آقایان خیالتان راحت باشد، مساجد ما خلوت ، بی رونق است

خداوند در قرآن کریم: مسجد را برای عموم مومنین مبارک قرار داد تا این محل نقطه ثقل تمام فعالیتهای فرهنگی ، سیاسی، اعتقادی ، جهاد در راه خدا و غیره قرار گیرد.

مسجد از دیر باز محلی برای عبادت و راز و نیاز بین عبد و معبود خویش قرار گرفته است محلی که با یاد خدا زنگار روزگار از دل برکند.
مسجد از ظهور اسلام تا کنون پایگاه فکری و محل تعلیم معارف اسلامی در تمام سرزمیها و کشور ها محسوب می شود .
مسجد از صدر اسلام تا کنون پایگاهی برای تجمع رزمندگان اسلام برای رویاروی با کفر و نفاق نقش ایفا کرده است.
مسجد محلی برای نمایش وحدت بین تمام مذاهب و فرق اسلامی در جوامع اسلامی بوده و هست.
مسجد ....

قطعا در مورد جایگاه و فضیلت و اهمیت مسجد در اسلام روایات و احادیث و مطالب گسترده ای وجود دارد، که بحث تمام موارد از یک یادداشت خارج است. اما نکته ای که نگارنده قصد تذکر آن را دارد ضرورت توجه به این سنگر استراتژیک نظام است و نگاهی گذرا به وضعیت نامطلوب مساجد کشور عزیزمان است.

بعد از پیدایش انقلاب اسلامی ایران و نقش مهم مساجد در به پیروزی رساندن این انقلاب مردمی، رهبر کبیر ایران اسلامی امام خمینی (ره) در صحبتها و سخنرانیها و توصیه های خود توجه همگان را به این محل مهم و استراتزیک نظام معطوف کردند و بعد از رحلت امام (ره) مقام معظم رهبری در تمامی سخنرانیها و پیامهای مربوط با مقوله فرهنگ و مسجد توصیه های مهم و جدی در این امر بیان داشته اند که پیام های رهبری عزیز به اجلاس سالیانه نماز که در طول سالهای اخیر برگزار میگردد شاهد بر این مدعاست.در بعضی از این پیامها و سخنرانیها معظم له راهکارهای عملی و کاربردی به صورت جزء به جزء به ائمه جماعات متذکر شده اند.

اما متاسفانه بعد از گذشت 35 سال از  عمر انقلاب اسلامی  این سنگر مهم و استراتژیک نظام به دلیل عدم مسولیت پذیری و سوء مدیریت مورد بی مهری و غفلت مسولان مربوطه قرار گرفته است و نتیجه این غفلت وضعیت کنونی اغلب مساجد کشور ، مخصوصا مساجد پایتخت مواجه شده ایم. در اغلب مساجد اصلی ترین مشکل،  به غیر از ایام دهه اول محرم  و شبهای احیاء حضور کم رنگ و بی رونق آحاد مردم مخصوصا جوانان و برخورد سرد و بی تفاوت آنها با مساجد است.

در حال حاضر به گفته آمار مسولان مربوطه بیش از 3000 مسجد در سراسر کشور از حضور روحانی در مسجد محروم هستند در نتیجه غالبا نماز جماعت برگزار نمی گردد و در همین راستا برنامه های فرهنگی و اعتقادی وسیاسی و غیره تعطیل می باشد.در سایر مساجد که دارای ائمه جماعات هستند با استقبال کم نمازگزاران  مخصوصا قشر جوان و نوجوان مواجه هستیم.در اغلب این مساجد نمازگزارن را افراد سالخورده و کهن سال تشکیل میدهند که در چند سال آینده نشانی از آنها هم نخواهد بود.

واکاوی و تحلیل و بررسی وضعیت کنونی مساجد در قالب یک یادداشت گنجانده نمی شود تنها قصد تذکر به مسولان مربوطه در مورد از دست رفتن این سنگر استراتژیک نظام می باشد و نگارنده با یاداوری چند نکته کوتاه و گذرا گوشزد می نماید.

اولین راهکاردر مورد بیش از 3000 مسجد خالی از ائمه جماعات کشور، نقش حوزه های علمیه و حضرات روحانی مشغول به تحصیل از همه پررنگ تر می باشد.اصلی ترین رسالت حوزه علمیه در کشور پرورش روحانیون و طلاب با استعداد ، باتقوا ، عالم ، انقلابی، با اخلاق ...می باشد که با گسیل و اعزام  روحانیون و طلاب به سر تا سر نقاط کشور نبض فرهنگی و اعتقادی و سیاسی و .. هر منطقه تحت اشراف خود را  به دست گیرند و آن منطقه را از گزند آفات و شبهات و تهاجمات فرهنگی مصنون گردانند.
روحانیون و طلاب عزیز هم باید خود در این امر مهم که هجرت برای اقامه احکام و دستورات دین الهی و انتشار معارف اسلامی هست پیش قدم شوند و فراموش نکنند که طبق آیه  قران که میفرماید :
 و ما كان المؤمنون لینفروا كافة فلولا نفر من كل فرقةٍ منهم طائفة لیتفقّهوا فى الدّین و لیننذروا قومهم اذا رجعوا الیهم لعلهم یحذرون» .
 ((شایسته نیست مؤمنان همگى (به سوى میدان جهاد) كوچ كنند چرا از هرگروهى از آنان طایفه‏اى كوچ نمى‏كنند تا در دین (و معارف و احكام اسلام) آگاهى یابند و به هنگام بازگشت به سوى قوم خود آنها را بیم دهند شاید از مخالفت فرمان خدا بترسند و خوددارى كنند. (توبه 122)

اولین هدف این آیه  فراگیری علوم و معارف و احکام اسلامی بود و در مرحله بعد بازگشت به مواطن اصلی خود و نشر معارف تعلیم یافته است . اما متاسفانه امروز روحانیون و طلاب عزیز که از سرتا سر ایران اسلامی در شهر های قم ، مشهد ، اصفهان و... مشغول به تحصیل شده و در همین شهرها ساکن شده اند قسمت دوم هدف اصلی و رسالت خود را  که همان هجرت و برگشت به مواطن مادری خود برای تبلیغ معارف و احکام اسلامی بوده را فراموش کرده اند  این عزیزان بهتر از همه ما میدانند که (( زکاه العلم نشره )) پس چرا بعضی از روحانیون نشر معارف و احکام اسلامی را وظیفه خود نمی دانند و یا در بعضی از آنها به یک دهه تبلیغ بسنده میکنند ؟

آیا واقعا با یک دهه  یا یک ماه منبر رفتن در فلان شهر ، روستا ، محله وظیفه اصلی خود را انجام داده اند ؟؟ و در روز جزاء عند الله ماجورند؟؟ قطعا در این مورد باید مسئول و پاسخگو باشند .

بعضی از روحانیون امر مهم تبلیغ را به دلیل فراگیری علوم بیشتر و کسب مدارج عالیه را  بهانه قرار داده و این دلیل را توجیهی برای کار خود می دانند و این وظیفه ذاتی و اصلی خود را به تعویق می اندازند . حال سئوال این است طبق شهادت خود روحانیون اعزام شده به مناطق گوناگون کشور در جایی که به دلیل عدم حضور مبلغ ذینی و عدم اطلاع  از معارف دینی  و احکام شرعی ، بودند کسانی که نماز واجب را نمی دانستند و یا نحو طهارت را توجیح نبودند و از همه اسفناک تر بودند در جایی که با محارم خود ازدواج کرده و یا به صورت دسته جمعی استحمام می کردند؟؟ هزاران فقر فرهنگی دیگر.....

با این اوصاف و بدتر از این باز هم توجیهات آقایان قابل قبول است.

این نکته را برادرانه عرض میکنم و خود دوستان روحانی و طلبه بهتر می دانند که مرگ همچون عقاب بر بالای سر انسان در پرواز است و لحظه موعد گریبان او را خواهد گرفت و دوستان روحانی از این قاعده مستثنی نیستند. شاید هیچ وقت مهلتی برای وعده نسیه داده شده فراهم نشود.

در ضمن این بیان رهبری برای دوستان خود حجت اخلاقی است از ایشان سؤال کردند که اگر شما در این مقام رهبری نبودید، دلتان می¬خواست که چه کاری انجام بدهید؟ ایشان فرموده بودند که دلم می¬خواست بروم در یک روستا و کار آخوندی بکنم.

مسئله بعد که در بعضی از مساجد ما متاسفانه در حال وقوع است و عامل مهمی در بوجود آمدن وضیعیت بی رونقی کنونی مساجد کشورمان شده است نحوه برخورد و عملکرد روحانیون و طلاب عزیز در مساجد می باشد . قطعا مردمان ما از دیر باز احترام خاصی نسبت به لباس مقدس روحانیت داشته و دارند و همواره خود را پیرو روحانیون می دانند این عرض ارادت قطعا توقع خاص و ویژای را به دنبال خود دارد توقعی که در بیشتر مواقع بجا و به حق است . مردم از روحانیون توقع دارند شخص روحانی برای آنها الگو و شخص نمونه از لحاظ رفتار ، اخلاق ، سبک زندگی ، ساده زیستی ، نحو معاشرت با مردم و رسیدگی به مشکلات و غیره باشند. این نکته یک موضوع مهم و کلیدی است که نیاز به بحث مفصل دارد و حل این مورد نیازمند ایفاء نقش حوزه علمیه ، متولیان امور مساجد و روحانیون محترم را میطلبد.

در این مورد همین بس که متاسفانه شاهد هستیم به علت سوء رفتار بعضی از دوستان روحانی مردم ذهنیت بدی نسبت به لباس مقدس روحانیت پیدا کرده اند  و این سوء ذهنیت به سایر فعالیتهای مساجد از جمله حضور پر رنگ مردم در نماز جماعت و دیگر فعالیتهای مسجد هم سرایت میدهد.

مشکل بعدی که حاصل بی تدبیری و سوء مدیریت در مساجد اتفاق می افتد: بروز اختلافات و مشکلات و بعضا درگیریهای بین سه رکن مسجد یعنی امام جماعت ، بسیج ، هیئت امناء مسجد است. که متاسفانه در بسیاری از مساجد امام جماعت با بسیج، در بعضی هیئت امناء با امام جماعت ، و یا بسیج با هیئت امناء دچار این اختلافات می شوند و این خود به تنهایی سم مهلکی برای مساجد است که باعث شود نهاد مسجد نتواند نقش مهم خود را به درستی ایفا کند.

در انتها این یادداشت توجه روحانیون و مسولان امور مساجد  و سایر مسئولان مربوطه را به گزیده ای از بیانات حضرت امام (ره) در مورد اهمیت و نقش این سنگر مهم و استراتژیک نظام جلب میکنم:

 «اين مساجد است كه اين بساط را درست كرد. اين مساجد است كه نهضت را درست كرد. در عهد رسول الله(ص) هم و بعد از آن هم تامدتها مسجد مركز اجماع سياسي بود، مركز تجييش جيوش بود. محراب يعني مكان حرب، مكان جنگ، هم جنگ با شيطان و هم جنگ با طاغوت… اي ملت، مسجدهاي خودتان را حفظ كنيد» در بيان ديگري مي‌فرمايند: «اسلام مساجد را سنگر قرار داد و وسيله شد از باب اينكه از همين مساجد، از همين جمعيتها، از همين جمعه‌ها و جماعات، همه اموري كه اسلام رابه پيش مي‌برد و قيام را به پيش مي‌برد، مهيا باشد».

آقایان خیالتان راحت باشد، مساجد ما خلوت ، بی رونق است.

نویسنده : مجتبی دهقانی