در سالروز شهادت شهید مشروطه مشروعه؛ شیخ فضل الله و نتیجه استیلای غرب زدگی

بی شک یکی از مهمترین و تاثیر گذارترین وقایع تاریخ معاصر ایران که اثرات آن و تقابل های برخواسته از آن، تا هم اکنون نیز در فضای فکری، سیاسی و اجتماعی ایران دیده می شود، حادثه مشروطه و رخدادهای پیش و پس از آن است.

در این میان، نقش، حضور و اثرگذاری روحانیت اصیل معتقد به حضور موثر دین در مناسبات اجتماعی به وضوح دیده می شود. جریان اصیلی که در دوران مشروطه و به ویژه در رخدادهای پس از آن، توسط روحانیونی همچون آیت الله شیخ فضل الله نوری و آیت الله حاج ملا محمد خمامی نمایندگی و راهبری می شد.

نقش شیخ فضل الله نوری چه در پیشبرد نهضت عدالتخانه و چه در تشخیص انحراف مشروطیت و حوادث پس از آن از اهمیت به سزایی برخوردار است.

۱۳ رجب مصادف با سالروز شهادت مظلومانه این شیخ شهید است. حادثه ای که در روزهای اخیر و به ویژه در سالروز شهادت این شهید مظلوم، متاسفانه از کمترین بازخورد در رسانه های کشور برخوردار بوده و هست حداقل پیگیری و جستجوی سطحی من، خبر از این موضوع می داد چرایی اش را من نمی دانم، اما انگار مظلومیت، موضوعی جاودانه است.

از بعد از شهادت شیخ شهید، خط تحریفِ مشروطه، تلاش گسترده ای را برای کمرنگ نشان دادن نقش وی در حوادث منجر به مشروطه آغاز نمود که این خط تا هم اکنون نیز ادامه دارد. تلاشی که با همه ی گستردگی و هجمه، هرگز نتوانست آن طور که می خواست، این نقش را کمرنگ کند.

بی شک، شخص شیخ فضل الله نوری، بیشترین تاثیر را در پیروزی نهضت عدالتخانه و پس از آن، در پیروزی مشروطه داشت. همراهی وی با علمای تهران طباطبایی و بهبهانی در خروج از تهران و تحصن در قم، بیشترین اثر را در همراهی عموم مردم با این نهضت داشت، به نحوی که پس از همراهی شیخ فضل الله با علمای راهی تحصن، شاهد اوج گیری پیوستن مردمی به این نهضت بودیم.

شیخ فضل الله علاوه بر این همراهی، بخش اعظم هزینه های مربوط به تحصن علما را بر دوش می گیرد. بعدتر در نوشته های به جای مانده از او دیده می شود که اشاراتی به اخذ وام و گرفتن قرض جهت تامین هزینه های نهضت می کند.

نقش وی در پیش برد اهداف نهضت آن قدر پررنگ و دارای اهمیت است که مشروطه نگارانِ خطِ تحریفی همچون آقا خان کرمانی ازلی مسلک و کسروی نیز نتوانستند بر آن چشم بپوشند.

پس از تشکیل مجلس ملی، تلاش شیخ فضل الله و علمای همراه وی هرچند منجر به تصویب نظارت علما بر مصوبات مجلس شد، اما تا پایان دوره پهلوی، هیچ گاه شاهد اجرایی شدن این مصوبه نبودیم.

ریزبینی و نکته سنجی شیخ فضل الله و توانایی فهم و درک حرکت جریان های مختلف، سبب شد تا وی با تشخیص صحیح مسیر حرکت مدعیان مشروطه خواهی، تمام تلاش خود را برای جلوگیری از استقرار حکومتی لائیک در پوشش مشروطه به کار گیرد و البته جانش را هم در این راه فدا کرد.

شیخ فضل الله در ۱۱ مرداد ۱۲۸۸ ه. ش مصادف با ۱۳ رجب ۱۳۲۷ ه. ق به دستور دادگاه فاتحان تهران و با حکم روحانی فراماسونری چون زنجانی، به دار آویخته شد تا برای همیشه ی این مرز و بوم، به قول آل احمد نعشش بر بام سرای این مملکت به عنوان نتیجه استیلای غرب زدگی برافراشته باشد.

در لحظه قبل از اجرای حکم، یکی از رجال وقت با عجله برای او پیغام آورد که شما این مشروطه را امضا کنید و خود را از کشتن برهانید.

ایشان در جواب گفت: « دیشب رسول خدا را در خواب دیدم فرمودند: فردا شب مهمان منی» … « من چنین امضایی نخواهم کرد. »

منبع: گیلان خبر