‌ی روند اقتصاد باعث شد که در ماه‌های اخیر بازار مسکن که به عنوان یکی از بازارهای موازی بازار سرمایه به حساب می‌آید صعود خود را آغاز نماید. البته لازم به ذکر می‌باشد که در ماه گذشته نیز به این واسطه در بورس تهران شاهد افزایش قیمت شرکت‌های ساختمانی و شرکت‌های واسطه در این زمینه از جمله سیمانی‌ها بوده‌ایم.(*)

 

*مرضیه طاهری‌هنجنی-برهان