طرح نظارت بر نمايندگان؛ آزمون ولايتمداري مجلس هشتم

طرح نظارت بر نمايندگان علي رغم گذشت بيش از 15 ماه «كار كارشناسي» خانه ملتي ها هنوز تصويب نشده است؛ طرحي كه از ديدگاه مردم آزمون ولايتمداري مجلس هشتم است.
«مجلس نسبت به دستگاه هاي اجرائي كشور شأن نظارتي دارد- كه خوب، چيز بسيار بااهميتي هم هست- يك شأن نظارتي هم براي خود مجلس و براي آحاد نمايندگان تعريف كنيد؛... امروز با قدرتي كه خدا به شما داده- توان نمايندگي- مي توانيد اين ابزار كنترلي را كار بگذاريد، ولي كار نگذاريد، از شما سؤال خواهد شد.»
اين همان جملات معروف رهبر معظم انقلاب درباره لزوم نظارت بر نمايندگان است كه در خرداد سال 89 آن را مطرح فرمودند.
نگاهي كوتاه به عملكرد نمايندگان مجلس هشتم در قبال اين الزامات نشان مي دهد كه وكلاي ملت در جهت اجراي اين فرامين اگرچه گام برداشته اند، اما با گذشت بيش از يك سال، هنوز نتوانسته اند به اين دستور رهبر انقلاب جامه عمل بپوشانند.
اما ماجرا چه بود. پس از الزام مجلس به تعريف يك «شأن خود نظارتي»، نمايندگان دست به كار شدند و طرح اوليه اي را تهيه كردند؛ طرحي كه با گذشت اندك زماني جاي خود را به طرح ديگري در كميسيون اصل 90 داد و مجلس حدود 9 ماه روي طرح ثانويه وقت گذاشت تا طرح را كارشناسي كند؛ 9 ماهي كه هيچ ثمري نداشت و وكلاي ملت در صحن علني مجلس با استناد به اينكه اين طرح كارشناسي نشده و استقلال مجلس را زير سؤال مي برد، به فوريت آن رأي منفي داده و بررسي عادي طرح در دستور كار قرار گرفت.
نگاهي ولو به اجمال، به آنچه در صحن علني مجلس در روند بررسي يك فوريت اين طرح گذشت، نشان مي دهد كه تعدادي از نمايندگان اصولگراي مجلس هم جزو مخالفان اين طرح هستند. مهدي كوچك زاده و علي مطهري جزو نمايندگان شاخص و اصولگرايي بودند كه در روز بررسي فوريت طرح، در صحن علني مجلس در مخالفت با بررسي همراه با فوريت طرح نظارت سخنراني كردند.
مخالفان اين طرح جملگي به يك معنا در رابطه با اين طرح مخالفت داشتند و آن اينكه «طرح نظارت بر نمايندگان استقلال مجلس را زير سؤال مي برد و اين طرح ناپخته بوده و نيازمند بررسي بيشتر است»؛ ادعايي كه نهايتا رهبر انقلاب در ديدار سال 90 مجلسي ها با ايشان، در پاسخ به آن فرمودند كه اين طرح استقلال نمايندگان و مجلس را زير سؤال نمي برد.
پس از اينكه بررسي با فوريت طرح نظارت در صحن توسط نمايندگان با رأي منفي مواجه شد، طرح به كميسيوني نامعلوم ارجاع داده شد؛ كميسيوني كه چند ماه بعد معلوم شد كه كميسيون مشترك طرح نظارت نام داشته و پس از چند ماه تشكيل و آغاز به كار كرده است.
اين كميسيون در جريان بررسي هاي خود مواد طرح ثانويه را حذف و اصلاح كرد: طرحي كه ديگر ثانويه نبود و مي توان آن را طرح سوم نظارت مجلس بر نمايندگان ناميد.
البته شايد نمايندگان مجلس علاوه بر 15 ماه زماني كه صرف كارشناسي كردن اين طرح كردند، قصد دارند كه باز هم طرحي كارشناسي شده تر و به اصطلاح پخته را به صحن مجلس آورده و آن را تصويب كنند كه اين نيت قابل تقدير است اما چرا مجلس هشتم در رابطه با وقف اموال ميلياردي دانشگاه آزاد در صحن علني مجلس طرح را به صورت كارشناسي بررسي نكرد و در مدت كمتر از 24 ساعت اموال 250 هزار ميلياردي دانشگاه آزاد در صحن علني مجلس وقف شد.
شايد نظر نمايندگان اين باشد كه طرح نظارت بايد زماني به تصويب برسد كه ديگر مجلس هشتمي ها در بهارستان نباشند كه استقلال شان زير سؤال برود لذا به همين دليل است كه تاكنون حدود 15 ماه زمان صرف اين طرح كرده اند؛ طرحي كه رهبر انقلاب 2 بار نسبت به ضرورت آن با خود نمايندگان سخن گفته اند.
با اين وجود، اين روزها زمزمه هايي مبني بر اتمام بررسي هاي 15 ماهه نمايندگان درباره طرح نظارت به گوش مي رسد؛ زمزمه هايي كه حكايت از پايان يك ماراتن بررسي طرحي 13 ماده اي دارد؛ طرحي كه تاكنون 3 بار تغيير كرده است تا بلكه به صحن علني راه يابد؛ امري كه تا امروز محقق نشده است.
با اين حساب اگر وكلاي ملت بتوانند قبل از بررسي بودجه سال 91 در صحن علني، اين طرح را بررسي و تصويب كنند، به نظر مي رسد كه اجراي اين طرح در ماه هاي باقي مانده عمر مجلس هشتم ممكن نباشد؛ طرحي كه بايد براساس آن هيئت ها و كميته هايي براي نظارت بر نمايندگان تعيين شده و ساز و كار خاصي براي اجراي آن تهيه شود.
به هر حال اگر طرح نظارت بر نمايندگان كه از ديدگاه مردم آزمون ولايتمداري مجلس هشتم است، در همين مجلس محقق نشود، به نظر مي رسد كه اين تاريخ است كه در قبال عملكرد نمايندگان مجلس در اجراي تأكيدات رهبر معظم انقلاب درباره تصويب اين طرح، قضاوت خواهد كرد؛ قضاوتي كه در كنار اقداماتي همچون وقف اموال دانشگاه آزاد قطعا تصوير مثبتي از مجلس هشتم در ذهن ملت ايران باقي نخواهد گذاشت.

حسين دليريان