انیمیشن "قیام مسجد گوهرشاد" در سالگرد کشتار مدافعان عفاف و حجاب به دست رضاخان + دانلود
حکومت پهلوی از سال ۱۳۱۴و پس از بازگشت رضاشاه از سفر به ترکیه، مرحله جدیدی را در مسیر نهادینه کردن کشف حجاب و اجباری شدن کلاه بین المللی(شاپو) شروع کرد و جشن هایی را با حضور مقامات بلندپایه کشور به پا می کرد تا به این اندیشه غربی رسمیت بخشد. این امر، موجب مخالفت روحانیون و مراجع در شهرهای مختلف می شد. در این میان، آیت الله حاج آقا حسین قمی از روحانیون مشهد، به قصد مذاکره با رضا شاه به تهران می رود که بازداشت می شود. پس از آن، مسجد گوهرشاد که از چند روز قبل محل اجتماع و سخنرانی علیه اقدامات جدید رژیم بود، حال و هوای دیگری به خود می گیرد.
بنا بر اسناد تاریخ به دستور رضاشاه در روزهای ۲۰و ۲۱تیر ماه ۱۳۱۴شمسی مسجد گوهرشاد که مملو از جمعیت معترض بود مورد حمله قشون قزاق قرار گرفت و مسجد گوهرشاد به خاک و خون کشیده شد . بیش از دو هزار تا پنج هزار تن به شهادت رسیدند و حدود هزار و پانصد نفر به اسارت نیروهای قزاق در آمدند.
در این مورد ارتشبد سابق، حسین فردوست می نویسد: «در مشهد یک روحانی به نام بهلول به شدت با اقدامات رضاخان مخالفت می کرد و در سخنرانی هایش به شدت به او حمله می نمود، عده زیادی از مردم در حرم حضرت رضا علیه السلام متحصن شدند و اعلام کردند تا مساله کشف حجاب حل نشود، ما از اینجا خارج نمی شویم، فرمانده لشگر مشهد به نام سرتیپ ایرج مطبوعی [که بعد از انقلاب در تاریخ دوم مهر ۱۳۵۸به خاطر این جرم و جرمهای دیگر، اعدام شد] در این باره به رضاخان گزارش داد، رضاخان دستور داد سربازان به صحن حرم وارد شوند و مردم را تهدید کنند، و اگر مردم خارج نشدند تیراندازی کنند…رضاخان برای تشدید کار، سرتیپ البرز را به مشهد فرستاد، به دستور مطبوعی و البرز، واحدهای لشگر مشهد وارد صحن شده و مردم را به گلوله بستند.»
سرتیپ مطبوعی در دادگاه انقلاب دراین خصوص می گوید: «به من دستور داده شده بود که فورا عده ای نظامی را در اختیاراستاندار مشهد قرار دهم، من در حدود ۲۵۰سرباز در اختیار او گذاشتم…در همین هنگام سرتیپ البرز همراه دادستان ارتش، وارد مشهد شدند و لشگر در اختیار سرتیپ البرز قرار گرفت، او اسدی نایب التولیه آستان قدس را [به جرم عدم جلوگیری ازمبارزین] اعدام کرد…سرهنگ قادری همراه سربازان از راه پشتبام وارد صحن شده و با افراد متحصن گلاویز شدند، در این جریان حدود ۲۵نفر از مردم کشته و چهل نفر مجروح شدند.»
قیام مسجد گوهرشاد قسمت اول
قیام مسجد گوهرشاد قسمت دوم
قیام مسجد گوهرشاد قسمت سوم
|