چند شغله بودن برای کسانی که حقوق و درآمد ماهیانه آنان کفاف نرخ تورم و مخارج زندگی‌شان را نمی‌دهد شاید به اجبار از سمت جامعه بر آنان تحمیل می‌شود، به همین دلیل به اجبار به یک یا چند کار دیگر روی می‌آورند که این کار مضاعف بر سلامت جسمی و روحی فرد به دلیل فعالیت زیادی که انجام می‌دهد، تاثیر دارد.
این معضل کیفیت انجام کار را نیز پایین می‌آورد و برای طبقه‌های مرفه جامعه نیز چند شغله بودن جدا از اهداف اقتصادی به یک نوع کلاس اجتماعی برای آنان تبدیل شده، به طوری که این افراد چندین شغل و عنوان شغلی را یدک می‌کشند، اما سهم جوانان و افراد تحصیل کرده از بازار کار کشور، مسافرکشی و انجام کارهای روزمزد می‌شود و این وضعیت موجب نا امیدی و دلسردی فرد نسبت به زندگی خواهد شد.
اطمینان، یک جامعه‌شناس در گفت‌وگو با ایسنا- منطقه خراسان، در خصوص معضل چند شغله بودن افراد، اظهار کرد: با توجه به اینکه فرد از طریق شغل خود تعریف شده و هویت پیدا می‌کند، اما به نظر می‌رسد که بعضی از مشاغل افراد را اقناع نمی‌کنند، به این معنا که فرد تحرک اجتماعی صعودی را از طریق شغل خود نمی‌تواند بگیرد.
وی اظهارکرد: بخش عمده هویت اجتماعی از طریق شغل فرد، توانمندی و ظرفیت‌های محیط است، بنابراین یکی از دلایلی که فرد به چند شغله بودن روی می‌آورد یافتن هویت اجتماعی بوده و در واقع می‌خواهد هویت اجتماعی خود را ارتقا دهد و از منظر اجتماعی جایگاه خود را رشد داده و تحرک اجتماعی و طبقاتی نیز داشته باشد.
عمده‌ای از مشاغل هزینه‌های زندگی را تامین نمی‌کند
اطمینان افزود: بعضی از مشاغل، هزینه‌های اقتصادی خانواده یا فرد را تامین نمی‌کنند که دلیل آن موقعیت خود شغل یا ماهیت اجتماعی آن است، همچنین چشم و هم چشمی و هزینه‌های بالا نیز موجب شده افراد خرج‌های اضافی را برای خود متقبل شوند و به زبان عامیانه خرج بتراشند، اما تاثیر جامعه نیز در این امر دخیل است مانند زمانی که تورم افزایش می‌یابد، هزینه‌های درمان و مراسمات اجتماعی زیاد می‌شود و... یکی از مکانیزم‌هایی که می‌تواند این مشکلات را جبران کند و حاشیه امنی را برای فرد ایجاد کند، مشاغلی است که در کنار شغل خود به کار می‌گیرند.
وی در خصوص مشاغل حاشیه‌ای، اظهار کرد: ما همان طور که حاشیه‌نشینی شهری را داریم مشاغل حاشیه‌ای نیز داریم که فرد احساس امنیت، شاغل بودن و درآمد مستمرش تضمینی نیست و از طرفی کفایت حداقل‌های زندگی فرد را نمی‌کند، مانند کارگرانی که کار آنان فصلی یا روزی است پس این فرد باید یک شغل دیگر نیز برای خود در نظر بگیرد.
وی جریان جنگ، تحریم، انقلاب و تاثیرات اجتماعی جدید در حوزه فرهنگ را متاثر از حوزه کار دانست و افزود: در بعد جمعیت نیز زمانی که جمعیت کار بالا می‌رود فرد به مشاغل حاشیه‌ای به اجبار روی خواهد آورد تا بتواند هزینه‌های زندگی را تامین کند.
فساد سازمانی موجود در جامعه
وی اظهار کرد: در جامعه فساد سازمانی وجود دارد که این سازمانها یا نهادها کارکردهای خود مانند نظارت، کنترل و هدایت را درست انجام نمی‌دهند مانند تامین حداقل معیشت‌های فرد و حداقل‌های جایگاه اجتماعی فرد که بتواند براساس انتصاب خود به یکی از این سازمانها و نهادهای اجتماعی افتخار کند.
عوارض نامناسب چند شغلی
اطمینان یکی از عوارض چند شغله بودن را کاهش بهره‌وری در کار و بهره‌وری در حوزه اجتماعی دانست و عنوان کرد: چند شغله بودن الگوی مناسب برای جامعه نیست و موجب عدم وقت‌گذاری برای خانواده نیز می‌شود، زمانی که فردی دارای چند شغل باشد حقیقتا در خانواده توان وقت‌گذاری مناسب ندارد و این الگوی نامناسبی است که برای جوانان به یادگار می‌گذاریم.
اطمینان خاطرنشان کرد: زمانی که یک پدر خود را درگیر چندشغل می‌کند علاوه بر اینکه الگوی مناسب نیست اثرگذاری فرد را به عنوان یک مدیر، خلاقیت یا تولید موثر کاهش می‌دهد و جامعه از اثرگذاری آنها محروم خواهد بود و از طرفی وقتی کسانی بیکار هستند، اما بعضی‌ها چند شغله هستند در این حالت تبعیض اجتماعی رخ خواهد داد.
دکترنجات، یک روان‌شناس نیز در پاسخ به سئوال ایسنا، در خصوص عوارض چند شغلی بر سلامت روحی فرد، اظهار کرد: زمانی که افراد انرژی‌شان را چند جا می‌گذارند شانس اینکه به هدف برسند کاهش می‌یابد، همچنین خیلی از افراد مستعد اضطراب هستند که با داشتن چند شغل استرس و اضطراب به سراغشان می‌آید و توصیه می‌کنیم، فرد روی یک شغل تمرکز کند که برای اهداف سازمانی و فردی او بهتر است.
اثرات منفی چند شغلی روی فرد و خانواده
وی اثرات منفی چند شغله بودن را اینگونه عنوان کرد: فرسودگی و خستگی نسبت به شغل، بی‌انگیزه بودن برای انجام کار، از بین بردن نظم خانواده به طوری که فرد مجبور می‌شود وظایف سرکار خود را در خانه و بالعکس انجام دهد و به طور کلی آسیب‌های چند شغله بودن خیلی بیشتر از مزایای آن است.
چند شغلی روحیه فرد را به سوی افسردگی خواهد برد
نجات با بیان اینکه چند شغلی روحیه فرد را به سوی افسردگی خواهد برد، گفت: احتمالا فردی که دارای چند شغل باشد به هدف‌های خود نخواهد رسید و این ناکامی دو حالت را برای فرد به وجود می‌آورد که افسردگی یا پرخاشگری است، به دلیل اینکه فرد اگر چند کار را در روز انجام دهد احتمال اینکه به اهدافش نرسد زیاد است و این ناکامی به وجود آمده از کار فرد را دچار افسردگی می‌کند.
وی با بیان اینکه توانایی انجام کار در زنان بهتر از مردان است، گفت: معمولا زنان توانایی انجام چند کار را دارند و اگر بخواهیم میان کارمند چند شغله مرد یا کارمند چند شغله زن یکی را انتخاب کنیم معمولا فشار روانی روی زنان کمتر است و توانایی تمرکز روی چند کار را دارند.
گزارش از عرفان فضیلت، خبرنگار اجتماعی ایسنا- منطقه خراسان
