تنديس استقامت

26 مرداد 1369، برگي ديگر از تقويم انقلاب ورق خورد و يوم‏اللّه‏ ديگري متولّد شد. ثانيه‏هاي انتظار به كندي مي‏گذشت. شهر به استقبال پرنده‏هاي مهاجر آمده بود كه در سال‏هاي سخت هجران از وطن، بال و پر خود را در زير شكنجه‏هاي كفر شكسته بودند. البته هرچند جسم آنان دربند بود، ولي هيچ گاه روح و انديشه بلندشان تسخير نشد و قلبشان به ياد دين و ايمان و آسمان وطن مي‏تپيد. 26 مرداد روز بازگشايي قفس ما بود، روز شادماني شهر و مردم، روز شادباش و تبريك، روز وصل و ديدار. آغوش وطن گشوده شده بود و فوج فوج مردانگي در آن جاي مي‏گرفت به راستي كدامين ساعت مي‏تواند شكوه آن لحظات را در خود بگنجاند و كدامين تقويم مي‏تواند شوق آن لحظه ديدار را در خود ثبت كند.

طلوع دوباره زندگي
آزادگان آمدند همان‏طور كه رفته بودند؛ دلير و مقاوم، نستوه و استوار، اميدوار و دلاور. آمدند با همان صلابت هميشگي، همان‏طور كه ديروز رفته بودند. امروز كه آمدند، بوي اسپند و دود، بوي عطر خاطرات، و بوي مهرباني و انتظار فضاي دل‏ها را سرشار از شور و شعف كرد.
حسّ غريبي بود. عشق خودنمايي مي‏كرد. اقاقيا به استقبال آمده و آفتابگردان صورت خود را به خورشيد سپرده بود. نسيم، مژده وصل مي‏داد. انتظار پايان يافت و بازگشت پرستوها، سخني بود كه هر پير و جواني ورد زبان خود كرده بود. پاييز اسارت و بهار آزادي بر شما مبارك باد.
آري، آن روز عشق طلوع كرد. همان عشقي كه هشت سال پيش بدرقه‏اش كرديم و اينك به استقبالش مي‏رويم. چشم‏هاي همگان اشك‏بار بود، نه به خاطر غم و اندوه، بلكه اين‏بار از شوق وصال؛ چرا كه وعده خدا محقق شده بود «اِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرا؛ به درستي كه پس از هر سختي آساني است».

نيمه پنهان دفاع مقدس
آزادگان ما، وارثان شهيدان‏اند و ماندند تا نامشان را گرامي و راهشان را ادامه دهند.
اين از معراج برگشتگان، اينك با حضور خود در جامعه، آمده‏اند تا در صحنه‏هاي سازندگي حماسه‏اي ديگر بيافرينند و هم‏دوش هم‏سنگران ديروزشان، روح بزرگي و صلابت را در جامعه بدمند. اينك رسالت ما، به ويژه نسل جوان اين است كه با دنباله‏روي از سيره اين سرافرازان، كشور خود را در برابر دشمنان به كمين نشسته بيمه كنيم. بايد قدر اين گنجينه‏هاي ارزشمند انقلاب را دانست؛ آزادمرداني كه در اوج عزّت و پايداري به وطن بازگشتند و با صلابت و ايستادگي، براي خدمت در سنگر سازندگي ايران آزاد و آباد در صحنه‏هاي مختلف اجتماعي، فرهنگي و سياسي آماده و مقاوم‏اند.
اين يادگاران دفاع مقدس و روزهاي آتش و خون، با گام‏هاي مطمئن و دل‏هاي سرشار از عشق و ايمان به خدا و وطن، براي رسيدن به قلّه‏هاي فتح و ظفر ايستاده‏اند؛ پس ما نيز بايد صبوري‏شان را ارج نهيم و پاي غفلت بر آن نگذاريم.

ضرورت ترويج فرهنگ اسارت
آزادگان، گنجينه‏هاي ارزشمندي هستند كه در درون آن، فرهنگ انسان‏ساز دوران اسارت نهفته است. ثبت وقايع اسارت، پلي است براي انتقال فرهنگ اسارت از درون اردوگاه‏ها به شهرهاي ميهن اسلامي‏مان، ايران.
بر حاملان اين فرهنگ است كه ضمن حفظ آن، چاره‏اي نيز براي ترويج آن بينديشند. در زمينه بيان اين فرهنگ، از سه ابزار خط، تصوير و انتقال به صورت سينه به سينه مي‏توان بهره گرفت، امّا مهم اين است كه بيان فرهنگ اسارت، امري حياتي و كاري بس سترگ براي جامعه جوان ماست. بنابراين، نظام اسلامي بايد از همه امكانات موجود در اين حركت ارزشي فرهنگي بهره‏برداري كند، تا اثر مجاهدت و مقاومت وصف‏ناپذير اين رسولان انقلاب، به صورت فرهنگ مصوّر و مكتوب و به مثابه كليد راه هدايت براي نسل آينده و همه بيداردلان و آزادگان جهان محفوظ بماند.
ضرورت ديگر، چاره‏انديشي در ترويج اين فرهنگ در جامعه است و تأثيرپذيري فرهنگ شهر از فرهنگ جبهه و جنگ مقاومت در اسارت».

هنگامه كوچ
آنان كه در سال‏هاي درد و فراق، دور از ديار به سر مي‏بردند، كوله‏باري از خاطرات تلخ و شيرين به همراه دارند كه هركدام از آن‏ها، درس بزرگي از استقامت و آزادگي است.
«عصر 27 مردادماه 1369، ساعتي به ياد ماندني و منظره‏اي فراموش ناشدني بود. چشم‏ها سخن مي‏گفت، اما زبان‏ها ساكت و آرام بود. دست‏ها بالاجبار گشوده مي‏شد و يار و رفيق تنهايي‏ها و شريك لحظه‏هاي غم و اندوه را به آغوش مي‏كشيد. در اين ميان، جواني را ديدم كه خلوت گزيده و با تلاوت قرآن دلي خوش كرده بود. به آرامي سلام كردم و گفتم: مگر قصد كوچ نداري؟ قرآن را بوسيد و بعد نگاه پرمعنايي كرد و گفت: خواستم كتاب اسارت را به خير ببندم و لذا حُسن ختامي بهتر از قرآن نيافتم. سپس آيه‏اي از قرآن را با صداي دل‏انگيزي قرائت كرد».

پاسخ پدري به فرزند
فرزندان ميهن به عشق ديدار پير جماران، روزهاي سخت هجران را به اميد وصال سپري مي‏كردند و هردم به اين اميد، روزها را لحظه‏شماري مي‏كردند. آنان در گوشه زندان‏هاي تاريك و وحشتناك دشمن، با پدر پيرخود درددل مي‏كردند و آن پير فرزانه با عشق پدري به آنان پاسخ مي‏داد: «فرزند بسيار عزيزم! از نامه دل‏سوزانه شما بسيار متأثر گرديدم. من ناراحتي شما عزيزان دربند را احساس مي‏كنم، شما هم ناراحتي پدرتان را كه فرزندان عزيزش دور از وطن هستند، احساس كنيد. عزيزان من! سيّد و مولاي همه ما حضرت موسي بن جعفر بيش از همه شماها و ماها در رنج و گوشه زندان به سر بردند. براي اسلام عزيزش صبر كنيد. خداوند فرج را ان‏شاءاللّه‏ نزديك مي‏نمايد و پدر پير شما را با ديدن شما شاد مي‏فرمايد. به همه عزيزان دربند اسلام سلام مرا برسانيد. من از دعاي خير فراموشتان نمي‏كنم. خداحافظ شما باشد».

خميني قلب من است
درباره علاقه شديد آزادگان به امام راحل، مي‏شنويم كه: «يك روز افسر عراقي از اسير مجروحي كه يك بسيجي پانزده ساله بود، پرسيد: تو چه اندازه پدر و مادرت را دوست داري؟ گفت: به اندازه چشمانم. پرسيد: خوب تو كه بسيجي هستي، رهبرت خميني را چه‏قدر دوست داري؟ گفت: امام خميني قلب من است، او را به اندازه قلبم دوست دارم. انسان بدون چشم مي‏تواند زندگي كند، اما زندگي بدون قلب، زندگي ممكن نيست».

آزادگان در كلام رهبران خود
امام راحل چه زيبا و شايسته در توصيف فرزندان خود فرموده‏اند: «اسرا در چنگال دژخيمان خود سرود آزادي‏اند و آزادگان جهان آن را زمزمه مي‏كنند». آري، آنان نه تنها اسير نبودند؛ بلكه آن‏ها دور از هرگونه وابستگي‏ها و دل بستگي‏ها بودند و نداي آزادمردي را به گوش همه جهانيان رساندند.
مقام معظم رهبري نيز چنين مي‏فرمايد: «شما ذخيره بزرگ الاهي و يك ثروت عظيم انساني هستيد كه در دست دشمن غصب شده بوديد. خداي متعال شما را به ملّت و به اين كشور اسلامي برگرداند».
ايشان هم‏چنين مي‏فرمايند: «سازندگي زندان و اسارت، سازندگي مخصوصي است آن را در جاي ديگر نمي‏شود پيدا كرد، و نيز در جاي ديگري فرموده‏اند: «صبر و استقامت شما به اسلام آبرو بخشيد».
مردان استقامت
اي بازوان رهبر و پويندگان حق مردان استقامت و ايمان خوش آمديد
اي فاتحان قلّه ايثارو افتخار گل‏واژه‏هاي مكتب و قرآن خوش آمديد
اي بوسه‏گاه روح خدا بازوانتان اي راستين‏رسول شهيدان خوش آمديد
گل‏هاي انقلاب كه عطر وصالتان خوش‏تر ز بوي عطر بهاران خوش آمديد
بر روي ديده همه ما قدومتان آزادگان به مهد دليران خوش آمديد
طاهرنيا
خوش آمديد
آزادگان، مفاخر ايران خوش آمديد اركان استقامت و ايمان خوش آمديد
اي از قفس رهاشدگان، طائران قدس بر طَرْف اين شكوفه گلستان خوش آمديد
در بزم آسماني عشّاق پاك‏باز اي ماه‏چهرگانِ درخشان خوش آمديد
در بزم اين چمن كه نگارين بود ز خون اي لاله‏هاي دلكش و خندان خوش آمديد
آغوش برگشوده به شوق شما وطن باري به اين ديار شهيدان خوش آمديد
يعقوب‏وار ديده ما شد زغم سفيد در حج ما چو يوسف كنعان خوش آمديد

معصومه عبدالحسيني، پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس