بحث طرح سؤال از رییس جمهور به موضوعی جنجال برانگیز در فضای سیاسی این روزهای کشور تبدیل شده است. طرحی که صرف‌نظر از مضمون سؤالات و به مصلحت بودن یا نبودن اجرایی شدن آن، شادمانی وصف ناپذیر و گسترده‌ای را در رسانه‌های مخالف به همراه داشته است به گونه‌ای که با درج دهها صفحه تحلیل و گزارش، بخش عمده‌ای از خوراک تبلیغاتی خود را به آن اختصاص داده‌اند.
در این رابطه سایت «جرس» با اشاره به، در جریان افتادن این طرح مدعی شد «محمود احمدی نژاد» که پیش‌تر به دلیل عدم تعیین سرپرست برای وزارت نفت، یک کارت زرد از مجلس گرفته بود، به دلیل «تخصیص بودجه به یارانه‌ی صنعت در قالب اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها از محل غیرقانونی فروش فولاد هرمزگان»، دو اخطاره شد و به شکل قانونی با دریافت یک اخطار دیگر از مجلس، به طور خودکار در معرض استیضاح قرار خواهد گرفت.
در این میان رسانه‌های معاند با پوشش گسترده‌ی اظهار نظرهای بانیان این طرح، سعی در مستند نمودن ادعاهای خود دارند. در این ارتباط «روز آنلاین» ضمن اشاره به تأکید «علی مطهری» مبنی بر لزوم طرح سؤال از احمدی نژاد نوشت: «مطهری در روزهای گذشته بر میزان فعالیت‌ها و مصاحبه‌های خود در این خصوص افزوده است.» او هفته‌ی گذشته نیز گفت: «سؤال از رییس جمهور را تاکنون به «ملاحظات گوناگون» مسکوت گذاشته بوده اما این بار «به فضل الهی» این سؤال را به جریان خواهد انداخت.»
به بیان این رسانه جریان ضد انقلاب نفس به جریان افتادن طرح سؤال از احمدی نژاد در مجلس به معنای این است که رییس دولت به «خط قرمز قدرت» در جمهوری اسلامی نزدیک شده و در صورت ادامه‌ی روند گذشته، باید منتظر برخوردهای جدی‌تر مانند برخوردهای قضایی یا برخورد قانونی مجلس با او بود.
نزاع میان بهارستان نشینان اما روی دیگر این سکه است که «بی.بی.سی فارسی» علاقه مند است آن را بر پایه مصلحت داشتن یا نداشتن این طرح دنبال کند.
«بی.بی.سی» با اشاره به نامه‌ی «علی مطهری» به هیأت رییسه‌ی مجلس نوشت: «علی مطهری اظهارنظرهای برخی اعضای این هیأت در مورد به مصلحت نبودن سؤال از آقای احمدی نژاد را -مقدمه‌ی اعمال فشار به نمایندگان برای پس گرفتن امضاها- می‌داند.»
«بی.بی.سی» هم‌چنین یادآور شد در پی انتشار اخباری در مورد کاهش تعداد امضاهای طرح سؤال از رییس جمهور ایران، تعدادی از پی‌گیری کنندگان این طرح گفته‌اند که هنوز بر احضار محمود احمدی نژاد به مجلس، تأکید دارند اما مخالفین این طرح همواره «خلاف مصلحت» بودن آن را عامل اصلی این مخالفت می‌دانند.
در این ارتباط پرسش اساسی این است که با وجود آن‌که سؤال از رییس جمهور آشکارا در متن قانون پیش بینی شده چرا عده ای همواره دم از خلاف مصلحت بودن آن می‌زنند؟
فارغ از این که انگیزه طراحان و امضاء کنندگان این طرح چیست و هر یک چه هدفی را در این میان دنبال می کنند، باید پرسید، سؤال از رئیس جمهور امروز چه پیامی به افکار عمومی مخابره خواهد کرد؟ برای یافتن پاسخ این سؤال به گفت‌وگو با تعدادی از وکلای ملت نشسته‌ایم.
زهره الهیان: طرح سؤال آخرین ابزار نظارتی است
طرح سؤال از رییس جمهور موضوعی است که از دو جنبه قابل بررسی است. اول آن‌که آیا محورهای این طرح به‌طور کلی موضوعیّت دارد؟ و دوم این‌که آیا در شرایط فعلی، اساس طرح سؤال، صرف نظر از این‌که محورهای آن چیست؟ به صلاح هست یا خیر؟!.
به اعتقاد بنده در شرایطی که رسانه‌های بیگانه مترصد آن هستند که ضمن بزرگ‌نمایی اختلاف سلیقه‌های موجود میان مجلس و دولت، این مسایل را در بوق و کرنا کرده و جار و جنجال تبلیغاتی به راه بیندازند، اساساً طرح این گونه مباحث به مصلحت نمی‌باشد. همان طور که در روزهای گذشته نیز شاهد آن بودیم اطلاع رسانه‌های بیگانه از طرح این سؤال، جنجال‌های تبلیغاتی فراوانی به همراه داشته و این رسانه‌ها صرف نظر از نیّت طراحان سؤال و حتی محتوای آن، سعی در سو استفاده‌ی سیاسی از این موضوع داشته‌اند.
در شرایطی که رسانه‌های بیگانه مترصد آن هستند که ضمن بزرگ‌نمایی اختلاف سلیقه‌های موجود میان مجلس و دولت، این مسایل را در بوق و کرنا کرده و جار و جنجال تبلیغاتی به راه بیندازند، اساساً طرح این گونه مباحث به مصلحت نیست.
بنابراین به نظر می‌رسد راه‌های دیگری نیز برای پی‌گیری موارد و محورهایی که در این سؤال مطرح است نظیر سؤال از وزرا، ارجاع به کمیسیون اصل 90 و ... وجود دارد. هم‌چنین در پاسخ به کسانی که معتقدند دشمنان دانای دولت به دلیل ترس از توجیه‌های قانع کننده‌ی رییس جمهور با این طرح مخالف‌اند و بنابراین مخالفان طرح نیز در پازل همین دشمنان بازی می‌کنند، باید گفت این طرح بیش از آن‌که فرصتی برای رییس جمهور باشد، فرصت و مهملی برای جنجال سازی تبلیغاتی توسط دشمنان به شمار می‌آید؛ و شاید بار تبلیغاتی که بر این موضوع مترتب می‌گردد سنگین‌تر از مصالح و مزایایی است که بانیان طرح برای کشور متصور می‌شوند. در این رابطه ممکن است این سؤال به میان آید که با توجه به عدم به فعلیّت رسیدن این مسأله که در قانون نیز آشکارا به آن اشاره شده است در هیچ یک از مقاطع، اصالتاً چرا چنین طرحی در قانون تدوین و پیش بینی شده است؟ به طور حتم قانون به واسطه‌ی جایگاه مجلس این‌گونه اختیارات را برای نظارت در اختیار آن قرار داده است و این آخرین ابزارهای نظارتی به شمار می‌آید که تنها برای شرایط ویژه در نظر گرفته شده و به کار گرفتن آن بنا به دلایل ذکر شده به مصلحت کلان کشور نیست. بنابراین با توجه به اراده و عملکرد دولت در خدمتگزاری به مردم، نباید نمایندگان با این گونه طرح‌ها ترمزی در مقابل این شیوه ایجاد کنند.
علی اصغر زارعی: اهداف سیاسی این طرح مسئله ساز است
اصل سؤال کردن و پاسخ دادن مسأله ساز نبوده و به لحاظ حقوقی نیز معضل محسوب نمی‌شود. اما وقتی اهداف سیاسی پشت آن باشد، مشکل ساز می‌شود. شایان ذکر است این سؤالات بارها از وزرا پرسیده شده و توضیحاتی نیز توسط آن‌ها ارایه شده است. حتی برخی از امضا کنندگان این طرح نیز قانع شده‌اند لکن مجدد همین سؤال را از رییس جمهور، پرسش نموده‌اند. این مسأله مبیّن آن است که کسانی که پی‌گیر طرح سؤال از رییس جمهور هستند در حقیقت به دنبال پاسخ نبوده بلکه دامن زدن به چالش‌های بین مجلس و دولت را تعقیب کرده و تلاش‌های آن‌ها ریشه در برخی اختلافات که مسبوق به سابقه نیز می‌باشد، است.
سؤالاتی که در خصوص بحث پروژه‌ی مترو و معرفی وزیر ورزش و ... از رییس جمهور پرسیده شده همگی پاسخ‌های روشنی دارد و این گونه نیست که ایشان تمامی این مسایل را بدون اشکال دیده باشند. بنابراین با توجه به شرایط خطیر کشور در بحبوحه‌ی اجرای هدفمندی یارانه‌ها و سال جهاد اقتصادی در حال حاضر می‌بایستی تمام سعی و تلاش را برای تعامل و تفاهم بین مجلس و دولت به کار بندیم. بنابراین هر مسأله‌ای که بتواند این حرکت را تحت تأثیر قرار بدهد و حواشی ایجاد کند به طور حتم به مصلحت، نخواهد بود.
هم‌چنین در خصوص توجیهات سؤال کنندگان مبنی بر این‌که طرح سؤال، ابهام‌های موجود را از بین می‌برد لازم به ذکر است با اجرایی شدن طرح یاد شده نه تنها این امر محقق نمی‌گردد بلکه در پی سؤالات موجود، سؤالات دیگری مطرح شده و به ابهام‌ها افزوده نیز خواهد شد.
پرویز سروری: باید تحولات منطقه را مد نظر داشت
نفس سؤال از رییس جمهور فی نفسه اقدامی نادرست نمی‌باشد اما با توجه به موقعیّت ایران در منطقه و تهدیدهای موجود از قبیل تحریم‌های گسترده‌ای که آمریکا برای جبران شکست خود در منطقه بر ما تحمیل کرد و نیز در شرایطی که ایران در حال اجرا نمودن بزرگ‌ترین طرح اقتصادی تاریخ خود می‌باشد مطرح نمودن مواردی از این دست موقعیّت کشور را در داخل و خارج با چالش مواجه می‌سازد. گذشته از آن، با توجه به خدمات گسترده‌ی دولت نهم و دهم از سویی و رهنمودهای رهبر معظم انقلاب مبنی بر حفظ وحدت از دیگر سو، این نتیجه حاصل می‌شود که افتادن در موج سؤال و این دست اقدام‌ها کاهش اقتدار ملی را به همراه خواهد داشت لذا باید در نظر داشت تمامی اقدام‌هایی که برای کنترل حرکات بعضاً خلاف قانون صورت می‌گیرد در چارچوب مصالح و منافع ملی جای گیرد.
هم‌چنین در حالی که تحولات منطقه با سرعت بالایی ادامه یافته و با عنایت به این که جمهوری اسلامی ایران همواره نقطه‌ی ثقل این تحولات بوده است، ایجاد فضای ناپایداری و تزلزل در کشور می‌تواند موج این تحولات را با مشکل جدی مواجه ساخته و دوستان را ناامید و دشمنان را امیدوار نماید.
از این جهت در چنین مقطع حساسی اقدام به سؤال یا استیضاح یا از این دست اقدام‌ها با منافع و مصالح ملی کشور سازگار نیست پس با توجه به موارد ذکر شده به نظر می‌رسد راهکارهای دیگری وجود دارد که می‌تواند در این مقطع کارساز باشد. افزون بر این اقدام ناسنجیده به اختلافات بین دولت و مجلس دامن زده و در حالی که در سال جاری انتخابات گسترده‌ای را در پیش داریم پیام خوبی برای جامعه به همراه نخواهد داشت. از این جهت سؤال از رییس جمهور در شرایط کنونی به هیچ وجه متناسب با مصالح کشور نیست.
کوثری: از اختلافات پرهیز کنید
پرداختن به این مسأله منجر به ایجاد جار و جنجال‌های سیاسی شده و اختلافات میان مجلس و دولت را به دنبال خواهد داشت لذا با توجه به این که رهبر انقلاب به پرهیز از این فضا هشدار داده و بر حفظ وحدت تأکید نمودند، برای عمل به خواسته‌های ایشان باید از عواملی که بستر ساز اختلافات می‌شوند، پرهیز نمود. البته به هرحال این ظرفیت در قانون پیش بینی شده است. این حق نماینده است که از هر نهادی حتی از رییس جمهور سؤال نماید و هیچ اشکالی نیز بر آن مترتب نیست لذا چنان‌چه شرایط اقتضا کند، نمایندگان، خود در این خصوص تشخیص داده و تصمیم می‌گیرند.
هم‌چنین در خصوص توجیه برخی از سؤال کننده‌ها که معتقدند این مسأله نه تنها اختلاف انگیز نیست بلکه صرفاً پاره‌ای از ابهام‌های موجود را برطرف می‌نماید باید گفت اگر حرف آن‌ها منطق داشت، می‌توانستند اکثریت را قانع کنند، پس به دلیل ضعف استدلال در این امر توفیق نداشتند.
مهدی کوچک زاده: نباید حرف غلط را تابلو کرد
در صحبت‌های رهبر معظم انقلاب با مجموعه‌ی برادران پاسدار، ایشان در خصوص وحدت نیروهای انقلاب و پرهیز از خدشه وارد کردن به آن، به نکات مهمی اشاره فرمودند. درصورتی که این فرامین مبنای عمل قرار گیرد و چنان‌چه در ادعای اصول‌گرایی و تبعیّت از ایشان صداقت وجود داشته باشد، کاملاً محرز است که برجسته نمودن اختلاف نظرها با رییس جمهور، اقدامی نادرست است.
مطلب دوم این‌که بانیان این طرح سعی دارند این مسأله را القا کنند که اقدام‌های دولت را انحراف و فتنه بدتر از فتنه‌ی 88، معرفی نمایند که این نشان دهنده‌ی دید تنگ و متمایل به جریانی خاص در آن‌ها می‌باشد. رهبر انقلاب در بیانات خود فرمودند: «باید در مقابل حرف غلط پاسخ داد اما این مسأله شیوه‌ی خودش را دارد. نباید حرف غلط را بارها تکرار نموده و آن را تابلو کرد.» در حقیقت این حرکت آقای مطهری به نوعی تابلو کردن حرف غلط است.
گذشته از آن بارها و بارها این سؤال‌ها به اشکال مختلف توسط دیگران در سایت‌ها و روزنامه‌های مختلف مطرح گشته و پاسخ گرفته است لذا این‌ها چیزهایی نبوده که تا به حال مورد گفت‌وگو و سؤال واقع نشده باشد.
در خصوص این توجیه سؤال کنندگان که طرح سؤال رفع ابهام‌های موجود میان مجلس و دولت را به همراه خواهد داشت، به طور مثال در خصوص معرفی وزیر ورزش و نامه‌ی رییس جمهور، بارها عملکرد ایشان مورد سؤال واقع شده است و پاسخ‌هایی –صرف نظر از قانع کننده بودن یا نبودن آن‌ها- مطرح شده است پس پرسیدن مجدد آن در قالب طرح سؤال ابهامی را برطرف نمی‌نماید. اگر کسانی بنای رفع ابهام داشته‌اند، ابهام‌هایشان با همان پاسخ‌ها برطرف شده و نیز چنان‌چه کسانی اراده‌ای در این خصوص نداشته‌اند تا ابد ابهام‌هایشان رفع نخواهد شد لذا در صورتی که رییس جمهور ده بار هم در صحن مجلس به آنان پاسخ دهد، کماکان دارای ابهام هستند. بنابراین طراحان این طرح جز ادامه دادن و طولانی‌تر کردن اختلافات و چالش‌ها در جامعه هدف دیگری را تأمین نخواهند کرد.
منبع : پایگاه تحلیلی برهان
