ده ويژگي كتاب نورالدين پسر ايران
تاریخ: ۵ اسفند ۱۳۹۰
جنگ براي نورالدين تمام نشده است
گفتاري از: عليرضا مختارپور قهرودي
كتاب «نورالدين، پسر ايران» روايت ارزشمند خاطرات برادر رزمنده و جانباز، سيد نورالدين عافي است كه به قلم خانم معصومه سپهري به رشته تحرير و تنظيم درآمده است. شايد افتخار ادبيات ما در عصر حاضر و بلكه در قرون گذشته و حتي در اعصار آينده، نمونههايي از همين دست كتاب است وگرنه ادبياتِ خالي از تعهد، خالي از بيان معارف الهي و خالي از شرح جانفشانيها و جانبازيهاي پيروان مكتب اهل بيت عليهمالسلام و ولايت، هرقدر هم كه ظاهراً زيبا و مزين به آرايهها و پيرايههاي ادبي باشد، چندان تأثيري در اصلاح احوال و تحول انسانها نخواهد داشت. سالها پيش يكي از شاعران روحاني كه مرد بسيار لطيفي است، درباره «محتواي شعر و تأثيرگذاري آن» قطعه زيبايي سروده است:
شعر اگر كليد بغض مانده در گلو نباشد
پرنيان نقش و معني، هر چه هست، گو نباشد
شعر اگر نگويد اينجا، اشك و آه و خون چه كردند
از شعور و شور مردي، ذرهاي در او نباشد
تا سراي ميپرستان، ردِ زخمِ پاي ما گير
هيچ سو سري نيابي، ره به آن سبو نباشد
اين اشتباه است كه ما گمان كنيم سيد نورالدين تنها هشتاد ماه جنگيده است. حقيقت اين است كه او و يارانش همچنان در حال جنگيدن و مجاهدهاند؛ جنگ با دردها و آلام جسمي مانده از دوران دفاع مقدس، جنگ با نفس كه جهاد اكبر است و همه مسلمانان موظف به آنند، جنگ با كساني كه به دنبال تحريف واقعيتهاي دوران 8ساله جنگ هستند و جنگ با آناني كه از اين راه خسته شدهاند و بريدهاند و به بدگويي از آن ميپردازند. بنابراين امثال سيد نورالدين همچنان رزمندهاند و به مجاهده در راه حق ادامه ميدهند. اما اين كتاب واجد ويژگيهايي است كه آن را براي خواننده تبديل به يك اثر ماندگار و دلنشين ميكند كه من در اينجا به 10 مورد از مهمترين اين ويژگيها اشاره ميكنم:
ويژگي اول، بيان روان و سليس كتاب است. بخش مهم اين ويژگي مديون زحمات سركار خانم سپهري است كه اين خاطرات را امانتدارانه و شيوا و روان، پرداخت دادهاند.
ويژگي دوم، صداقت و پرهيز از هرنوع مقدسنمايي و تطهير و بيان بزكشده
وقايع است. يكي از مصاديق اين ويژگي، قطعهاي است كه سيد وقتي در جبهه حضور دارد، به هر حال علاقهاي پيدا ميكند يا ضرورت ميبيند كه يك جاخشابي را به دست بياورد و به همين خاطر، جاخشابي يك برادر رزمنده را برميدارد. از اين دست بيان وقايع كه بي هيچ تحريفي آمده، در كتاب بسيار هست.
سومين ويژگي كتاب، طنز مستتر در برخي گفتگوها و منظرهها است. اين طنز به بهترين شكل در كتاب حفظ شده است. يك نمونه از اين ويژگي در صفحه 235 كتاب آمده است؛ جايي كه برادر رزمندهاي به سيد ميگويد: تو كه به جبهه آمدهاي، بدان كه دو حالت برايت اتفاق ميافتد؛ يا برميگردي يا ميميري. اگر مُردي كه باز دو حالت دارد؛ يا جنازهات مفقود ميشود يا برميگردد. اگر زنده برگشتي، باز هم دو حالت دارد؛ يا زنده هستي يا زِهوار دررفته.
همچنين در صفحه 236 كتاب كه به ماجراي ازدواج سيد اشاره دارد، وقتي برادران رزمنده از يك طرف و خانواده سيد از سوي ديگر به دنبال پيدا كردن همسري شايسته و بايسته براي سيد هستند، خود سيد به آنها ميگويد كه اگر قرار باشد هر كدام شما يك عكس از من بگيرد و ببرد آن را پخش كند كه بزودي يك گردان دختر براي من پيدا ميشود.
ويژگي چهارم اين كتاب، واقعنمايي و بيان صادقانه و مواجهه بسيار واقعي با زندگي است كه نمونه آن در صفحات 330 به بعد به چشم ميخورد؛ آنجا كه سيد براي تأمين نيازهاي زندگي خود و خانوادهاش، براي اولين بار با گريه و تضرع دعا ميكند و از خداوند كمك ميطلبد.
ويژگي پنجم، اشارات معرفتي اثرگذار اين كتاب است كه نمونه آن در صفحه
334 كتاب است: پزشك وقتي سيد را با آن وضعيت ميبيند، به او ميگويد ميداني اين بدن روز قيامت از تو سئوال ميكند كه تو در دنيا با من چه كردي؟ سيد پاسخي عجيب و عرفاني و سطح بالا به او ميدهد كه ديدگاه جوانان رزمنده امثال او را بهخوبي مينماياند. ميگويد: چرا نميدانم؟! اما گمان نميكنم اين بدن از من شكايتي داشته باشد، چون اين بدن را در خوشگذراني و ولگردي به اين روز نينداختهام. خدا خودش قصه هر زخم مرا ميداند كه در كجا و به چه كاري مشغول بودم. بنابراين اين بدن خيلي هم بايد از من تشكر كند.
ويژگي ششم كتاب، نمايش وضعيت جامعه آن هنگام و نشان دادن برخي افراد يا گروههايي است كه در آن زمان كه بسياري از مردم غيور اين سرزمين مشغول دفاع از دين و كشور و امامشان بودند، آنها با بيتفاوتي يا سهلانگاري يا كارشكني، بر خلاف جهت مردم حركت و عمل ميكردند. آنجا كه پرستاري به خاطر ديدن يك برنامهي تلويزيوني، با بيدقتي و عجله به سيد رسيدگي ميكند و موجب ناراحتي شديد او ميشود. يا آنجايي كه يك مأمور پليس قضائي كه متأسفانه لباس مقدسي هم به تن داشته، به سيد ميگويد: اصلاً چه كسي به تو گفته بود كه بروي جبهه؟ و پاسخ سيد را ميشنود كه: امام به ما گفت. و پليس قضائي ميگويد: خوب حالا امام خودش هم بيايد جواب تو را بدهد! البته در ادامه كتاب هم آمده كه آن شخص بعدها با اينكه در خط مقدم جبهه حضور هم نداشته، اما براي خودش سوابق و پروندهاي درست كرده و امتيازاتي گرفته و به حج هم رفته و به قول خودش به جايي رسيده است.
ويژگي هفتم، نمايش عظمت روحي خانواده شهدا است. سيد اين كتاب را -در پيشاني آن- به شهيد امير تقديم نموده است. وقتي شما اين كتاب را ميخوانيد، به ارادت و محبت بين سيد و شهيد امير (همان هوشنگ مارالباش) پي ميبريد. جالب است كه وقتي عليآقا (پدر امير) خبر شهادت پسرش را از سيد ميشنود، اولين جملهاي كه ميگويد، اين است: خدا را شكر كه هنوز يكيتان ماندهايد.
ويژگي هشتم، تأثير توسل به ائمه اطهار عليهمالسلام و خصوصاً امام رضا عليهالسلام است كه يك نمونه آن را از صفحه 428 ذكر ميكنم: وقتي سيد با آن گرفتگي و انقباض روحي و و ناراحتي و با قلبي فشرده به حرم امام رضا عليهالسلام مينگرد، كبوتري ميآيد و كنار پنجره مينشيند و چشم در چشم سيد ميدوزد. گويي آن كبوتر همه غم و اندوه سيد را با خود ميبرد و سيد با ديدن آن آرام ميشود و انبساط خاطر مييابد.
ويژگي نهم، بيان دقيق برخي حوادث جبههها به صورتي واقعي و نه اغراقآميز و نه بزكشده است. نمونه آن هم صحنههاي مربوط به مجروحيت و حتي شستشوي آن بدني است كه پر از سنگريزه و سوختگي است.
ويژگي دهم كه به آن اشاره ميكنم، پرهيز از بيان خاطره براي كسب شهرت و امتياز است. سيدنورالدين اين خاطرات را سالها پس از وقوع آن گفته و همانطور كه در كتاب آمده، ايشان در پي بروز يك انگيزه معنوي و هنگامي زبان باز كرده كه خواب حضرت آقا را ميبيند. خواب ميبيند كه در محضر ايشان است و ايشان مشغول مطالعه يادداشتهايي هستند كه در حين مطالعه آن گريه ميكنند؛ و صدايي هم در آن اتاق وجود دارد كه ميگويد اينها خاطرات جانبازي است كه چندين سال جبهه بوده و جانباز 70 درصد است و تازه ميگويد من كاري نكردهام. سيد بعد از ديدن اين خواب، به بيان خاطرات خود پرداخته است با اين نيت كه وظيفه و تكليف خود را در قبال ياران رزمندهاش و فرهنگ و معنويت جبههها و شهيدان و نيز نسلهاي بعدي فرزندان ايرانزمين ادا كرده باشد.مجموع اين ويژگيها كتاب خاطرات سيد نورالدين را به يك اثر ماندگار تبديل كرده است و همانطور كه حضرت آقا در يادداشت شريف خود آوردهاند، نقش سركار خانم سپهري نيز در اين زمينه برجسته است.
منبع : پايگاه اطلاعرساني دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيتاللهالعظمي سيدعلي خامنهاي (مدظلهالعالي)
|