چرا نشست «ژنو 2» نمایشی سیاسی است

از صبح امروز نشست ژنو 2 با حضور 39 کشور و 4 سازمان بین‌المللی در شهر مونترو سوئیس برگزار شد.

برگزاری این نشست که بیشتر با ابتکار عمل وزرای خارجه آمریکا و روسیه و با تلاش سازمان ملل و اخضر ابراهیمی نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه سرانجام در 22 ژوئن (2 بهمن) آغاز شد از همان ابتدا مطرح شدن ایده این نشست با حواشی متعددی همراه بود.

از آنجایی که این نشست به عنوان اولین محل مذاکره مستقیم بین مخالفان با دولت سوریه بود، دارای اهمیت فراوان بود. اخضر ابراهیمی که نشست ژنو 2 را ادامه نشست ژنو یک عنوان می‌کرد از همان ابتدا تلاش داشت سریع‌تر این نشست برگزار شود. اما اولین مشکل مطرح شده متحد نبودن مخالفان و ناتوانی آنها از تشکیل یک هیأت واحد برای حضور در این نشست بود، گروه‌های معارض مانند «هیأت تنسیق» مخالف ریاست ائتلاف مخالفان بر تیم دیپلماتیک معارضان سوری بودند و تاکید دارند ائتلاف بیش از آنکه به دنبال منافع سوری‌ها و مخالفان دولت باشد به دنبال تامین منافع حامیانش یعنی عربستان،ترکیه، فرانسه و آمریکا است.

مشکل دیگر نشست ژنو 2 کشورهای حاضر در این نشست بودند. روسیه، چین و سوریه تاکید داشتند که ایران هم در بین حاضران باشند ولی مخالفان سوری با هدایت آمریکا، عربستان و فرانسه مخالف این مسئله بودند و این در حالی بود که بنا بر اظهارات سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه، شخص جان‌ کری همتای آمریکایی‌اش بر نقش مهم ایران و لزوم شرکت هیأتی از ایران در این نشست تاکید داشت ولی واشنگتن پس از تصمیم بان‌کی‌مون دبیر کل سازمان ملل برای دعوت از ایران برای خوشایند مخالفان و سعودی‌ها به سازمان ملل فشار وارد کرد تا از دعوت از ایران را پس بگیرد تا سرانجام این نشست بدون حضور ایران برگزار شود، هر چند برخی منابع رسانه‌ای خبر داده بودند که از ایران خواسته شده در سطح کارشناسی در نشست باشد که سخنگوی وزارت خارجه با رد چنین پیشنهادی تأکید کرد که ایران حضور در حاشیه نشست ژنو 2 را نمی‌پذیرد.

این در حالی است که بیش از 39 کشور از جمله سوئد، کانادا، برزیل، هند، عمان، اندونزی، آفریقای جنوبی، کره جنوبی، لوکزامبورگ، یونان، بلژیک، و بحرین که تقریبا هیچ نفع یا ضرری از اوضاع سوریه متوجه آنها نمی‌شود نمایندگانشان در هتل محل برگزاری در مونترو حضور دارند و در مقابل ایران که اصلی‌ترین متحد دولت سوریه است غایب این اجلاس است.

از سوی دیگر کشوری چون بحرین که خود به دلیل سرکوب اعتراضات مسالمت‌آمیز متهم به نقض حقوق بشر است و هنوز آتش اعتراضات داخلی در آنجا فروکش نکرده چگونه می‌تواند به حل سیاسی بحران فرامنطقه‌ای چون سوریه کمک کند یا کشوری همانند مصر که دولتی نظامی با زور اسلحه و کودتا در سرکار است و هر روز در درگیری‌های خیابانی چندین نفر را به قتل می‌رساند، چطور می‌تواند از راه حل سیاسی در سوریه سخن بگوید.

نکته دیگری که می‌توان درباره نشست ژنو 2 مد نظر قرار داد، تفسیر موسع آمریکا و متحدانش از توافق ژنو یک به عنوان مبدا نشست ژنو 2 است.

آمریکا، عربستان، فرانسه و مخالفان معتقدند که در ژنو یک دولت انتقالی بدون بشار اسد مورد توافق قرار گرفته ولی مسکو تصریح می‌کند که در توافق ژنو یک تنها تشکیل دولت انتقال مورد توجه بوده است و تفسیر طرف مقابل اشتباه است.

همه این مباحث نشان می‌دهد که نمی‌توان به چشم اندازی مناسب برای نشست ژنو 2 امیدوار بود و همانطور که معاون عربی و آفریقای وزارت خارجه تاکید کرد، «ژنو 2 یک شوی سیاسی است و به نتیجه‌ای نمی‌برسد.»

منبع: فارس