شرح حدیث رهبر انقلاب در درس خارج فقه

شبکه ایران: پس از وقفه‌ای حدوداً سه هفته، از صبح امروز (30 آذر) درس خارج فقه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای آغاز شد. معظم له مطابق برنامه همیشگی قبل از شروع درس به بیان حدیثی از امام صادق(ع) درباره خدمت مؤمنان به یکدیگر پرداختند.

متن حدیث به همراه بخشی از توضیحات معظم له به شرح ذیل است:

فی‌الکافی عن‌الصادق علیه‌السلام می‌فرماید: «المؤمنون خدم بعضهم لبعض»

مؤمنین خدمتکاران یکدیگرند، خدم جمع خادم است. یعنی با همین تعبیری که در فارسی می‌گوییم خدمتکار، محترمانه‌اش خدمتکار است و غیر محترمانه و عوامانه‌اش نوکر است نه خدمتگذار که معنی‌اش متفاوت است.

قیل: (گفته شد، شخصی که نزد حضرت بود سؤال کرد)
خب تعجب کردم چطور همه خدمتکار همدیگرند، به تعبیر عرفی یعنی همه نوکر هم‌اند!؟
وکیف یکون خدمٌ بعضُهُم لِبَعض؟
این چه جوری می‌شود یعنی مثلاً بروند خانه‌های هم خدمتکاری کنند!؟
قال: یفید بعضهم بعضاً

به یکدیگر فایده برسانند؛ پس فایده رساندن مؤمنین به خدمتکاری است، منتی نیست، نکته این است. چه در عرض هم باشیم مثل مردم کوچه و بازار و چه آن کسی که به حسب جایگاه اجتماعی پست و منصبی دارد اگر فایده‌ای داشت خدمتکار است و دیگر منتی ندارد بر مردم. نکته این حدیث به نظر ما فقط این نیست که فایده برساند بلکه باید منتی هم نباشد و خدمت و فایده‌اش را با منت گذاشتن باطل نکند. (1)

1- درباره شیخ رجبعلی خیاط نوشته‌اند: وی معتقد بود که، ما باید همان‌گونه در خدمت مردم باشیم که امامان ما و اولیای الهی بودند. آنان هدفی در خدمت جز خداوند متعال نداشتند. خدمت آنان به مردم، برای خدا و به عشق او بود» (تندیس اخلاص، ص 78) وی در پاسخ کسی که نصیحتی خواسته بود، گوشش را گرفت و فرمود: خدمت به خلق! خدمت به مردم! (18) شیخ رجبعلی خیاط معتقد بود: راه محبت خدا، محبت به خلق خدا و خدمت به مردم، بخصوص انسان‌های مستضعف و گرفتار است. (کیمیای محبت، ص 218، تندیس اخلاق ص 78)
سعدی علیه‌الرحمه می‌گوید:
صاحبدلی به مدرسه آمد زخانقاه            بشکست عهد صحبت اهل طریق را
گفتم میان عالم و عابد چه فرق بود         تا اختیار کردی از آن، این فریق را
گفت: آن گلیم خویش به در می‌برد        ز موج و این جهد می‌کند که بگیرد غریق را