اختصاصی مفیدنیوز؛ مبارزه با شیطان

بدون تردید صعود به قلّه ایمان و دست یافتن به گوهر ناب انسانیّت، همواره در معرض تهدیدِ دشمن قسم خورده فرزند آدم، یعنی شیطان خبیث بوده است و مبارزه با این دشمن سرسخت و قدرتمند نیاز به تجهیز و آمادگی کامل دارد.

هر عقل سلیمی این قاعده را تأیید می کند که برای کشف راهکارهای مبارزه با این دشمن پلید، راهی جز مراجعه به معارف اهل بیت علیهم السلام و آموختن طریق مبارزه در گوهر کلام این خانواده نورانی وجود ندارد .

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم با آگاهی از این نیاز انسان، در قالب یک شیوه تبلیغی جالب، با طرح یک پرسش مخاطبان خود را متوجه این نکته می نمایند که برای پیشرفت و تعالی در مسیر آدمیّت، دور شدن از شیطان به عنوان یک نیاز ضروری باید مورد توجه قرار گیرد.

عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام‏ عَنْ آبَائِهِ علیهم السلام‏ أَنَّ النَّبِيَّ صلی الله علیه و آله و سلّم قَالَ لِأَصْحَابِهِ أَ لَا أُخْبِرُكُمْ بِشَيْ‏ءٍ إِنْ أَنْتُمْ فَعَلْتُمُوهُ تَبَاعَدَ الشَّيْطَانُ‏ مِنْكُمْ كَمَا تَبَاعَدَ الْمَشْرِقُ مِنَ الْمَغْرِبِ قَالُوا بَلَى قَالَ الصَّوْمُ يُسَوِّدُ وَجْهَهُ وَ الصَّدَقَةُ تَكْسِرُ ظَهْرَهُ وَ الْحُبُّ فِي اللَّهِ وَ الْمُوَازَرَةُ عَلَى الْعَمَلِ الصَّالِحِ يَقْطَعُ دَابِرَهُ وَ الِاسْتِغْفَارُ يَقْطَعُ وَتِينَهُ وَ لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ زَكَاةٌ وَ زَكَاةُ الْأَبْدَانِ الصِّيَامُ.
اصلِالكافي (ط - الإسلامية) / ج‏4 / 62 / باب ما جاء في فضل الصوم و الصائم

آیا به شما خبر ندهم از چیزی که اگر آن را انجام دهید، شیطان از شما دور می شود، همانطور که مشرق از مغرب دور شده است؟ (اصحاب)گفتند: آری. حضرت فرمودند: روزه گرفتن چهره (شیطان) را سیاه می کند و صدقه دادن پشتش را می شکند، و دوستی در راه خدا و کمک کردن برانجام کار خوب، ریشه او را قطع می سازد و استغفار رگ گردنش را قطع می کند.

پیامبر اسلام در این روایت گویی مراحل یک نبرد و مبارزه تن به تن را آموزش می دهند. چنانچه در یک مبارزه با اجرای هر فنّ و ضربه، حریف یک قدم به شکست نزدیکتر می شود. در این میدان نیز انسان مومن سالک می تواند با استفاده از شیوه هایی که حضرت رسول می فرمایند، دشمن دیرینه خود را در هر عمل یک قدم بیشتر به عقب براند.

حضرت در گام اول، روزه را سیاه کننده روی شیطان می شمارند و البته این حقیقت بر کسی پوشیده نیست که روزه، به دلیل مشقّتی که معمولاً با آن همراه است، اراده انسان مومن را در برابر وساوس شیطانی تقویت می کند و اگر این عمل، با اخلاص و رعایت شرایط لازمه آن به جا آورده شود، انسان را در شکستِ شیطان یاری می کند.

گام بعدی، صدقه دادن است که در کلام حضرت، شکننده کمر شیطان معرفی شده است.آن چه از آموزه های اهل بیت علیهم السلام قابل دریافت  است حقیقت این مطلب است که؛ بذل مال در راه خدا و دل نبستن به درهم و دینار این دنیا یکی از وسائل رشد و ترقّی انسان و گام برداشتن در مسیر کمال مطلوب است.و همواره قدم زدن انسان در وادی سعادت و حرکت به سوی پروردگار متعال ،خُرد کننده کمر شیطان خواهد بود.

پیامبر در قدم سوم، دوست داشتن در راه خدا و همکاری در انجام اعمال نیک را به قطع کننده ریشه شیطان تشبیه می کنند.
بی شک یکی از معیارهای ارزشمندی که در اختیار انسان قرار دارد و آدمی می تواند با بهره گیری از آن، اعمال خود را در ترازوی نقد بگذارد، مَحَکی است به نام دوست داشتن در راه خدا! بنابراین، هر کسی با سنجش اعمال خود از این حیث می تواند میزان مقبولیت اعمالش را نیز مورد بررسی قرار دهد.

همچنین بسیار پیش می آید که انسان به شخصه بنیانگذار و آغاز کننده یک عمل صالح نیست ولی این توانایی را دارد که در اعمال خیری که دیگران آغاز کرده اند معاضدت و همکاری داشته باشد.

حضرت در آخرین گام از این حدیث نورانی، انسان مومن را به پناه بردن به دامان خداوند مهربان و درخواست عفو و بخشش از حضرت حق را به عنوان از بین برنده آخرین روزنه امید شیطان در انسان معرفی می کنند. چنان که انسانی که خود را در چشمه استغفار شستشو می دهد با امید بازگشت به دریای لطفِ خالق خود، رگ حیات شیطان را در قلمرو خویش قطع می کند. امّا توجه به این نکته نیز ضروری است که این دشمن قسم خورده به محض مشاهده اولین روزنه و شکاف بین خدا و انسان، حیات دوباره می گیرد و قطعاً هجمه او بر مومنین سخت تر خواهد بود.

مفیدنیوز - مجتبی صابری - طلبه حوزه علمیه