مشاور بین الملل مقام معظم رهبری متن برجام را از دیدگاه خود مورد نقد قرار داد و ضمن سخنانی، از تیم مذاکرات هسته ای کشور قدردانی کرد.
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین محمد حسین رنجبران، سردبیر سیاسی برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما، میزبان علی اکبر ولایتی مشاور بین الملل رهبر انقلاب بود تا ابعاد توافق وین را بررسی کند. :
امروز مصاحبه ای منتشر شد و شما گفتید متن بدون اشکال نیست. نقاط قوت و ضعف این متن چیست؟
در مجموع می توان گفت در رابطه با این متن، زحمات زیادی را همکاران ما و دوستان قدیمی ما، دکتر ظریف و همکارانشان کشیده اند و هر آنچه توانستند انجام دادند. اگر بحث توافق باشد دو طرف است و طرف مقابل نیز باید به مقاصد خود برسد. طبیعی است نقاط قوتی نیز خواهد داشت. آقای دکتر ظریف و همکارانش نیز مدعی نیستند این جمع بندی که قرار است در مراجع ذیربط بررسی شود، بنده شهادت می دهم همر آنچه می توانستند انجام بدهند را انجام دادند. تلاش کردند 6 هزار سانتریفیوژها بماند. در مقایسه با سال 82 که اجازه سه سانتریفیوژ هم نمی دادند، پیشرفت خوبی است. اگر منصف باشیم و عملی فکر کنیم باید از ابتدا نهایت را بگیریم و بعد از چانه زنی برسیم به نقطه بینابین خود.
خوب بود در فردوتحقیقات با غنی سازی می شد، خیلی خوب بود که نشد. نقل و انقلاب تجهیزات از فردو به نطنز ضایعات دارد. همچنین سوخت هسته ای به هر صورتی که در بیاید از کشور خارج نمی شود.
مواد غنی شده ما به 300 کیلومی رسد؟
بله، به 300 کیلو تبدیل می شود و الباقی به موادی تبدیل شود که زمان رسیدن به گریز هسته ای، یکسال طول بکشد ولی متریال می ماند و برای بازگرداندن به مواد اولیه، زمان می برد ولی متریال از بین نمی رود و این مواد در کشور باقی می ماند. این که طولانی شود مدتی که ما در فصل 7 و ماده 41 می مانیم، این نقص است. این که انتهایی دارد که بعد از 10 سال خارج می شود، این نقطه مثبت است.
امروز هم در مجلس حرف خانم شرمن مطرح شد که 5 سال به دوره 10 ساله محدودیت کشور اضافه می شود؟
ایشان حرف بی خود زیاد می زند. ایشان حرفی برای رقابت خودشان می زنند که کاری به ایران ندارد.
ولی نگرانی ایجاد می شود که آمریکایی ها دبه در می آورند؟
اگر قرار باشد آنها دبه دربیاورند، ما نیز دبه در می آوریم. اگر قرار شد بعد از این همه رفت و آمدها و پیغام و پسغامها و در باغ سبز نشان دادن آمریکا از طرف برخی از محترمین منطقه ای، این وضعیت اگر بهم بخورد، این طور نیست که ما ضرر کنیم، آنها نیز ضرر می کنند دنیا و افکار عمومی نیز آمریکایی ها را تحت فشار می گذارند.
بگذارید اندکی درباره مگوهای پرونده سخن بگوییم؟
اگر مگو است که دیگر نباید چیزی درباره آن بگوییم!
ولی شاید زمانش گذشته باشد و بتوان گفت. شما پیش از نهایی شدن جمع بندی در جریان محتوا بودید؟ شنیدیم شما رابط وین و تهران بودید؟
نه، بنده رابط نبودم، اگر چیزی به نظرم می رسید مطابق با موقعیتی که داشتم، نظر می دادم.
در این مدت، گام به گام به تهران اطلاعات داده می شد؟
بله، بدون دادن اطلاعات نبود و متناسب با پیشرفت مذاکرات، اطلاعات به تهران منتقل می شد و بدون دستور تهران، کاری انجام می شد.
برخی از توقعات تهران را این دوستان نتوانستند یا نتوانند انجام دهند. آنچه مسلم است دوستان در زمره بهترین کارشناسان جمهوری اسلامی ایران هستند. بنده شاهد و گواه هستم که دوستان ما از زمانی که بنده در کار وزارت خارجه بودم در هنگام وزارت خارجه، بودند و اینها بیش از 25 سال و برخی بیش از 30 سال کار بین المللی کردندو عملا کار می کردند. ما تمام تلاش خود را کردیم تا اینها از حوزه بین المللی منقطع نشوند. ظریف از زمانی که کارمند محلی ما در نیویورک بود، همواره کار بین المللی کرده و در زمان طولانی که من در وزارت خارجه بودم، در مقاطع مختلف ایشان فعالیت بین المللی می کرد و اینها در کارگاه بین المللی تلاش کردند تا امروز به این ورزیدگی رسیده اند. کسانی را نداریم از این دوستان ورزیده تر و مناسب تر باشند. با توجه به اعتماد دولت و مقام معظم رهبری به آنها اینها بهترین کسانی بودند که می توانستند انجام وظیفه کنند.
قطعنامه دیروز شورای امنیت برای ما الزام آور است؟
آنچه ما موافقت می کنیم در ارتباطات دوجانبه و چندجانبه، الزام آور است. آنچه در شورای امنیت با ترکیب ناموزون و حق ناحق وتو که برخی کشورها دارند و نظر خود را تحمیل می کنند طبیعی است اگر مطابق منافع ملی ما نباشد، در صورت تصویب در شورای امنیت، جمهوری اسلامی ایران خود را زیر بار مصوبه ای نمی برد که با منافع ملی استراتژیکش در تضاد باشد.
ولی موارد نگران کننده ای نیز دارد؟
بله، داشته باشد، قبلا نیز اینها تصویب کرده بودند ایران برای خرید و فروش ممنوعیت دارد، اگر ایران بخواهد برای منافع ملی و امنیت خود از جایی سلاح تهیه کند، منتظر مصوبه شورای امنیت نمی ماند. ما این مصوبات را قبول نداریم و هر چه لازم بدانیم انجام می دهیم.
ولی این که کشور را به سمت ماده 42 می برند؟
ببرند یا نبرند، ما که منافع ملی خود را در بازارهای بین المللی بر حراج نمی گذاریم. دهها هزار جوان برای حفظ این کشور به شهادت رسیدند. همه جمعیت 80 میلیونی جمهوری اسلامی حاضرند برای ایران جان بدهند. این که یک مصوبه تصویب بشود که منافع ملی ما را به خطر بیندازد ما به آن توجهی نمی کنیم.
مخاطرات این قطعنامه را می دانستید؟
بله، اینها می گویند موشکی که ایران را طراحی می کند که قابلیت حمل سلاح اتمی دارد را ممنوع کند. اصلا هیچ موشکی برای این منظور طراحی نشده و این موضوعیت در ایران ندارد.
ولی موشکهای ما این قابلیت را دارد؟
نخیر، هیچ موشکی از جمله شهاب و دیگران، برای حمل کلاهک هسته ای طراحی نشده. این سالبه به موضوع است. قبلا می گفتند ایران حق ندارد موشک بالستیک داشته باشد. به آنها ارتباطی ندارد. اگر دور تا دور ما کشورهایی باشد که اینها را دارند و بالقوه امکان حمله به ایران را دارند، چرا ما برای دفاع از خود سلاح مشابهی نداشته باشیم؟
ولی در متن آمده قابلیت حمل برای موشکها مطرح است نه طراحی؟
ما قصد نداریم کلاهک هسته ای را با موشکها حمل کنیم. وقتی مقام معظم رهبری فتوا می دهد ما چنین قصدی نداریم. با این حرفهای دیگر که بهانه می گیرند ما خود را از این قابلیت محروم نمی کنیم. جمهوری اسلامی ایران اصولی دارد از جمله اصل نظام، تمامیت ارزی و منافع استراتژیک ما. اگر آنها لحظه ای تردید کنند که ما با این مصوبات قدم عقب می گذاریم تردید نکنید تمام دستاوردهای ما را با مصوبات مختلف از بین می بردند.
نگفتید برخی از موشکهای ما قابلیت حمل کلاهک هسته ای دارد؟
اگر شما قرار نیست قانع شوید، عیبی ندارد قانع نشوید. من که نمی خواهم با شما محاجه کنم. شما سئوالی کردید و من جواب دادم. کسانی که می شنوند قضاوت می کنند. بنده عرض کردم اگر در شورای امنیت مصوبه ای علیه منافع حیاتی ما تصویب شود، ما به آن تن نمی دهیم. این سیاست ماست. اگر قرار باشد ما سست باشیم آنها از هر کار مشروع ما بهانه نامشروعی می گیرند.
نگرانی دیگر بند 12 قطعنامه درباره بازگشت تحریمهاست که ممکن است برگردند ولی هزینه بر است. آنها چنین کاری نمی کنند؟
اگر می شد این "مکانیزم بازگشت ماشه ای" نبود، بهتر بود. حق با شماست که این نقطه قوت نیست. بالاخره این نیز جز نقاط کم قوت است. این توافق نامه مجموعه ای از نقاط قوت و ضعف است. جمع بندی نهایی نیز با مراجع ذیربط قانونی است و طبیعی است به هر نتیجه ای برسند، نفع کشور را در نظر می گیرند. این بر عهده ما نیست که بتوانیم در مجموع قابل پذیرش است یا نه. برخی نقاط قوت درخشان و برخی نیز نقاط منفی است. بعد از 2 سال متوالی و 12 سال منقطع بحث کردن حاصلش این شده.
رفتار معروف آمریکایی ها که بعد از تهیه شدن متن شروع شد، احتمال رکب زدن آنها هست. سواستفاده چطور ممکن است عملی شود؟
ممکن است اینها بگویند بر ایران فشار آوردیم و ایران تسلیم شد. این را در تبلیغات خود می گویند در یک جنگ روانی استفاده می کنند. این درست نیست بالاخره فشار اقتصادی بر ما فشار می آورد. منکر نیستیم. ولی اگر قرار بود فشار اثر می گذاشت باید از ابتدای انقلاب این اثر می گذاشت. این را فشار می آورند ایران دست از مواضع اصولی خود بردارد. ایران فشار پذیر نیست و محاصره اقتصادی از اول انقلاب بوده. اگر قرار بود ما تحت تاثیر حصر اقتصادی قرار گیریم الان نباید سانتریفیوژ ما در فردو و نطنز کار کند. آنها گفتند نباید هیچ سانتریفیوژی در فردو بماند. ما گفتیم شما می توانید نطنز را بمبماران کنید ولی فردو را نمی توانید. ممکن است آنها القا کنند ایران با آمریکا در منطقه کنار آمده اند. این را تبلیغ می کنند یا تکیه می کنند یا دشمنان منطقه ای جمهوری اسلامی این را تبلیغ کنند. ما منافع حیاتی خود را در منطقه به هیچ وجه رها نمی کنیم. در لبنان، سوریه، عراق و یمن این را رها نمی کنیم. اگر ایران حمایت از مبارزان لبنان ودولت و ملت سوریه نمی کرد، اینها پیروز نمی شدند. مصلحت ما ایجاب می کند سنگرهای دفاع از امنیت ملی را بیرون از مرزهای خود می زنیم. ملتی دچار مشکل نشد مگر اینکه در خانه نشستند و دشمن در خانه شان به سراغشان آمد و داعش که دست ساخته اسراییل و آمریکاست، بتوانند وارد ایران شوند، می شوند. ابومصعب زرقاوی یکی از سران القاعده عراق گفته بود هدف نهایی ما ایران است. وقتی می بینیم دشمن ما در کشور همسایه لانه کرده، ما به کمک دولت همسایه می رویم تا این دشمن مشترک را نابود کند.
رسانه های زیادی دامن می زنند که با اجرای قطعنامه توان دفاعی ما کمتر می شود. این درست است؟
با اجرای این قطعنامه حتما توان دفاعی ما کم نمی شود. اصلا ربطی بهم ندارد. قطعنامه حاصلش این است که جمهوری اسلامی ایران و 6 کشور متنفذ به تعامل می رسند و محدودیتهایی به لحاظ زمانی و مکانی ایجاد می کنند تا این که به تعبیر آنها ما به افکار عمومی جهان نشان دادیم دنبال استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای هستیم. این ربطی به اینکه از تعداد تانکها افزایش ندهیم، نفوذ ناپذیری ذره تانک ما افزایش یابد یا برد موشک های ما بالا برود و بتوانیم هواپیما بسازیم و دفاع راداری و ضدهوایی استفاده کنیم، ارتباطی ندارد. ما در این باره هیچ تردیدی نداریم. هیچ تصمیمی خارج از مرزهای ایران نمی تواند ما را در استفاده از امکانات دفاعی، وادار به عقب نشینی کند. چه چیزی باعث می شود برخی فکر کنند امضای نهایی قرارداد هسته ای موجب کاهش امکانات دفاعی می شود؟ چه چیز جز شایعات و جنگ روانی؟ ما برای داشتن موشک و تانک و رادار از کسی اجازه نمی گیریم. اگر بتوانیم خارج از کشور تهیه کنیم از کسی اجازه نمی گیریم. توان دفاع هوایی ما را سامانه دفاعی موشک اس 300 افزایش می دهد. ترجیح می دهیم اگر بتوانیم برخی چیزهای پیشرفته را داشته باشیم.
روند بررسی برجام در داخل کشور شروع شده، در آینده چه می شود؟
بله، کسانی که دارند بررسی می کنند و نظر می دهند، شروع به کار کرده اند. بحثها به زودی شروع می شود و مجال کافی برای کسانی که صاحب رای هستند، فراهم می شود و فکر می کنم مجال به اندازه کافی باشد که اینها به نتایجی برود که به نفع کشور است.
کفه بررسی ها به سمت رد یا تایید متن است؟
نمی دانم. برخی روی نقاط ضعف کار می کنند و برخی روی نقاط قوت ولی فکر می کنم دوستان پخته ما، روی مسایل هر چه از دستشان می آمده، کار می کرده اند. امیدواریم آنچه خیر و صلاح کشور باشد انجام می شود.
اگر به رد توافق برسیم، هزینه نه گفتن ما چقدر است؟
بعید می دانم ارزیابی امور متخصصان در این باشد که توافق بد است. ممکن است برخی بگویند امتیازاتی که توافق دارد، آن اندازه نبوده که مد نظر ماست. توافق بد این بوده که ما را از انرژی هسته ای محروم و مانع از پیشرفت ما شود یا مانع از مبادلات تجاری آزاد ما با دنیا شود. بنده نمی بینم در اینکه آنچه که آقایان انجام داده اند در جمع بندی طوری باشد که اسمش را بگذاریم توافق بد. ولی ممکن است کسانی که بررسی می کنند به این نتیجه برسند که آنچه را باید کاملا می رسیده اند، نرسیده اند.اطلاق لفظ توافق بد، به این متن بی انصافی است.
رسانه ها باید چه کنند؟
باید تا جایی بحث کنیم کعه متافع ملی تحت تاثیر جناح مان قرار نگیرد. باید آنقدر بلوغ نشان دهیم که منافع ملی تحت تاثیر منابع گروهی و جناحی قرار نگیرد. متخصصان و مردم ما به این بلوغ اندیشه ای رسیده اند که در پای منافع ملی، ید واحده شویم.
تیم هسته ای، شاگردان شما بودند. شما انتظار این یا بیش از این را از شاگردان خود داشتید؟
اینها دوستان و برادران ما هستند. این را می دانم که "کمال الجود بذل الموجود". موجودی ما در حوزه بین الملل دوستانی هستند که 30 سال سابقه کار بین المللی دارند. من مجموعه ای را نمی شناسم از اینها بیشتر تجربه داشته باشد و به منافع ملی، اصول انقلاب و تبعیت از نظام و ولایت فقیه پایبند باشند و در عین حال کارایی داشته باشند. ما این دوستان را از مراحل مختلفی گذشته اند. خیلی بوده اند در حوزه بین الملل ولی دوام نیاوردند. این دوستان نظر به علاقه و استعدادشان از 25 تا 33 سال تجربه بین الملل دارند. قبل از انقلاب غیر از تک افرادی مانند نصرالله انتظام و جلال عبده بوده اند، ولی حتی از قبل از انقلاب نیز این مجموعه به هم بافته و منجسم را هم نداشتیم.
