سرگردان ميان روشنفكري و لمپنيسم

نگاهی به فیلم «بعد از ظهر سگي سگي»

فيلم «بعد از ظهر سگي سگي» يكي ديگر از محصولات طنزآميز سينماي ايران است كه با وجود رويكرد آسيب شناختي، نتوانسته جايگاه يك كمدي تأمل برانگيز را بيابد. چه اين كه هر اثر هنري به صرف داشتن موضوعي درباره معضلات فرهنگي يا اجتماعي، موفق به تأثيرگذاري مثبت نمي شود. به جز انتخاب و اتخاذ يك موضوع، نوع نگاه به آن و روش مطرح كردن موضوع نيز حائز اهميت است. اين فيلم مصداق بارز اثري است كه در طرح و ترسيم موضوع خود ناموفق است.
«بعد از ظهر سگي سگي» به كارگرداني مصطفي كيايي يك كمدي هجو با تم گروگانگيري محسوب مي شود كه به ظاهر قصد نمايش برخي از مشكلات جوانان را دارد. اين فيلم ماجراي يك مهندس متانيت است ته طرح هايي جديد براي ارائه در تارخانه خودروسازي دارد، اما وقتي با مخالفت رئيس كارخانه مواجه مي شود تصميم مي گيرد به خودش بمب ببندد و رئيسش را گروگان بگيرد. در هنگام اجراي اين تصميم با پليس هايي مواجه مي شود كه در تعقيبش هستند و او به يك عكاسي مي رود و آدم هاي آنجا را به گروگان مي گيرد... .
اين فيلم فاقد يك ايده بكر و تازه است؛ گروگانگيري براي نيل به مقاصد نيك، پيش از اين در بسياري از فيلم ها به تصوير كشيده شده بود. از جمله يكي از فيلم هاي معروف هاليوود به نام «بعد از ظهر نحس» كه منبع اصلي تقليد فيلم مورد بحث است، ما بقي اجزا و عناصر آن نيز مثل ساير فيلم هاي كمدي روز سينماي ايران است. به خصوص بازيگران فيلم كه همه از چهره هاي ثابت كمدي ايراني هستند. همچنين اتفاقات درون فيلم اكثراً تصادفي و غير منطقي هستند.
اما مشكل اصلي «بعد از ظهر سگي سگي» حاكم بودن لحني نامتجانس با طنز انتقادي و هدفمند است. به گونه اي كه اين اثر را به سمت لودگي مايل كرده است. وجود نوعي ابتذال پنهان در فيلم، جاي تفكر و تعمق را در آن تنگ كرده است. در اين فيلم هم از روش نخ نماي به كاربردن عبارات دو پهلو استفاده شده است. يك روش سطحي براي ايجاد طنز كه در عمل موجب غير اخلاقي شدن فضاي فيلم شده است. ضمن اين كه فيلم به شدت شعارزده است و ربطي به واقعيات و آدم هاي جامعه ما پيدا نمي كند.
يكي از بزرگترين مشكلات فيلم هايي چون «بعد از ظهر سگي سگي» نوع نگاهشان به مخاطب است. اين گونه آثار با اين پيش فرض ساخته مي شوند كه تماشاگرشان انساني سبك سر و سطحي نگر است كه از ديدن يا شنيدن حرف ها و حركات مسموم لذت مي برد. اگر سازندگان اين فيلم ها تصور اشتباه خود از مخاطبشان را اصلاح كنند و به بيننده كار خود احترام بگذارند، بسياري از مشكلات سينماي ما حل خواهد شد.
بعد از تحرير: خوشبختانه ذائقه مخاطب امروز سينماي ايران ديگر نسبت به فيلم هايي چون «بعد از ظهر سگي سگي» اشباع شده است. اين فيلم از اغلب ستاره هاي كمدي سينماي كشورمان استفاده كرده، تعداد زيادي از سالن هاي نمايش فيلم را در اختيار دارد و تبليغات گسترده اي را نيز ترتيب داده است، اما باز هم نتوانسته به فروش قابل توجهي دست پيدا كند. اين اتفاق نشان دهنده عدم توجه مردم به اين فيلم - و فيلم هايي از اين دست- و ناتواني در برقراري ارتباط اين فيلم با مخاطب است. اميدواريم با استقبال سرد مردم از فيلم هاي كمدي نازل باعث تغيير در وضعيت توليد و اكران فيلم ها باشيم.

http://arashfahim.blogfa.com