گزارش یک «حاتمی کیا»ی از دست رفته

حالا که چند روز از آغاز جشنواره فیلم فجر می گذرد تقریبا همه آنهایی که مخاطب این یادداشتند، می دانند که داستان «گزارش یک جشن» چیست. اما در یک جمله می شود گفت؛ موسسه ای که در زمینه ازدواج جوانان فعالیت می کند در پی تصمیم اشتباه نیروی انتظامی پلمب می شود و همین اقدام، حاشیه هایی می سازد.
این، داستان یک خطی فیلمی است سیاه و تاریک که تشعشعات کم سوی نورش در پایان، به کلی از بین می رود. حاتمی کیا در یادداشتی می نویسد: «گزارش یک جشن» گزارش فیلمسازی در آستانه پنجاه سالگی است. «گزارش یک جشن» گزارش احوال من است... و از همین می شود فهمید که حال و احوال کارگردان ما بسیار وخیم تر از آن است که در «دعوت» قبلی به آن رسیده بودیم.
واقعا سخت است درباره اثر کارگردانی بنویسی که می دانی گذشته پرافتخارش را بوسیده و بر روی رف اتاقش گذاشته و حالا شده کسی که از روی عادت و احتمالا اصرار دوستان تهیه کننده، هر چند سال یک بار، مقدار معتنابهی نگاتیو دولتی حرام می کند. و البته نانی می رساند به عوامل همکارش در پروژه های سینمایی...
اما متاسفانه برخی هنوز هم روی این کارگردان و گذشته اش امیدوارند و هر سال با چشمانی از حدقه درآمده منتظر بلیط های جشنواره می مانند تا ساخته اسطوره فیلمسازی شان یعنی ابراهیم حاتمی کیا را ببینند و صد افسوس که چند سالی است با لب های آویزان، سالن سینماها را ترک می کنند. حالا به عشق همین عده الکی امیدوار است که باید این چند سطر را نوشت.
باور کنید دل هر کسی برای جوانانی که سرمای عصر و شب زمستان را به جان می خرند و توی صف های طویل بلیط جشنواره می ایستند و با اشتیاق، به سالن سینما راه پیدا می کنند، می سوزد. همانهایی که با آمدن نام حاتمی کیا در تیتراژ آغازین، صدا دست زدنشان گوش را آزار می دهد و در پایان فیلم، مردد می شوند که دست بزنند یا نه... این همه را برای این نوشتیم که بدانید «گزارش یک جشن» ارزش یک یادداشت کوتاه در یک سایت خبری را هم ندارد چه برسد به اینکه به نقدش بنشینیم و بالا و پایینش کنیم.
این واقعیت اگر چه تلخ است اما باید پذیرفت که «کل من علیها فان» و در مورد حاتمی کیا، فیلمسازی، زودتر از جسم و جان به دیار باقی شتافته. عقبگرد 20 ساله حاتمی کیا به اذعان متخصصان فن و کارشناسان سینما چیزی است که هر کسی آن را با دیدن «گزارش یک جشن» می فهمد؛ به شرط آنکه سینمای اصیل حاتمی کیا خصوصا شاهکار «آژانس شیشه ای» اش را با چشمانش نه تنها دیده که بلعیده باشد. این را کسی می گوید که هر روز صبح مسیر خانه تا محل کارش را طوری تنظیم می کند تا از کنار دفتر آژانس هواپیمایی خیابان خردمند شمالی بگذرد و خاطرات شیرین آژانس شیشه ای را در ذهنش مرور کند. اگر چه حالا همان آژانس هم به شعبه ای از بانک ملت تبدیل شده وهیچ نشانی از آن روزها ندارد...
«گزارش یک جشن» ذهن بیننده را با پراکنده گویی هایش خسته می کند و حالا با این خستگی بعد از ایستادن در صف خرید بلیط و دیدن یک فیلم ضعیف، مانده ام که از کجا بگویم و از چه بنویسم... دوستی از وهن نیروی انتظامی در «گزارش یک جشن» گلایه می کرد و کس دیگری از بیانیه سیاسی آن گله مند بود و من مانده ام در میان ساختار ضعیف این جشن، عزای محتوای سخیفش را چگونه به نقد بکشم. چگونه باور کنیم که حاتمی کیا در یک آژانس مسافرتی کوچک چنان میزانسن های فکر شده ای را به رخ ما بکشد که حتی یک نما از آنها هم تکراری و خسته کننده از آب درنیاید و حالا در «گزارش یک جشن» یک کارخانه بزرگ صابون سازی با آن حیاط بزرگش هم نتواند رضایت بصری ما را تامین کند...
اما هر چه می کنم از این فریاد بر سر آقای کارگردان نمی توانم بگذرم که، آقای حاتمی کیا! آخر اگر قرار بود در قالب اعتراض جوانان پا به بخت، به جریان فتنه و آشوبهای تخریبگرشان در سال 88 هم ادای دِین کنی، لااقل شأن آنها را به چند سکانس فیلمبرداری شده با دوربین غیر حرفه ای با آن نما های تهوع آور، تنزل نمی دادی. شما حتی لباس شخصی های به تعبیر همفکرانتان بی منطق را هم به خوبی به تصویر نکشیده ای! مطمئن باش «گزارش یک جشن» حتی سران فتنه را هم از دست تو راضی نمی کند...