آرشیو نسخه های rss پیوندها تماس با ما درباره ما
مفیدنیوز
اَللّهُمَّ كُنْ لِوَلِيِّكَ الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنِ صَلَواتُكَ عَلَيْهِ وَعَلى آبائِهِ في هذِهِ السّاعَةِ وَفي كُلِّ ساعَةٍ وَلِيّاً وَحافِظاً وَقائِداً وَناصِراً وَدَليلاً وَعَيْناً حَتّى تُسْكِنَهُ أَرْضَكَ طَوْعاً وَتُمَتِّعَهُ فيها طَويلا                                                                           
صفحه اصلی | سیاسی | اجتماعی | فضای مجازی | اقتصادی | فرهنگ و هنر | معارف اسلامی | حماسه و مقاوت | ورزشی | بین الملل | علم و فناوری | تاریخ پنجشنبه ۹ فروردين ۱۴۰۳ rss
نسخه چاپی ارسال
دفتر مقام معظم رهبری
پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله نوری همدانی
پایگاه اطلاع رسانی آثار حضرت آیت الله مصباح یزدی
سایت اینترنتی حجه الاسلام والمسلمین جاودان
استاد قاسمیان
حجت الاسلام آقاتهرانی
پاتوق كتاب
شناخت رهبری
عصر شیعه
پایگاه وبلاگ نویسان ارزشی
صدای شیعه
عمارنامه
شبکه خبری قم
ثروت اندوزی و نگاه های سطحی به اندیشه اقتصادی امام

ثروت اندوزی و نگاه های سطحی به اندیشه اقتصادی امام


عدل و داد


"کاخ نشینی بد نیست، اما این خوی کاخ نشینی است که بد است".

این جمله ای است که امام(ره) سال ها قبل مطرح کردند. پس از گذشت سال ها از وفات امام، تا به امروز این جمله دستاویز گروه های مختلفی شده است. گروهی برداشت درستی داشتند و گروهی منافع صنفی و گروهی و فکری و یا حتی طبقاتی خود را تحت لوای این جمله پیش بردند.

عده ای از اقتصاددانان لیبرال وطنی این جمله را به همراه چند روایت و سیره معصومین  بر سر دیگران می کوبند و فریاد سر می دهند که: "ببینید، مذهب با ثروت اندوزی و انگیزه کسب سود مخالف نیست"(که واقعا هم مخالف نیست). عده ای هم از صدقه سر نقل قول بدون مقدمه این جمله، تمام روابط موجود و سیستم توزیع ثروت فعلی در ایران و جهان را توجیه می کنند. از حاجی بازاری های قدیمی گرفته تا سرداران سپاهی سابق که حالا شده اند "کار آفرین و سرمایه گذار خدوم ملت شهید پرور!"، این جمله را بر سر نیروهای عدالت طلب می کوبند.

 

اما در نقد این نوع برداشت از این حرف امام می توان نکته های زیر را مطرح کرد:

1. زندگی خود امام مثال نقض عظیمی بر این جمله است. چرا که امام همواره زندگی مرفه نداشته و حتی نزدیکان شان را هم از این نوع زندگی نهی کرده اند.

2. نظر امام در رابطه با مسائل اقتصادی بیشتر حول لزوم ایجاد فرصتهای اقتصادی_اجتماعی برابر برای همه، به منظور پیشرفت همه جانبه بود است که از رهگذر محرومیت زدایی منطقه ای حاصل می شود، امری که بیش از همه، امام (ره) بر آن تاکید داشتند. فلذا در وهله اول امام با این که تنها عده ای نور چشمی، امکان کاخ نشینی را داشته باشند، مخالف بوده اند.

3. از منظر سیره امام، زندگی دولت مردان باید از سطح متوسط مردم هم پایین تر باشد، پس امکان کاخ نشینی در نظام اسلامی، نسبت وثیقی با امکان بوجود آمدن این نوع زندگی کاخ نشینی برای همه باید داشته باشد.

در جامعه ای که کاخ نشین شدن برای عده ای(ولو حتی اگر همه ی عمر تلاش وافر داشته باشند) ممکن نباشد، کاخ نشینی امری تماما مذموم است.

در تایید دینی این نگاه امام، حتما همه ما روایت آن مرتاض عرب را شنیده ایم که نزد امام صادق آمد و گفت: "چرا شما بر خلاف جد تان علی ابن ابی طالب، لباس خیلی ساده نمی پوشید و لباس گرانبها بر تن دارید" و امام نیز در جواب گفتند: "در زمان جدم علی زندگی همه ی مردم چندان مرفه نبود. ولی در این زمان دیگر اوضاع زندگی مردم مانند زمان جدم علی و دیگر خلفای راشدین نیست و مردم دارای رفاه و آرامش بیشتری هستند." پس پوشیدن این لباس در این زمان مایه سرافکندگی نیست و اگر امیرالمومنین نیز امروز زده بود، اینگونه لباس می پوشید."

(به نظر حقیر این روایت به خوبی از رابطه سطح عمومی معیشت مردم و یا حتی امکان کاخ نشینی در جامعه را تبیین می کند.)

-------------

به طور کلی با بررسی سخنان امام در مورد وظایف حکومت اسلامی در مورد اقتصاد جامعه و بررسی سیره عملی حکومت اسلامی در زمان پیامبر و امام علی و امام حسن، به وضوح می توان به این مسئله پی برد که حکومت اسلامی و حاکم اسلامی می تواند و باید در کنترل کیفی توزیع ثروت دخالت کند. چرا که کور بودن نظام توزیعی بازار امری اثبات شده است و کمتر اقتصاددانِ نظری منصفی است که به دست نامرئی بازار آدام اسمیت، صفت کور بودن و نا عادل بودن را اضافه نکند.

پس نمی توان به امر کسب ثروت، صرفا از جنبه اخلاقی نگاه کرد.

نمی توان انتظار داشت که همه مردم در بازار به صورت آزادانه، دست از پا خطا نکنند و به برکت موعظات و نصایح اخلاقی، به انفاق و پرداخت زکات رو بیاورند.

مخصوصا که اسلام اصل را بر زندگی اخروی قرار می دهد و قطعا همانطور که همه یوسف نیستند که به زلیخا ها نه بگویند، بدون شک نیز همه سلیمان نیستند که با کاخ نشینی، خوی کاخ نشینی را کسب نکنند.

پس در رابطه با این جمله نمی توان بنا بر ظاهر قضاوت کرد. چرا که مورد خطابش شامل گروه خاصی از انسان ها می شود(که می توانند با وجود داشتن زندگی کاخ نشینی، خوی کاخ نشینی را به خود نگیرند) و در ضمن در حکومت اسلامی، قرار نیست که هدف کاخ نشینی باشد و حتی امکان کاخ نشین شدن افراد، نافی ضرورت دخالت حاکم اسلامی در امر توزیع عادلانه ی ثروت در جامعه نیست.

http://www.adlodad.blogfa.com



نام(اختیاری):
ایمیل(اختیاری):
عدد مقابل را در کادر وارد کنید:
متن:

کانال تلگرام مفیدنیوز
کلیه حقوق محفوظ است. نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع ميباشد.