حدود دو هفته به برگزاری بزرگ ترین نشست بین المللی تاریخ ایران، نشست سران جنبش عدم تعهد در تهران، باقی مانده است. صرف برگزاری این نشست در ایران بر ابعاد اهمیت آن افزوده است؛ از این رو باید در انتظار تمرکز دقیق رسانه های جهانی بر این رخداد بسیار مهم بود. نظر به این اهمیت از مدت ها پیش درباره آن در داخل و خارج بحث هایی در گرفته است که به نظر می رسد بیشتر آنها حاشیه ای هستند و نباید با دامن زدن به آن موضوع اصلی تحت الشعاع قرار گیرد.
برخی از این بحث های حاشیه ای عبارتند از:
1- محل برگزاری نشست؛ فرایند تعیین محل برگزاری نشست از کیش تا تهران که در سال 1389 آغاز شد در زمان خودش موضوع مهم و قابل تأملی بود که در حال حاضر به سبب اینکه تهران برای برگزاری نشست مشخص شده اهمیتش را از دست داده و لزومی ندارد به مباحث کیش و اصفهان پرداخته شود.
2- انتقاد از هزینه ها؛ این روزها برخی با میان کشیدن بحث گرانی و قراردادن آن در کنار هزینه های برگزاری نشست سران جنبش عدم تعهد با لحن، موضع و منطقی به ظاهر دلسوزانه از هزینه های در نظر گرفته شده که بخش قابل توجهی از آن به ساخت بنا اختصاص دارد انتقاد می کنند که این انتقاد دلسوزانه به اصل اهمیت نشست لطمه وارد می کند و به نظر می رسد برخی از انتقادها هم با همین هدف صورت می گیرد.
3- آمدن و یا نیامدن مرسی؛ قطع روابط درازمدت ایران و مصر و ریاست فعلی مصر بر جنبش عدم تعهد و رئیس جمهور شدن مرسی در مصر، پس از سقوط حسنی مبارک و لزوم تحویل ریاست جنبش عدم تعهد به ایران، حضور و عدم حضور مرسی در تهران را به موضوع مورد توجه تبدیل کرده و بعضی نیز عمداً به آن دامن می زنند. این مسئله طی چند روز گذشته فراز و فرودهای متفاوتی داشته و تا زمان نگارش نوشتار حاضر، آخرین خبر نقل شده در این باره از روزنامه الحیات این است که مرسی در نشست حاضر نمی شود و احتمال دارد هشام قندیل، نخست وزیر و یا وزیر امور خارجه مصر به نیابت از مرسی در نشست تهران شرکت کنند.
4- ابهام درباره حضور چند تن از حکام حاشیه خلیج فارس؛ از میان برخی از حکام کشورهای حاشیه خلیج فارس زمزمه هایی دال بر عدم حضور آنها در نشست تهران به گوش می رسد. گفته می شود، این واکنش نه چندان قطعی و روشن، ناشی از اتفاقاتی است که در منطقه افتاده و موجب تیرگی روابط برخی از این کشورها با ایران شده است.
5- دعوت از حاکم بحرین و عربستان؛ ایران به عنوان میزبان نشست که قرار است ریاست دوره ای جنبش عدم تعهد را به عهده بگیرد وظیفه دارد از همه اعضا دعوت کند، برخی معتقدند به سبب جنایت های حکام بحرین و عربستان در کشورهای شان نمی بایست از آنها برای حضور در نشست تهران دعوت می شد.
با اینکه نگاه به موضوع از این زاویه قابل توجه و تأمل است، نمی تواند در برابر کلیت مسئله پذیرفته شود.پس از اشاره به مسائل حاشیه ای که ممکن است به نوبه خود و در جای خود اهمیت خاص داشته باشد که بحث آن گذشت به موضوع اصلی پرداخته می شود. موضوع اصلی، برگزاری شانزدهمین نشست سران جنبش عدم تعهد در تهران است که در این نشست جمهوری اسلامی ایران ریاست سه ساله آن را به عهده می گیرد.
اهمیت موضوع هم به این است که استکبار جهانی چند سالی است که با تمام توان تلاش می کند با اجرا کردن برنامه های مختلف و به خدمت گرفتن تبلیغات گسترده و پر هزینه از اهمیت منطقه ای و جهانی ایران بکاهد و وانمود کند، ایران کشوری منزوی، فراموش شده و فاقد جایگاه معتبر و تأثیرگذار است. برگزاری این نشست که احتمالاً از 120 کشور عضو در آن شرکت می کنند، تمام تلاش استکبار را که در ماه های اخیر بسیار بیشتر و پرهزینه تر شده است، هدر می دهد و آنها چه بخواهند و چه نخواهند نام پرآوازه ایران اسلامی پرآوازه تر در جهان طنین انداز خواهد شد.
از حسن تصادف، این نشست درست در زمانی برگزار می شود که استکبار گمان می کرد با اقداماتی که صورت داده می تواند تاحدی به اهدافش امید داشته باشد. حال با برگزاری این نشست رشته هایش را در معرض پنبه شدن می بیند؛ بنابراین طبیعی است درصدد تضعیف نشست و کاستن از دستاوردهای آن بر آید. نشانه های این حرکت در رفتار رژیم صهیونیستی مشاهده شده است. چندی پیش روزنامه «جروزالم پست»، در گزارشی بدون اشاره به نام مقامات رژیم صهیونیستی از قول برخی از آنها نوشت، محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین نباید در این نشست شرکت کند.
یک مقام صهیونیستی به این روزنامه گفت: «عباس باید تصمیم بگیرد با چه کسی است. او نمی تواند از سویی از صلح و آشتی (با رژیم صهیونیستی) دم بزند و از سوی دیگر خود را به آغوش رهبران حماس و ایران بیندازد.» چند هفته پس از این خبر رژیم صهیونیستی نگرانی اش را از برگزاری این نشست آشکارتر کرد تا آنجا که پایگاه اینترنتی «تایمز اسرائیل» گزارش داد؛
وزارت خارجه رژیم صهیونیستی به سفارتخانه هایش دستور داده تا با سران کشورهایی که به اجلاس دعوت شده اند رایزنی کنند و آنان را از سفر به ایران باز دارند و یا اینکه شخصیت های درجه چندمی را به نشست اعزام کنند. با اینکه هنوز اخباری از این دست درباره کشورهای غربی به بیرون درز پیدا نکرده، به احتمال زیاد این کشورها نیز در قالبی موجه تر از آنچه صهیونیست ها انجام داده اند، سعی کرده اند از سفر سران کشورها به تهران و حضور در نشست جلوگیری کنند، اما در این میان به موازات این اقدامات و اقدامات دیگری که از این جنس هستند و در ظاهر اثر و نشانه ای از آنها دیده نمی شود، نگاه جمهوری اسلامی ایران به این نشست و برنامه ریزی برای آن مهم است. یقیناً برگزاری این نشست در تهران برای ایران یک فرصت بی بدیل و استثنایی است و ایران باید به میزان ارزش و اهمیت آن، برایش برنامه ریزی کند و طرح داشته باشد.
طرح و برنامه ایران در این خصوص باید با لحاظ کردن چند نکته باشد:
1- پرهیز جدی از امور حاشیه ای؛ همانطور که پیشتر ذکر شد در آستانه برگزاری نشست مسائل حاشیه ای مطرح شد که هر یک به شکلی به موضوع نشست مربوط است و ممکن است در روزهای آینده هم بر تعداد آنها افزوده شود و حتی به میزان ناچیزی در برگزاری نشست تأثیر داشته باشد، اما در هر صورت باید آنها را حاشیه ای دانست و اجازه نداد با حرکت ایذایی به متن نشست آسیب وارد سازد.
مکان نشست، آمدن و یا نیامدن سران چند کشور و حتی آمدن و یا نیامدن رئیس پیشین(مصر) جنبش عدم تعهد آنقدر مهم نیستند که با پرداختن به آنها تمرکز به موضوع اصلی از بین برود. در چند روز مانده به برگزاری نشست کسی نباید به مهم جلوه دادن امور حاشیه ای بپردازد و اگر هم پرداخت، نباید به آن اعتنا شود.
2- در نظر داشتن اقدامات مخرب استکبار؛ کاملاً مشخص است استکبار و صهیونیسم جهانی از برگزاری این نشست در تهران بسیار ناراحت و عصبانی اند و بیم آن می رود که به انحای مختلف تلاش کنند از اهمیت و عظمت پر منفعت آن برای ایران بکاهند؛ بنابراین باید در نزد برنامه ریزان و دست اندرکاران این نشست، آمادگی لازم برای شناسایی توطئه دشمن و واکنش سنجیده و به هنگام در مقابل آن وجود داشته باشد.
3- تمرکز بر سیاست های اصلی؛ با قبول این مهم که در چنین تجمعات و تشکلات برخی برنامه ریزی ها نهادینه شده و غیرقابل تصرف و انعطاف است، باید به مهم دیگری هم که خاص این نوع نشستها است توجه داشت و حداکثر بهره را از آن برد. این مهم، حق میزبانی است که میزبان به موجب آن می تواند با رایزنی و لابی گری مسائل موردنظر خودش و بخشی از شرکت کنندگان را پررنگ کند و سایرین را نیز وادارد تا همراهی کنند. به نظر می رسد جمهوری اسلامی ایران علاوه بر اینکه باید از فرصت و زمینه رسانه ای برای مطرح کردن هر چه بیشتر خودش استفاده کند، لازم است از این نشست تاریخی درباره سه موضوع حداکثر بهره برداری را کند:
1- فعالیت هسته ای صلح آمیز ایران 2- جلب نظر اعضا در حمایت از حکومت سوریه 3- محکوم کردن غرب به عنوان عامل اصلی بحران اقتصادی که جهان را تهدید می کند. چنانچه ایران بتواند با اقتدار برنامه ای، مدیریت و هدایت نشست را با موفقیت به پایان ببرد، با ارتقای جایگاه بین المللی جنبش عدم تعهد، در آینده، بسیاری از کشورهای عضو حاضرند بیشتر با ایران و دیدگاه هایش همراهی و همکاری کنند. ان شاء الله
منبع: پایگاه بصیرت - رضا گرمابدری
