سينماي سكولار با چشم و ابروي اسلامي

برنامه سينمايي«هفت» درجمعه شب پنجم آذر 1389به نقد وضع موجود سينماي ايران و اينكه چرا فيلم هاي سخيف بر آن غلبه كرده اختصاص داشت. اينكه چرا مردم از سينما قهر كرده اند و چه بايد كرد تا آنها دوباره به سالن ها برگردند.
دراين برنامه عليرضا رئيسيان كارنامه معاونت سينمايي 84 تا 88 را زير سوال برد و فريدون جيراني اصرار كرد كه فيلم هاي حال حاضر از فيلم هاي قبل از انقلاب بدتراست. بي آنكه كسي اشاره كند غلبه سينماي سخيف بر سينماي شريف در مقاطعي از دوران قبل از سال 84 هم سابقه داشت و متاسفانه اين فيلم ها در اواخر همان معاونت سينمايي قبل، وارد عرصه شده و در دوران جديد با شدت بيشتري عرصه را دراختيارگرفتند.
با اين حال وقتي صحبت از مشكل محتوايي و نظري سينماي ايران از سوي شهريار بحراني شد، جيراني بلافاصله حرف او را قطع كرد. چند بار وقتي بحراني خواست از مشكل اصلي سينما (زير ساخت نظري و معرفتي) سخن بگويد، جيراني به بهانه گزارش، مصاحبه و... حرف او را قطع كرد و پس از بازگشت به بحث، وقت را دراختيار خود، رئيسيان يا فراستي قرار داد و آنها هم بي آنكه به حق بحراني در ادامه حرف هايش احترام بگذارند، به سخنان خود اصرار كردند.
سخن بحراني اين بود كه بايد تا قالب نظري سينماي ايران تغيير نكند و تا مولود ارزش هاي اسلامي و ايراني نباشد؛ مخاطب جذب نخواهد كرد. درجايي كه سه فرد حاضر ديگر در ميزگرد برنامه هفت به دنبال راهكارهاي شكلي و مصاديق بودند، بحراني به مشكل اساسي سينما (و به نوعي كل امور فرهنگي) اشاره كرد و به دنبال تبيين آن بود كه جيراني اجازه نداد و سازنده ملك سليمان هم با نجابت مومنانه اش، سكوت اختيار كرد.
آري، مشكل اصلي سينما، تئاتر و ديگر مصاديق هنر و فرهنگ درجامعه ما، بيگانگي بستر و زيرساخت نظري و معنوي آن با اسلام و ارزش هاي اسلامي است. اين هنرها چون مولود غرب است و به كشور ما وارد شده، با همان سرو شكل و محتوا آمده وكساني كه به دنبال تغيير در آن بوده اند تنها به ظاهر آن توجه كرده اند. اينكه با آوردن موضوعات ظاهري ديني يا ورود حجاب و نماز به فيلم ها، سينما را اسلامي بدانيم يك درك ظاهري و سطحي از سينماي انقلاب اسللامي است. واقعيت است كه سينماي اسلامي زماني شكل مي گيرد كه بدنه آن، نگاه ها و به ويژه نيات آدم هاي آن، ديني و ارزشي باشد. نوشتن فيلمنامه از روي تفاسير قرآن به وسيله انسان هاي متعهد كه نيتشان غلبه انسان بر هواي نفس است، اولين گام در راه رسيدن به سينماي ناب اسلامي و ايراني است. پرداختن به موضوعات اجتماعي، سياسي و فرهنگي از دريچه آيات و روايات بصورت مستقيم ياغيرمستقيم (كه اين دومي اثرگذارتر است) بدون وام گرفتن از ليبرال ها، كمونيست ها و اخباريون پيوسته به مستكبرين لازمه گام برداشتن به سوي سينماي مورد نظر انقلاب اسلامي است. اما آيا با بدنه اي كه مي خواهد از اختلاط اسلام و سكولاريسم، سينما را به پيش ببرد مي توان انتظار به ثمر نشاندن سينماي انقلاب اسلامي را داشت؟! آيا مي توان با افكار و عقايد فرويد، ماركس و پوپر سينماي اسلامي ساخت ولو اينكه درآن آثار، صحنه اي از نماز هم باشد.
اكثريت بدنه سينماي ايران نه تنها با مفاهيم اسلامي غريبه اند بلكه حتي به منافع ملي هم نمي انديشند. سالهاست كه درپشت مرزهاي ما، دشمنان به جنايتكاري مشغولند و درپي ضربه زدن به ايران هستند، چند فيلم درباره اين مسائل ساخته شد؟
سالهاست بحث انرژي هسته اي،ناتو تكنولوژي و... دركشور ما مطرح شده و موفقيت هاي بزرگي چه درعرصه علمي و چه در صحنه سياسي و مقابله با دشمن به دست آمده است آيا سينماي ايران كمترين واكنشي نشان داد؟ گويي اينان درايران زندگي نمي كنند. البته از برخي كه به وجود دشمن قائل نيستند و اگر هم هستند آن را دولت و حكومت كشور خود مي داند، نبايد هم انتظار داشت به مسائلي بپردازند كه براي آمريكا ناخوشايند است. البته اگر بتوانند درراه تخريب دستاوردهاي هسته اي و پزشكي فيلم مي سازند اما درباره موفقيت ها هرگز نمي سازند.
تغيير اين سينما با بيرون كردن كارگردانان و تهيه كنندگان كاري اشتباه است. اما بايد فيلمسازان و تهيه كنندگان معتقد دور هم جمع شوند و با مانع تراشي ها مقابله كنند و سينماي ناب را درعمل معنا كنند. دراين راه به حمايت هيچ ارگان دولتي هم نبايد اميد داشته باشند بلكه بايد با اميد به نصرت خداوند قدم بردارند و مطمئنا راه ها گشوده مي شود و موانع كنار خواهد رفت.
ترديد نكنيم كه اين يك جنگ است كه يك سوي آن، ارتش كلاسيك فرهنگي و هنري دشمن با دنباله هاي داخلي خود قراردارد و در سوي ديگر بسيجياني كه به جاي كلاشينكوف، دوربين و قلم در دست گرفته اندو قرار است با رعايت اصول جنگ نامتقارن، به دل دشمن بزنند. دراين راه با موانعي درتوليد، اكران ، توزيع سي دي ها و... مواجه خواهند شد. اگر ياوري دولت وجود داشت كه چه بهتر اما اگر نبود، سكوت و سكون در برابر دشمن و سينماي مانده از دشمن، جايزه نيست.
برپايي سينماي انقلاب اسلامي براساس زير ساخت هاي نظري غرب مانند قرار دادن چشم و ابروي نژاد ايراني درپيكر يك انسان غربي است. حال آنكه آن انسان بايد از قلب و روح تا ظواهر بايد تغيير كند تا اجزايش متناسب يكديگر شود. البته كساني آشكارا و در لفافه خواهان غربي شدن كامل سينماي ايران هستند اما وظيفه متعهدان و معتقدان به اسلام ناب آن است كه پيكره سينماي ايران را از فكر وانديشه تا ظاهر و صورت، را متناسب با همان اعتقادات تغيير دهند. انجام اين تغيير با ايجاد پيكره اي متناسب با ارزش ها كه دريك جنگ نرم، پيكره غربي سينماي ايران را كنار بزند، امكانپذير است.