از تأکید همه مسئولان به «برخورد» تا «هنجارشکني» در سطح شهر
تاریخ: ۶ شهريور ۱۳۹۰
به گزارش خبرنگار قضایی فارس، چند سالی است متأسفانه به دنبال بی توجهی مسئولان فرهنگی و مذهبی کشور و در مقابل آن هجمه‌های سنگین تخریبی دشمان، شاهد روزهخواری برخی از مردم در ماه مبارک رمضان هستیم که اگر مسئولان فرهنگی و قضایی و مهم‌تر از آن مسئولان مذهبی راه‌کار مناسبی برای آن نیندیشند، ممکن است شاهد بروز ناهنجاری در سطح وسيع‌نري باشیم.
همه ساله و در آستانه حلول ماه مبارک رمضان، نیروی انتظامی در اطلاعیه‌ای برخی از مواردی که باید در طول این ماه از سوی شهروندان رعایت شود را مطرح می کند و اهم موارد قابل تذکر بدین شرح است: روزهخواری در ملأعام از نظر شرعی حرام و مصداق جرم مشهود بوده و قابل تعقیب است. بدیهی است معذوراتی مانند بیماری و مسافرت مجوز روزهخواری در انظار عمومی نیست.
متصدیان هتل‌ها، رستوران‌های بین راهی، میهمان‌پذیرها، پایانه‌ها، فرودگاه و راه‌آهن صرفاً برای مسافران خود میتوانند ضمن اخذ مجوز از مراجع ذیربط با رعایت شئون اسلامی و پوشش فضای مربوطه فعالیت کنند.
همچنین ارائه خدمات توسط سایر مراکز پذیرایی از اذان صبح تا اذان مغرب ممنوع است و در صورت مشاهده برابر مقررات با متخلفان برخورد خواهد شد.
با وجود این اطلاعیه تقریباً به اقدامی قابل پیش‌بینی از سوی انتظامی تبدیل شده است اما تکرار روزهخواری در ملأعام و متأسفانه افزایش ارتکاب آن نشان‌دهنده این است که نیازمند اقداماتی اصولی‌تر هستیم.
در همین مورد، خبرگزاری فارس با تعدادی از مسئولان قضایی، نمایندگان مجلس و کارشناسان گفت‌وگوهایی را انجام داده است که مجموع آن را در قالب 2 گزارش خواهید دید.
حسین باهر جامعه‌شناس، درباره روزهخواری در ملأعام با اشاره به اینکه به نظر می‌رسد که ارتکاب منکر‌ها یا ترک واجب‌ها چه دینی و چه قانونی، خلاف است، اظهار داشت: تظاهر و تشویق سایرین به روزهخواری و چنین خلافی، جرم محسوب میشود.
وی با بیان اینکه جرم همان است که قانون برایش مجازات تعیین کرده است، ادامه داد: اگر شخصی ارتکاب جرمی داشته و قانون برای آن مجازاتی تعیین کند، تنها محاکمه میشود اما اجرا باقی می‌ماند.
* روزهخواری در ملأعام یعنی بیاحترامی به مقدسات مردم
این جامعه شناس با اشاره به اینکه تظاهر به روزه خواری در ملأعام، به معنای عدم احترام به مقدسات مردم است، عنوان کرد: بیاحترامی به این قوانین و مقررات در حقیقت نوعی آسیب رساندن به مقدسات شهروندان است.
باهر با اشاره به اینکه اگر روزه خواری را یک فساد و گناه تلقی کنیم، تظاهر به روزه خواری را نیز باید یک گناه کبیره بدانیم، افزود: در این راستا، روزه‌خوار نه تنها خود، دچار فساد میشود بلکه دیگران را به فساد کشانده و مقدسات آنها را مخدوش میکند.
* فرد بیمار نمیتواند به صرف بیماری، در ملأعام روزهخواری کند
وی با اشاره به اینکه در اسلام و حقوق بشر، معنای آزادی به این شکل است که تا جایی آزاد هستیم که به آزادی دیگران لطمه وارد نکنیم، اظهار داشت: فردی که بیمار است، نمیتواند به صرف بیماری‌اش در ملأعام روزه خواری کند.
این جامعه شناس با بیان اینکه به طور کلی چنانچه شخصی در ملأعام روزهخواری کند، خلاف کرده همچنین اگر دیگران را به این امر دعوت کند، جنایت مرتکب میشود، افزود: در هیچ سرزمینی نمی‌توان به عنوان آزادی، کار‌های خلاف عمومی انجام داد.
* از طریق رسانه‌ها باید عرفان روزه‌داری مطرح شود
باهر تأکید کرد: دستگاه‌های ارشادی مانند دستگاه قضا، در درجه نخست باید به فرهنگ توجه کنند یعنی ابتدا از طریق رسانه‌ها عرفان روزه‌داری مطرح شود که روزه چه خواصی دارد و از سوی دیگر آسیب‌شناسی روزهخواری مطرح شود که این امر چه اشکالاتی دارد.
وی ادامه داد: حقوقدانان مطرح کنند که اگر شخصی روزه خواری کرد، کجای قانون به هم می‌ریزد، همچنین نیروی‌های بازدانده وظایف خود را در خصوص برخورد با روزهخواری برای مردم بگویند و بعد عمل کنند.
این جامعه شناس با بیان اینکه نیروی انتظامی با توجه به مراحل فوق، طبق قانون عمل کنند، گفت: تأثیر یک روش فرهنگی به مراتب بیشتر از تأثیر روش غیر فرهنگی است در واقع گاهی مطرح میکنند که پیشگیری بهتر از درمان است در مورد روزهخواری نیز باید این کار صورت گیرد، در واقع چنانچه می‌خواهیم با روزهخواری برخورد بنیادین کنیم باید کار فرهنگی صورت گیرد.
* روزهخواری در ملأعام هنجارشکنی است
آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی، عضو مجلس خبرگان رهبری نیز در خصوص روزهخواری در ملأعام، گفت: روزهخواری درملأعام هنجار شکنی است و در اسلام برای آن حد تعیین شده است. بر اساس حدی که در شرع اسلام برای روزه خواری تعیین شده است، دستگاه قضایی در این راستا باید برخوردی داشته باشد که در مقام اقامه حدود الهی، این حد را اجرا کند.
*تظاهر به روزه خواری، هنجار شکنی و جرم محسوب میشود
امام جمعه مشهد و عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اینکه افرادی که بیمار هستند باید مواد غذایی را در مکانی به دور از دید مردم و مخفی مصرف کنند، گفت: مسئله روزهخواری یک مسئله و تظاهر به روزهخواری مسئله دیگری است که باید این 2 را از یکدیگر جدا دانست. برخی معذور دارند و روزه خود را می‌خورند ولی برخی دیگر معذور ندارند و با روزهخواری خود، عمل حرامی مرتکب می‌شوند؛ تظاهر به روزهخواری، غیر روزهخواری است و هنجار شکنی و جرم محسوب میشود.
وی در ادامه اظهار داشت: در قانون اسلام، روزهخواری در ملأعام، 25 ضربه شلاق دارد که قوه قضاییه برای اقامه حدود الهی، باید این حد را جاری کند.
* قربانی: عده‌ای نمیدانند روزهخواری جرم است
موسی قربانی عضو کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار قضایی فارس گفت: برخی نمیدانند که روزهخواری مصداق جرم مشهود بوده و براساس قانون شرع مقدس و همچنین تعزیرات حکومتی روزه‌خوار مجرم شناخته میشود.
عضو کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی با اشاره به این مطلب که برخی از افراد بنا به دلایلی از جمله مسافرت امکان روزه‌دار بودن برایشان محیا نیست گفت: این افراد تکلیفی برای روزه‌داری ندارند اما دلیلی هم ندارد که بخواهند حرمت سایر روزه‌داران را شکسته و در منظر عمومی روزهخواری کنند.
وي ادامه داد: حفظ حرمت روزه‌داران برای همه واجب است و همین حفظ حرمت باعث شده تا اگر کسی قصد حرمت‌شکنی و روزهخواری علنی داشته باشد، مجرم شناخته شود و حتی برای وی مجازات شلاق در نظر گرفته شود.
* مردم جامعه باید از مجازات شدن یک روزه‌خوار و حرمت‌شکن باخبر شوند
نماینده مردم قائنات در پاسخ به این پرسش خبرنگار قضایی فارس که آیا به نظر شما اجرای مجازات روزه‌خواران در ملأعام میتواند بازدارندگی لازم را در برابر پدیده روزهخواری داشته باشد یا خیر گفت: مسلماً باید افراد حاضر در اجتماع در مجازات شدن یک روزه‌خوار و حرمت‌شکنی وی با خبر شوند. به نظرم باید در 4 گوشه شهر با نظر قاضی دادگاه حکم مجازات روزه‌خواران اجرا شود تا از وقوع چنین پدیده‌ای پیشگیری شود.
* در کشور اسلامی اینگونه نیست که هرکس به دین خود رود
خلیل حیات‌مقدم نمایده مردم ماهشهر در مجلس شورای اسلامی درباره اینکه برخی از افراد به صورت عمد یا غیر عمد روزهخواری میکنند و به نظر شما ضرورت دارد که با این افراد برخوردی شود یا خیر گفت: بله قطعاً ضرورت دارد برخورد جدیتری با این افراد شود. کشور جمهوری اسلامی یکی از ارکانش اسلام است و کشوری است که بر پایه اسلام شکل گرفته به همین دلیل باید احکام اسلام در آن به اجرا درآید.
عضو کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی گفت: ما کشور غیر مسلمانی نیستیم که هر کدام از افراد جامعه به دین خود باشد و به رفتار دیگران توجه نداشته باشیم بلکه ما کشور اسلامی داریم و باید به احکام و قوانین اسلام پایبند باشیم.
وی خطاب به دولت گفت: براساس قوانین موجود دولت به معنای حاکمیت تکلیف دارد و باید قوانین اسلامی را در کشور به اجرا در آورد و با برهم‌زنندگان این نظم برخورد کند.
حیات‌مقدم با اشاره به این مسئله که تظاهر به روزهخواری جرم و گناه است گفت: مریض یا مسافر بودن نباید دلیلی باشد تا این افراد در انظار عمومی تظاهر به روزهخواری کند.
وی در پاسخ به این موضوع که برای این افراد چه مجازاتی در نظر گرفته شده است، گفت: مجازات این افراد از باب تعزیر است و در اختیار حاکم است به گونه‌ای که قاضی میتواند فرد را حتی تا پایان ماه مبارک حبس کند.
* اطلاع‌رسانی دقیق اولین راه مبارزه با روزهخواری است
نماینده مردم ماهشهر در مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سوال که آیا به نظر شما به شعبات ویژه در برخی از دادسراها برای رسیدگی ویژه و سریع به این پرونده‌ها نیازی هست یا خیر گفت: ما ابتدا باید یک اطلاع‌رسانی دقیق کامل داشته باشیم. خیلی‌ها جوان هستند و آگاه نیستند؛ متاسفانه برایشان عادی شده است زیرا چند سالی است برخی از این احکام رعایت نشده است.
* نیروی انتظامی طبق آیین دادرسی موظف به برخورد با روزهخواری است
سید سلمان ذاکر، عضو کمیسیون قضایی مجلس نیز با بیان اینکه یکی از جرایم مشهود، روزهخواری در ملأعام است، اظهار داشت: نیروی انتظامی برابر آیین دادرسی کیفری موظف است که با روزه‌خواران در ملأعام، برخورد قانونی کرده و آنها را دستگیر و به دادسرا تحویل دهد.
وی با اشاره به اینکه در شأن ملت مسلمان ایران، این نیست که روزه و حرمت روزه توسط خود مسلمانان در اجتماع شکسته شود، ادامه داد: اگر شخصی بیمار یا مسافر بوده و عذر دارد، باید در ملأعام خود را نگه داشته و دور از دید عموم و در مکان‌های مشخصی که از سوی اماکن و نیروی انتظامی مشخص شده، مواد غذایی مصرف کند.
عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی گفت: برخورد جدی با عواملی که حرمت روزه را می‌شكنند، یک امر نهادینه و مسلم قضایی است، همچنین خواسته قانون، ملت و اسلام است که با این نوع افرادی که چه آگاهانه و چه غیر عمد، وارد این حریم می‌شوند، برخورد شود. دستگاه قضایی باید به افرادی که به صورت غیر‌عمد روزهخواری میکنند، تذکر دهد و با افرادی که از عمد حرمت روزه را شکسته و در این کار تداوم دارند، برخورد جدی کند.
وی افزود: نوع برخورد و مقدار شلاق و مجازات روزه‌خوار، بستگی به نظر قاضی دارد؛ گاهی قاضی می‌گوید که برخورد با برخی در کوچه و بازار و برخی در دادسرا باشد.
* روزهخواری یک تهاجم علنی به ارزش‌هاست
حجت‌الاسلام ابوالقاسم علیدوست، مدرس خارج فقه حوزه علمیه و عضو جامعه مدرسین اظهار داشت: اسلام، دین آزادی و اختیار است بنابراین خواسته اصلی اسلام این است که در فضای طبیعی، انسان‌ها اسلام را با الزاماتش قبول کنند ولی حرکاتی مانند روزهخواری تهاجم به ارزش‌ها، پنجه افکندن به شریعت و زخم زدن به باور‌های مردم است.
وی در ادامه عنوان کرد: اسلام روزهخواری را ممنوع کرده است و هر فردی که برای روزه نگرفتن عذر دارد، میتواند در منزل و به دور از دید عموم، روزه خود را بخورد ولی اینکه در ملأعام روزهخواری کند، یک تهاجم علنی به ارزش‌ها کرده است.
علیدوست گفت: درباره برخورد با روزهخواری، 3 گروه مسئول هستند که از جمله آن می‌توان حکومت و نظام را نام برد که باید زمینه را به شکلی آماده کنند که مردم نسبت به این الزام الهی پذیرش داشته باشند.
* حدود اسلامی باید با شرایط خاص خود اجرا شود
مدرس خارج فقه حوزه علمیه و عضو جامعه مدرسین در ادامه افزود: رسانه‌ها نیز در جای خود مسئول هستند چرا که باید ارشاد همگانی و هدایت آنها برای روزه‌خواران، قبل از ورود قوه قضاییه صورت گیرد.
وی با بیان اینکه قوه قضاییه باید با شکل مناسب و در چارچوب قانون و به صورت جدی با روزه‌خواران برخورد قضایی کند، اظهار داشت: متأسفانه ما گاهی از سوی مسئولان برخورد‌های کج‌دار و مریض می‌بینیم که در واقع قوه قضاییه باید به طور تعریف شده در فضای قانون، کار خود را انجام دهد البته همزمان عموم مردم، حاکمیت و رسانه‌ها در این راستا باید رسالت خود را نشان دهند.
علیدوست گفت: طبیعتاً حدود اسلامی باید با شرایط خاص خود اجرا شود اما اینکه ما گاهی سخت گرفته و گاهی رها می‌کنیم، این موضوع دچار اشکال است، در واقع اگر حدود اسلامی با پیشینه و پسینه مناسب صورت گیرد، بدون تردید موجب کاهش رفتارهای نادرست میشود.
* آوایی: تربیت صحیح اجتماعی انسان را ملزم به احترام به اصول حاکم در جامعه میکند
سید علیرضا آوایی رئیس کل دادگستری استان تهران در گفت‌وگو با خبرنگار قضایی فارس درباره لزوم مجازات افرادی که در ماه مبارک رمضان اقدام به روزهخواری در ملاء عام میکنند گفت: در برخورد با این افراد باید به دو نکته توجه کرد. اگر کسی تقید به اسلام و فرامین و دستورات دین مبین اسلام داشته باشد باید بداند روزه‌داری امری واجب است و روزهخواری در ملاء عام امری قبیح و حرام.
وی ادامه داد: اگر نخواهیم بحث تقید به دین مبین اسلام را مورد توجه قرار دهیم باید به ترتیب اجتماعی اشاره کنیم. تربیت صحیح اجتماعی هر انسانی را ملزم میکند که به اصول حاکم در یک اجتماع احترام بگذارد و از آنجا که کشور ما کشوری اسلامی است و در صورت اسلام در اجتماع باید اجرا شود پس باید افراد به درصد بالای جامعه که روزه می‌گیرند احترام بگذارند.
آوایی تأکید کرد: براساس قوانین موجود در کشور برخورد با پدیده روزهخواری در ملاء عام برعهده دستگاه قضای کشور است و به ناچار دستگاه قضایی با روزه‌خواران برخورد میکند.
وی تأکید کرد: خوشبختانه امسال هم به مانند سال‌های قبل شعبات ویژه‌‌ای برای رسیدگی به موضوع روزهخواری در ملاء عام ایجاد شده و دستگاه قضایی با روزه‌خواران برخورد میکند.
* روزهخواری معولا از سوی افرادی با شخصیت ضداجتماعی صورت میگیرد
فربد فدایی روانپزشک و آسیب‌شناسی اجتماعی در گفت‌وگو با خبرنگار انتظامی فارس گفت: روزهخواری علنی نه تنها اقدامی علیه ارزش‌های اخلاقی و دینی است بلکه نوعی قانون‌شکنی محسوب میشود.
وی ادامه داد: این رفتار ضد اجتماعی عموما از سوی افرادی صورت می‌پذیرد که شخصیتی ضداجتماعی دارند. براساس تحقیقات صورت گرفته زیر پا گذاشتن اخلاقیات، برخورداری از رفتارهای تکانه‌ای، ناتوانی در کنترل غرایض، پرخاشگری و عدم تعهدپذیری از مهمترین ویژگی‌های مشترک این افراد به حساب می‌آید. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که بسیاری از افراد به دلیل شرایط پزشکی توانایی روزه‌داری را ندارند.
فدایی با اشاره به اینکه روزهخواری در یک جامعه اسلامی نشان از سقوط ارزش‌ها در بین بخش معدودی از افراد جامعه دارد بیان کرد: وقتی یک ضد ارزش در جامعه تکرار شود و برخوردی در برابر آن صورت نگیرد. افراد بیشتری به بی‌اخلاقی دچار می‌شوند و این موضوع روندی صعودی را طی خواهد کرد. بهترین اقدام در برابر روزهخواری تغییر رفتار مردم با این متخلفان اجتماعی است. تغییر رفتار میتواند این موضوع را به روزه‌خواران اثبات کند که زیر تیغ نقد مردم قرار دارند.
وی گفت: هر چند روزهخواری ریشه در مسائل اجتماعی دارد ولی تاکید بر این موضوع ضروری است که بیشتر کم‌کاریها در خانواده‌ها صورت گرفته است. ضعف و کم توجهی به آموزه‌های دینی موضوعی است که باید خانواده‌ها بیشتر به آن توجه کنند.
* با وجود این همه اظهارات، چرا باز هم شاهد روزهخواری هستیم؟
با هم اظهارات این کارشناسان و راهکارهای آنها درباره برخورد با این پدیده را خواندیم اما سوالی که در اینجا باید از این مسئولان پرسید این است که چرا همچنان شاهد اقدام علنی افراد هنجارشکن در روزهخواری هستیم.
طبق گفته این مسئولان، نیروی انتظامی مسئول برخورد اولیه با روزه‌خواران است اما امروز که تقریبا ماه مبارک رمضان امسال هم به پایان رسیده است، شاهد بودیم که نیروی انتظامی برخورد مناسبی با روزه‌خواران در سطح شهر نداشته است و تردد در سطح شهر مخصوصاً در اماکنی مانند سینماها و پایانه‌های مسافربری نشان‌دهنده این است که روزه‌خواران بدون واهمه از مردم و دستگاه انتظامی و قضایی به طور جمعی اقدام به روزهخواری میکنند.
باز هم مانند بسیاری از موارد باید امیدوار باشیم تا مسئولان با اتخاذ تدابیر لازم و بلندمدت، از بروز و افزایش این ناهنجاری جلوگیری کنند.
|
