زنجان پايتخت شور و شعور حسيني در جهان

برگزاري 13 روز عزاداري سيد و سالار شهيدان در حسينيه اعظم زنجان به مراسمي با شكوه در تاريخ تشيع تبديل شده است كه روز هشتم محرم به عنوان روز بيعت مردم ولايي زنجان با آرمان ها و ارزش هاي حسيني، با عظمت ترين روز اين مراسم است.
از شور و شوقي كه در چهره عزاداران با معرفت حسيني هويداست، به سادگي مي توان به عشق و دلدادگي خيل عزاداران زنجاني به اهل بيت عصمت و طهارت(ع) به ويژه خورشيد تابان كاروان عشق حضرت اباعبدالله الحسين(عليه السلام) و برادر با وفا و با بصيرت ايشان حضرت ابوالفضل (عليه السلام)، پي برد.
سالهاست كه خيابان ها و كوچه هاي منتهي به حسينيه اعظم زنجان روايت گر ارادت و عشق جاودانه هزاران مرد و زن و كوچك و بزرگ به خون خداست.
با نزديك شدن محرم حال و هواي شهر تغيير مي كند و همراه با خيل عزاداران حسيني فضاي شهر نيز حسيني مي شود. اگر اهل عشق باشي عطر دل انگيز كاروان حسين را همراه با حضور عزاداران استشمام خواهي كرد و احساس خواهي كرد كه نفس مسيحايي خون خدا روح عزاداران حسيني را صيقل و جان عاشقان را به ضريح مطهر سالار شهيدان و آب آور طفلان گره زده است.
آنجا كه عزاداران زنجاني ندا سر مي دهند يابن الحسن منتظر رخ يا سه گل جان حسين ماتم عبا سه گل/ بيز قاره گيدوخ- سقايه خاطر/ گل سنده مولا- زهرايه خاطر/ آزادگان عالم سسلر حسينيه لبيك/ اللرده قار، پرچم، سسللر حسينه لبيك
مراسم عزاداري زنجاني ها در دهه اول محرم سالهاست، شكوه و عظمت خاص خود را حفظ كرده است و سال به سال به خيل عزاداران حسيني در زنجان افزوده مي شود. طوري كه اجتماع با عظمت مردم در اين مراسم به عنوان بزرگترين مجمع عاشقان حسيني در جهان شناخته مي شود.
همه ساله هشتم ماه محرم كه در زنجان به «يوم الابالفضل (عليه السلام)» مشهور است، صدها هزار نفر از مسجد حسينيه اعظم حركت خود را به سمت امام زاده «سيدابراهيم(ع)» آغاز مي كنند.
در مسير حركت اين عزاداران، ارادتمندان به سالار شهيدان، با هدف بهره جستن از فضاي معنوي مراسم اقدام به قرباني هزاران رأس شتر، گاو و گوسفند كرده، يا به صورت زنده تقديم دستگاه حسيني مي كنند.
همچنين در طول مسير حركت، مردم زنجان و ديگر مهماناني كه از راه هاي دور و نزديك به زنجان آمده اند نذورات نقدي خود را به اكيپ هاي ثابت و سيار جمع آوري نذورات تقديم مي كنند، عظمت و شكوه اين برنامه به حدي است كه نظير آن در هيچ كجاي ايران و جهان ديده نشده است.
مردم براي اظهار ارادت به امام حسين(ع) از اقصي نقاط كشور و حتي بسياري از كشورهاي خارجي براي شركت در اين حركت ميليوني به شهر زنجان مي آيند و خود را به درياي خروشان عزاداران امام حسين(ع) ملحق مي كنند.
از جنبه هاي حائز اهميت اين مراسم تعداد ذبح قرباني مي باشد كه حسينيه اعظم زنجان را به عنوان دومين قربانگاه جهان اسلام بعد از مني در مكه (در حج ابراهيمي) و نخستين قربانگاه در جهان تشيع مبدل ساخته است و همه ساله بيش از 12 هزار رأس قرباني تقديم اين آستانه مقدس مي شود.
حضور عظيم و گسترده مردم به ويژه جوانان مشتاق اهل بيت(ع) و بانوان و دختران عزادار كه با حضور انبوه خود همراه ديگر عزاداران بر امام مظلوم خويش اشك مي ريزند و بر سينه مي زنند از حاشيه هاي بسيار ارزشمند اين مردم است. در عين حال دسته عظيمي از بانوان زنجاني در پشت سر عزاداران مرد بر امام خويش مويه مي كنند و با تأكيد بر پيروي از الگوي خويش يعني حضرت زينب(س) پرچمدار بصير كربلا اقامه عزا مي كنند. حضور گسترده بانوان در اين مراسم معنوي همچون ساير عرصه ها نشان از نقش برجسته زنان و دختران در حراست از ارزش هاي والايي همچون حجاب، عفاف و پاكدامني دارد و اين حضور مؤثر و نقش آفرين پرتو درخشاني از اين مراسم با شكوه به شمار مي رود كه از ديد جهانيان معنويتي خاص به اين مراسم مي دهد. از ديگر سو سادگي و بي پيرايگي اين مراسم باعث شده كه رونق رو به تزايد مراسم هر سال نسبت به سال قبل بيشتر شود.
همه ساله با پخش مستقيم اين مراسم از طريق شبكه هاي مختلف سيما به ويژه شبكه اشراق و همچنين شبكه هاي برون مرزي و شبكه اينترنت خيل عظيمي از مشتاقان در ايران و جهان كه آرزوي حضور در اين مراسم را دارند، اما به دلايلي اين توفيق براي آنها حاصل نشده است، اينگونه نظاره گر اين مراسم معنوي با شكوه هستند و از راه دور در عزاي اباعبدالله الحسين(عليه السلام) اشك ماتم مي ريزند.
اما اوج عزاداري و عظمت اين مراسم در روز هشتم ماه محرم آشكار مي شود روزي كه به عنوان «الگوي اتحاد امت اسلامي» در جهان تشيع مطرح و مي تواند در تحكيم دلهاي عزاداران حسيني در يك مسير واحد كه همان راه حسين(ع) است، قدرت نمايي كند.
عظمت اين حضور و يكپارچگي مردم عزادار زنجان موجب شد تا با پي گيري سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان زنجان اين مراسم به عنوان دهمين اثر از ميراث معنوي ثبت ملي شده و نخستين گونه از جنبه منحصر به فرد آيين هاي عزاداري در فهرست ميراث معنوي كشور به ثبت برسد و زنجان به عنوان پايتخت شور و شعور حسيني در ايران و جهان شناخته شود.
در كنار اين حركت عظيم حيف است كه از مراسم عظيم و دسته عزاداري «زينبيه اعظم زنجان» نيز يادي نشود. عزاداري عظيمي كه با نام شير زن كربلا مزين شده و در اين دسته عظيم نيز صدها هزار نفر شركت مي كنند و ارادت خود را به اهل بيت(ع) اعلام مي كنند.
اين دو هيئت بزرگ عزاداري كه به نام بزرگ مرد كربلا امام حسين(ع) و شير زن كربلا حضرت زينب(س) مزين شده اند، هويتي فراملي يافته، هويتي كه برآمده از مردم و براي آنان است، هويتي كه در انحصار شخص و يا گروهي نيست بلكه متعلق به اعتقادات مردمان اين سرزمين مي باشد.
اما مهمترين و ارزشمندترين ميراث معنوي كه از اين مراسم با شكوه نصيب زنجاني هاي فهيم و انقلابي شده است، اتحاد، همدلي و معنويت خاصي است كه در پرتو عزاي سالار شهيدان بر شهر زنجان سايه افكنده است و تا محرمي ديگر كه رخت عزاي حسين بر تن عاشقان پوشانده مي شود همچنان دل ها و قلب ها به بركت نفس مسيحايي حسين (عليه السلام) به هم گره خورده اند و اين عشق، شور، ارادت باقي است و تا ابد خاموش نخواهد شد.