سبّ در لغت به معنای فحش و ناسزا و اهانت است و اما در اصطلاح روائی، فقهی و حقوقی، سب، معنای ویژه ای دارد و به ناسزا گوئی خاصی اطلاق می گردد سب در روایات، منابع فقهی و حقوقی، عبارت از این است که: کسی پیامبراعظم علیه السلام یا یکی از ائمه هدی(علیهم السلام) و همچنین حضرت فاطمه زهرا را ناسزا بگوید1. در این صورت، دشنام دهنده محکوم به قتل است و هر کسی بشنود کشتن دشنام دهنده، بر او واجب است.
در کتاب شرایع الاسلام،به جواز کشتن، نظر داده شده است «من سب نبیا جاز لسامعه قتله ما لم یخف الضرر علی نفسه او ماله او غیر من الایمان وکذا من سب احد الائمه» 2 و کشتن او منوط به اجازه امام و حاکم شرع نیست البته بشرطی که مستلزم فتنه و خوف تلف نفس و مال خود و مؤمنین نباشد.3
حکم ساب النبی در ادله اربعه و بین تمام مسلمانان قتل است و نیز روايات معتبر زيادي در حکم مسئله سبّ امام علي(ع) و ساير امامان(ع) و صديقه طاهره(ع) وجود دارد که بر قتل سابّ اهل بيت و امامان دلالت دارد.
برخی از احادیث در این باب
امام رضا(ع) فرموده اند: «من ذکر السيد محمداً(ص) او واحداً من اهل بيته الطاهرين بالسوء و بما لايليق بهم، اوالطعن فيهم – صلوات الله عليهم- وجب عليه القتل» 4؛ شخصي که سرور و آقا حضرت محمد(ص) يا يکي از اهل بيت پاکش را به بدي يا به آنچه شايسته و لايق آنان نيست يا با طعن و تمسخر آنان، ياد کند، قتلش واجب مي شود. مطابق اين حديث رضوي، مجازات هر نوع اهانت به نبي و نیز اهل بیت علیهم السلام وجوب قتل است.
احاديثي از رسول اعظم حضرت محمد(ص) در مسئله ساب النبي وجود دارد. در اين احاديث، تعبيرهاي «سبّ»، «شتم»، «نيل» و «ذکر» به کار رفته که همگي به يک معنا هستند و يک مطلب را مي رسانند و بر ناسزاگويي، بدگويي، دشنام، تنقيص، تضعيف و استخفاف دلالت مي کنند. دليل عمده کيفر قتل ساب النبي، روايات معتبر فراواني است که در اين موضوع در کتاب هاي حديثي قرار دارد.
محمدبن مسلم از امام محمدباقر(ع) نقل کرده است: مردي از قبيله هذيل رسول الله را سبّ مي نمود. گزارش و خبر آن به پيامبر رسيد. پيامبر فرمود: کيست اين مرد را کيفر دهد؟ دو مرد از انصار بلند شدند و عرض کردند: ما اي پيامبر خدا! آن دو رفتند، به عربه محل اقامت مرد هذيلي رسيدند. جست و جو کردند، او را يافتند. او مشغول گوسفند چراني بود. به وي سلام نکردند. او پرسيد: شما کيستيد و نامتان چيست؟ گفتند: آيا تو فلاني فرزند فلاني هستي؟ پاسخ داد: آري. از مرکب فرود آمدند، گردن او را زدند و برگشتند. محمدبن مسلم مي گويد: پس از شنيدن اين داستان، از امام باقر(ع) پرسيدم: آيا اگر امروز مردي پيامبر را سبّ نمايد کشته مي شود؟ امام فرمود: اگر بر جانت نترسي، پس او را بکش! 6 در این حدیث دو معصوم پيامبر(ص) و امام باقر(ع) مجازات قتل را براي ساب النبي تعيين نموده اند؛پيامبر(ص) فرمان به اجراي کيفر داده اند و امام باقر(ع) نيز با عبارت «فاقتله» امر به قتل ساب النبي(ص) نموده اند که وجوب قتل را ثابت مي کند. البته براساس بيان امام باقر(ع)، اگر قتل ساب النبي خطر جاني براي انسان نداشته باشد و بتواند با هوشياري و بي خطري او را بکشد واجب است.
در عصر امام صادق(ع) يکي از اصحاب ايشان سيزده تن از ناصبي ها و اهانت کنندگان به امام علي(ع) را به قتل رسانده ست و امام پس از شنيدن اقدامات وي، او را از آن کارها باز نداشتند و تنها اذن گرفتن از امام را به او يادآور شدند. امام موسي بن جعفر(ع) نيز پس از شنيدن گزارش علي بن حديد مبني بر اهانت محمدبن بشير به مقام امام، وي را مهدورالدم و ريختن خونش را حلال اعلام کرده و علي بن حديد را به اجراي حکم اعدام محمد بن بشير تشويق نمودند.7
عبدالله ابن مسلم العامری از امام صادق علیه السلام روایت می کند: قال : قلت لابی عبدالله علیه السلام ای شیئ تقول فی رجل سمعته یشم علیا و یبراء منه؟ فقال : لی هو والله حلال الدم و ما الف بینهم برجل منکم دعه. به حضرت امام صادق علیه السلام عرض کردم چه می فرمایید در حق مردیکه به علی علیه السلام دشنام دهد و از وی اظهار برائت نماید؟ حضرت فرمود قسم به خداوند عالم خون او حلال است و خداوند عالم بین آنان و شما دوستی قرارنداده و وقتی نتوانستی او را بکشی او را ترک کرده و از وی دوری نما.
زراره از امام باقر علیه السلام روایت می نماید: اگر کسی در مجلسی بنشیند که در آن به یکی از ائمه هدی علیهم السلام دشنام داده شود، و آنکس قدرت و توانائی داشته باشد تا مجلس را به هم بزند و جماعتش را متفرق سازد ولی خودداری کند خداوند احدیت، به جهت انجام ندادن آن، در دنیا برای او لباس ذلت و خواری پوشانیده و در آخرت هم او را عذاب خواهد کرد.8
کيفر قتل براي ساب النبي(ص) اتفاقي و اجماعي است. قتل ساب النبي از مسائل اجماعي شيعه و سني است که بسياري از فقيهان هر دو گروه بر اجماعي بودن آن تصريح و تأکيد دارند. از اين رو، مي توان آن را اجماعي جهان اسلام دانست و در فقه شيعه حکم ساب النبي و ساب الامام يکي است و دلايل معتبر قتل ساب الامام به طريق اولي در مجازات ساب النبي جاري مي باشد.
گفتنی است که در توهین اخیر به امام هادی علیه السلام نیز حضرت آیت الله مکارم شیرازی در پاسخ استفتائی بیان فرمودند: هرگونه اهانت به مقام شامخ امامان معصوم (علیهم السلام) و توهین آشکار به آنها اگر توسط فرد مسلمانی صورت گیرد موجب ارتداد است و اگر توسط غیر مسلمانی باشد داخل در عنوان سابّ النبی(صلی الله علیه وآله) می باشد.
در پایان باید گفت بي شک، براساس احاديث نبوي و احاديث امامان مجازات ساب النبي همچنین ساب الامام اعدام است و اقدام بر اجراي اين حکم الهي، عبادت و فضيلت و ياري خدا و رسول خدا و عامل رستگاري است و توفيق در قتل ساب النبي و ساب الامام عامل خشنودي خدا و رسول خداست.
1-خویی، ابوالقاسم، تکملة االمنهاج الصالحین، تک جلدی، ص 43
2-حلی، محقق، شیخ ابوالقاسم نجم الدین، محمدبن الحسن الهذلی) شرایع الاسلام، ، ج8، ص 58، چاپ بیروت- لبنان 1409
3-رجوع شود به کتاب « الفقه » شیرازی،ج 87،ص 386 به بعد
4-مجلسي، 1403 ق، ج 79، ص 22/ محدث نوري، 1408 ق، ج 18، ص 106
5-مقدس اردبيلي، 1403 ق، ج 13، ص 171 / گلپايگاني، 1412 ق، ج2، ص 245
6-کليني، 1401، ج 7، ص 267 / تميمي مغربي، 1379 ق، ج 2، ص 459 / طوسي، 1407 ق، ج 10، ص 85 / مقدس اردبيلي، 1403 ق، ج 13، ص 171 / فيض کاشاني، 1411 ق، ج 15، ص 492، ص 496 / طباطبائي، 1418 ق، ج 16، ص 55 / حر عاملي، 1387 ق، ج 18، ص 460 / نجفي، 1981 م، ج 41، ص 434-433
7- حر عاملي، 1387 ق، ج 18، ص 463 و 464 / نجفي، 1981 م، ج 41، ص 435-436
8-وسائل اللشیعه، (کتاب حدود)
http://aql.blogfa.com
