بايدهاي جهاد اقتصادي

با توجه به اتخاذ استراتژي جهاد اقتصادي و نامگذاري آن بر سال 1390 از سوي مقام معظم رهبري و فرود غيراستراتژيك اين مسئله اصلي كشور از رويكردها و فرآيندهاي ساختاري اجرايي و تصميم گيري كشور مجددا مقام معظم رهبري در 22 تيرماه سال جاري در ديدار با اعضاي اتاق بازرگاني ايران و تهران به طرح موضوع اصلي كشور يعني جهاد اقتصادي پرداختند. همچنين اميدآفريني را شرط موفقيت در اين امر دانستند. اما در اين راستا با عنايت به خطير بودن موضوع و تلاش آمريكا و ديگر دشمنان جمهوري اسلامي براي ضربه زدن به كشور با استفاده از تحريم و ديگر توطئه هاي اقتصادي و... كه بدنبال ايجاد فشارها و ترويج نااميدي در بين توده هاي مردمي و در نهايت به شكست كشاندن انقلاب اسلامي هستند. اين موضوع توجه جدي آحاد مردم بويژه مسئولان كشوري را مي طلبد. به نظر مي رسد جهت تحقق جهاد اقتصادي بسترها و بايدهايي لازم باشد كه ضرورت تحقق و موفقيت آن را فراهم سازد. از اين رو به برخي از بايدهاي جهاد اقتصادي پرداخته مي شود. مجددا بايد اذعان نمود كه حركت عادي و طبيعي مسئولان مردم در حوزه اقتصاد كافي نيست و انتظار از دولت و مجلس، قوه قضائيه و مردم اين است كه در عرصه اقتصادي با حركت جهادگونه كار كنند، مجاهدت كنند و در اين ميدان حركت جهشي و مجاهدانه داشته باشند. ان شاءالله كه بتوان اين مطالبه رهبري را تحقق بخشيد.
1- هماهنگي قوا و مشاركت اركان نظام
جاري شدن تلاش جهاد گونه براي اركان كشور مستلزم هماهنگي قوا و مشاركت اركان نظام است. وقتي سخني از «جهاد» مي شود واژه جهاد در فرهنگ اسلامي واژه اي مقدس است كه اهتمامي بيشتر از حد را ايجاب مي كند، يعني ايثار و از خودگذشتگي در عرصه اقتصادي را طلب مي كند و اين راهبرد، مسئوليت و انتظار متفاوت بر دوش تلاشگران مي گذارد. وقتي سخن از جهاد مي شود معلوم مي شود اصلاح و پيشبرد امور اقتصادي تنها با سياست گذاري هاي اقدامات روتين امكان پذير نيست. بلكه تلاشي جهادگونه در حد بذل كليه توانمندي هاي مادي و معنوي را مي طلبد.
در ساير عرصه هاي جهاد نظامي و جهاد سياسي با حضور مردم و بسيج مردمي توانستيم سربلند بيرون آييم. پس به شرط حضور مردم و بسيج مردمي و مشاركت اركان نظام موفقيت كشورمان تضمين خواهد شد.
پس از عرصه هاي اصلي مبارزه و جنگ با دشمنان، انقلاب اسلامي و مردم ايران، در ميدان اقتصادي است كه تحريم هاي گسترده و طولاني اقتصادي نمود آشكار و عيني پيدا مي كند. از اين رو مي بايست تلاشي جهادگونه بر اركان كشور جاري و ساري شود.
از سوي ديگر برابر سند چشم انداز 20 ساله، ايران بايد تا سال 1404 شمسي مرتبه اول علمي و اقتصادي را در سطح منطقه احراز نمايد. ترديدي نيست كه نيل به اين رتبه تنها در سايه جهاد مستمر اقتصادي و علمي امكانپذير خواهد بود.
2- اراده همگاني و مشاركت عمومي و تبديل آن به يك باور
جهاد اقتصادي صرفا بر دوش بخش هاي مختلف اقتصادي و مراكز مالي كشور نيست. و اين راهبرد بصورت اراده اي همگاني و با مشاركت تمام عيار مردمي پيش خواهد رفت.
3- ترويج و تعميق گرانيگاه و مركز ثقل جهاد اقتصادي
وجدان كاري، تلاش و كوشش، همت و اراده و تكيه بر توانمنديها، استعدادها و امكانات داخلي كشور كه تلاشي مضاعف از سوي همه دستگاه هاي توليدي، اجرايي، عمراني و اقتصادي كشور را طلبيده و اين مفاهيم كليدي و كارگشا، در جامعه، ترويج و تعميق گردد. كه در اين صورت انجام پروژه هاي عمراني و توليدات ملي و رشد اقتصادي تابع قاعده شتاب خواهند بود. از نگاه ديگر ما ناگزير از توسعه اقتصادي هستيم با اين حال از آنجا كه در عرصه اقتصاد عقبيم، رسيدن به حد مطلوب، با عملكردهاي معمول اقتصادي ميسر نيست، بلكه اگر ديگران در مسير توسعه اقتصادي مي روند ما بايد بدويم و چاره اي جز اين نداريم، اين دويدن همان جهاد اقتصادي است.
4-ارتقاء رشد علمي كشور و عدم خودپسندگي و توقف در مسير پيشرفت علمي:
برابر اظهارات مؤسسات علمي خارج از كشور، رشد علمي ما 11 برابر ميانگين رشد جهاني است. يعني تحريم ها و كارشكني ها مانع از اراده مردم در راه پيشرفت كشور نمي تواند باشد، بايد با حركت فزاينده مسير رشد علمي طي شود.
5-توجه به معنويت و اخلاق و الزامات تابعه
جهاد اقتصادي در قالب طرح پيشرفت اسلامي- ايراني و همراه با رشد اقتصادي بايد عدالت- معنويت و اخلاق را هم تكامل و ارتقاء بخشد. كه در اين راستا الزامات جهادي اقتصادي در بعد معنويت و اخلاق در مؤلفه هايي از جمله نظم و انضباط مالي، وجدان كاري، قناعت، عدم افراط و تفريط، اصلاح الگوي مصرف، صرفه جويي، تجارت اسلامي، مبارزه با مفاسد اقتصادي نهفته مي باشد.
6-توجه به مديريت زيرساخت ها و استعدادها (بسيج و سازماندهي)
كه شامل: موقعيت ژئوپليتيكي كشور، برخورداري از ذخاير انرژي، آمار فارغ التحصيلان كشور، جمعيت 7/3 ميليوني دانشجو در كشور مي باشد، برخورداري از سطح بالاي رشد علمي بويژه در فيزيك، هوافضا، نانو، فناوري هسته، فناوري زيستي مورد انتظار است.
7-طرح تحول اقتصادي دولت در مسير جهاد اقتصادي تبيين و ترسيم شود.
طرح تحول اقتصادي كه از آن به يك جراحي بزرگ اقتصادي تعبير شده مي تواند بيماري هاي ريشه دار و مزمن اقتصادي كشور همچون تنومندي اقتصاد دولتي، تورم، كندبودن رشد اقتصادي، بالا بودن بيكاري، ناعادلانه بودن توزيع منابع را ريشه كن و ضريب بهره وري را در كشور افزايش دهد. از اين رو لازم است جهاد اقتصادي به عنوان يك راهبرد ويژه در اين طرح موتور حركت باشد.
8- اقتصادي شكوفا براي الگو و مدل شدن بعنوان قدرت اقتصادي قابل اطمينان براي تمامي محرومين.
ايران براي تبديل شدن به يك الگو و مدل براي تمامي آزاديخواهان و عدالتخواهان جهان و به ويژه مسلمانان بايد ازنظر اقتصادي شكوفا گردد، و در جهان كنوني به يك قدرت اقتصادي قابل اطمينان و اتكا براي تمامي محرومين و مستضعفان عالم تبديل شود. بر همين اساس رهبر معظم انقلاب اسلامي دهه چهارم انقلاب اسلامي را دهه پيشرفت و عدالت ناميد و براي تحقق اين شعار راهبردي دهه چهارم، سال 87 سال نوآوري و شكوفايي- سال 88 را سال حركت براي اصلاح الگوي مصرف- سال 89 را سال همت مضاعف و كارمضاعف- سال 90 را سال جهاد اقتصادي نامگذاري فرمودند.
اين نامگذاري يك هدف واحد را تعقيب مي كند و آن تحقق پيشرفت و عدالت در دهه چهارم انقلاب است.
9- اثبات كارآمدي نظام جمهوري اسلامي و قدرت نظام اسلامي:
اين مؤلفه نيازمند اهتمام جدي مردم و مسئولين است. در اين راستا مقام معظم رهبري مي فرمايند: «ما بايد بتوانيم قدرت نظام اسلامي را در زمينه حل مشكلات اقتصادي به همه دنيا نشان دهيم، الگو را بر سر دست بگيريم تا ملت ها بتوانند ببينند كه يك ملت در سايه اسلام و با تعاليم اسلامي، چگونه مي تواند پيشرفت كند.»
10-چاره انديشي در برابر آثار و پيامدهاي تحريم هاي بين المللي
اتخاذ سياست ها و راهكارهايي كه نه تنها اين تحريم ها را خنثي كند بلكه افق هاي تازه اي از پيشرفت و خلاقيت را به روي ايران اسلامي باز كند، نيز ضروري است و بايد به فكر آن بود.
11-آمادگي جهت جنگ رواني و جنگ نرم و هوشمند دشمن
هر گونه پيروزي و پيشرفت در كشورمان با تشديد دشمني ها و توطئه ها مواجه بود. لذا از هم اكنون بايد طرح هاي دفاعي به ويژه در حوزه جنگ نرم فراهم گردد. چون دشمن در صدد است با تغيير نگرش و تصاوير ذهني مردم اميد به پيشرفت را از مردم سلب و يأس و نااميدي را براي زمينگير كردن بر آنها تحميل نمايند.
12- حركت به سوي اقتصاد مقاومتي
با توجه به تجارب گذشته و قبول اين واقعيت كه دشمن تلاش مي نمايد با تمام توان در برابر استقلال و خودكفايي اقتصادي كشورمان بايستد و چنانكه به دفعات در مقابل پيشرفت هاي هسته اي كشورمان كارشكني داشته اند پس براي نيل به پيشرفت هاي اقتصادي بايد مثل جنگ روي پاي خود بايستيم و يك اقتصاد مقاومتي را پايه ريزي نمائيم.
13- پرهيز از اختلافات سياسي و تمركز روي امر جهاد اقتصادي
14- فرهنگ سازي و ترويج و نشر فرهنگ اسلامي كار
15- كاهش هزينه توليد
بايد هزينه توليد را كاهش داد تا بتوان در بازارهاي جهاني رقابت كرد. مثلا وقتي قيمت تمام شده هر تن آلومينيوم در كشور 550 دلار باشد و در بازارهاي جهاني قيمت فروش 500 دلار مشخص است كه جايي براي رقابت باقي نمي ماند.(1)
16- آسيب شناسي و شناخت چالش ها
آسيب ها و آفت ها و چالش هاي مسير جهاد اقتصادي شناسايي و جهت رفع موانع و حل مشكلات فرارو، اقدام شود كه در اين زمينه چالش هاي داخلي از جمله مفاسد اقتصادي، كارشكني ها بر سر اجراي قانون و تحقق عدالت، رانت خواران، بي عدالتي، تبعيض و فقر و... مي باشند. در خصوص چالش هاي خارجي نيز تدابير هوشمندانه در برابر فشارها و تحريم هاي بين المللي اتخاذ گردد.
ــــــــــــــــــــــــــ
1- ناصر سوداني، رئيس كميسيون انرژي. روزنامه جوان، فروردين90 (جهاد براي توسعه)

به قلم بيژن ذبيحي