جاهليّت مدرن و ريزش همة ديوارهاي محافظ!

 

 

راوي مي‌پرسد، چگونه چنين چيزي ممكن است؟ فرمودند:
«رسول خدا(ص) در حالي به پيامبري برانگيخته شد كه مردم سنگ و صخره و مجسّمه‌هاي چوبي را مي‌پرستيدند. امّا قائم ما هنگامي قيام مي‌كند كه همة مردم براي مقابله با او به تأويل كتاب خدا و احتجاج به آن متوسّل مي‌شوند. آن روزي كه شيطان اين نداي خداوند عالم را شنيد كه خطاب به او فرمود:‌ «فَاخْرُجَ مِنها فَإِنَّكَ رَجيم؛ بيرون شو، همانا كه تو از رانده‌شدگاني» آخرين تقاضاي خود را كه اميد داشت به هدف اجابت برسد، مهلت ماندن بود، عمري دراز، امّا نه براي انابه و بازگشت، بلكه اغواگري. به همين نيّت هم بود كه قسم ياد كرد: «فَبِعِزَّتِكَ لَما غوينَّهُمْ اجمعين؛ قسم به عزّتت كه جملگي آنها (انسان‌ها) را اغوا مي‌كنم.»

اغوا، صرفاً گمراهي و كج‌روي نيست. كج‌روي، نوعي گمراهي بسيط و ساده است. اغوا، جهالتِ توأم با عقيدة فاسد است. شيطان، در دوردست نيرنگ‌ها، روزي را مي‌ديد كه بشر، چنان باورهايش تغيير كرده كه با غور در جهالت، در وضعي كه در جهالت تمام غوطه‌ورست، چنان امر بر او مشتبه شده كه خود را عالم مي‌شناسد. عالم نمايِ جاهل، درست در زماني كه مي‌پندارد در علم و آگاهي و ادب روزگار مي‌گذارند، چنان در بندِ جهل است كه عربِ بت‌پرست عصر جاهليّت اولي پيش او انگشت به دهان مي‌ماند.

آنكه، سنگ و چوب و صخره را ما به ازاي حضرت حق مي‌پرستيد، دستِ كم، موجودي خارج از خود را معبود خويش گرفته بود، ليكن مهم‌ترين مشخصّة انسان در عهد و عصر جاهليّت ثانوي، در وجه عقيدتي، محبوب شدن در برابر خود، معبود و حق فرض كردن خود، اصالت دادن به خود در برابر حق است.

انسان در اين موقعيّت خودش را ركن ركين، معيار و واضع معيار، حجّت و فارق حق و باطل مي‌شناسد. از همين روست كه در وقت ظهور امام زمان(ع) با حجّت معصوم و منصوب از سوي حق، به محاجّه برمي‌خيزد.
شايد به كرّات اين جملة فيلسوف فرانسوي، رنه دكارت را شنيده باشيد كه گفته بود: «من مي‌انديشم پس هستم!» او را مدخل ورود بشر به عصر جاهليّت ثانوي و مدرن مي‌شناسم. تا پيش از او بشر در جهل بسيط سير مي‌كند. از اين رو، بخت خضوع و خشوع در برابر حق را به تمامي از دست نداده بود. امّا از اين عصر، بشر، به اتكّاي حواسّ ظاهري، خود را حجّت و قطب شناسنده خواند. از همه چيز تفسيري مادّي ارائه كرد. خالق هستي و كتب آسماني و كلام وحياني انبيا و اوصيا را به محكمة عقل كمي و متّكي به دريافت‌هاي حسّي كشيد و احكام جديد خود را دربارة آنها صادر كرد. در واقع خداي نو، كتاب نو و احكام نو پديد آمد.

اين آغاز راه بود و از پي آن، اين حجّت دوران، پاي هر چه كه به او قدرت، برخورداريِ و حظّ و لذّت مي‌داد، مهر تأييد زد. هر چه را با محك تجربة حسّي درمي‌يافت، تأييد كرد. هر امر و نهي را كه مانع و رادع اين «برخورداري، لذّت‌جويي و قدرت‌طلبي» بود به كناري افكند و آن را حاصل جهل و خرافه پنداشت و شد آنچه شد. جاهليّت ثانوي متولّد شد.

تفكّر امانيستي (اصالت الانساني)، اخلاق ليبراليستي (اباحي‌گري) و نگاه سكولاريستي (دنيوي‌گري) مشخّصات مهمّ جاهليّت دوم؛ خداي نو، اخلاق نو و انسان نو را معرفي مي‌كنند. شايد اين واقعه، تفسير آيه‌اي در قرآن باشد كه از قول ابليس بيان شده:

«رَبِّ بِمَآ أَغْوَيْتَنِي لأُزَيِّنَنَّ لَهُمْ فِي الأَرْضِ» (سورة حجر، آية 39) اغوا نه با امر به فحشا و منكر و نه حتّي زينت‌بخشي به زشتي‌ها، چنان كه آيه فرموده بود: «وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ» (سورة انعام، آية 43) يعني زينت مي‌دهد به آنچه كه مي‌كنند، بلكه زينت دادن به زمين را وسيلة اغوا قرار داد. نوعي ماترياليسم كه ابتدا صورت فلسفي يافت، تبديل به فرهنگ رشد و از آن پس، همة پهنه‌هاي حيات مادّي بشر را گرفت. جاهليّت، برگرفته از جَهِلَ، نقطة مقابل و ضدّ عَلِمَ، عين پوشيدگي حق است.

علم، زائل كنندة تاريكي‌ها، ناشناخته‌ها و رهنما به سوي حق است و معرّف حجّت حق و فارق ميان حق و باطل است. همان كه كتاب الله و آل الله، حامل و مبشّر و مبلّغ آن بودند. از همين جهت شفا نيز در خود داشت. در عصر جاهليّت دوم، بزرگترين حجاب مخفي و ضايع كنندة كتاب الله و آل الله، بزرگترين منكر حجّت حق، نه تنها صورت علم به خودش گرفته و شهره به علم و آگاهي شده، بلكه در كسوت «حجّت» فارق معكوس هم شده؛ يعني حق را باطل و باطل را حق معرفي مي‌كند. معروف را منكر و منكر را معروف مي‌نمايد.

جاهل در عصر جاهليّت اولي، حجّت حق را نمي‌شناخت، امّا به محض ديدار و استماع كلام او ايمان آورد و بت‌ و بت‌پرستي را رها كرد. ليكن، جاهلان عصر آخرين و جاهليّت دوم، به محاجّه و ستيز و انكار با حجّت حق روبه‌رو مي‌شوند. از همين رو، امام صادق(ع) از قول پدرانشان نقل فرمودند: «رسول خدا(ص) فرمودند: «هر كس قائم از فرزندان مرا انكار نمايد، به مرگ جاهليّت مرده است.»

شايد بزرگترين پيامد سيطرة جاهليّت دوم، كه پس از فراموش كردن حجّت حق و مستور داشتن امام در پس پردة غيبت و غفلت، «همه‌گير شدن ظلم» باشد. تنها از اين طريق؛ يعني عموميّت يافتن ظلم زمين مملوّ از ظلم مي‌شود. يك معني ظلم تاريكي است. ظلمت، سياهي و تاريكي حاصله از غيبت و دوري خورشيد عالم‌تاب است.

چنان كه امروز، بشر در ظلمت دست و پا مي‌زند. امّا يك معني ظلم در برابر عدل است؛ يعني درهم ريختگي، جابه‌جايي است. همه چيز از جاي خود خارج شده. معروف منكر و منكر معروف شده. گرچه ظلم فراگير است، مثل ظلمت، امّا در سلسله مراتب، بزرگترين ظلم رفته همان است كه عرض كردم، بشر خودش بدل حق و حجّت حق شده است. چنان كه، بزرگترين منكر، انكار امام حق، ناشناس ماندن ايشان است و بزرگترين معروف، معرفي ايشان است. در اين جابه‌جايي بزرگ، تمامي حسّاسيت‌ها دربارة معروف و منكر از بين مي‌رود.

قبايح و زشتي‌ها عموميّت مي‌يابند و به امري عادّي و معمولي تبديل مي‌شوند و از آن بدتر، قبيح، حُسن جلوه داده مي‌شود، موجب افتخار مي‌شود.
آيا هيچ به اين سؤال انديشيده‌ايد كه چرا ابليس و جنودش سعي در آلوده كردن فرزندان آدمي دارند؟

ـ همه گير شدن گناه و نافرماني، لايه به لايه، بشر را بي‌پناه مي‌سازد، همة ديوارهاي محافظ را از بين مي‌برد تا آنكه، نه تنها مدافع حق و اهل حق نيست، بلكه در اردوگاه جنود ابليس درمي‌آيد. از لشكرگاه او مي‌شود. آلودگي‌ها، دروازه‌هاي رفت و آمد جنود ابليس؛ يعني اجنّة شيطاني را بر بشر مي‌گشايند. گناه و ظلم به ويژه وقتي تبديل به فرهنگ عمومي مي‌شود، دروازه‌ها را براي ورود و سلطة اجنّة شيطاني كه جنود ابليس هستند، باز مي‌كنند. در حالي كه هيچ مانع و رادع و محافظي براي مصون ماندن انسان نمي‌ماند.

ـ فكر مي‌كنيد چرا در عصر ما، بيش از عهد باستان از سحر و جادو، شيطان‌پرستي، شعبده و ارتباط با اجانين سخن به ميان آمده است؟

چرا اين همه فيلم با موضوع و مضمون سحر و جادو ساخته مي‌شود؟

آيا به كارتون‌هايي كه بچّه‌ها از طريق رسانه‌هاي جمعي مثل تلويزيون‌ها و ماهواره‌ها مي‌بينند، دقّت كرده‌ايد؟! عموم اين آثار حاوي موضوع و مفهوم شيطاني، ارتباط با اجنّه، سحر و جادو هستند. موضوع و محتواي پر تيتراژترين، پرفروش‌ترين كتاب تاريخ حيات بشر؛ يعني هري پاتر، سحر و جادو است. چنان كه، فيلمي كه بر اساس اين كتاب ساخته شد، در سراسر جهان به نمايش درآمد و پر فروش‌ترين بود. جز اين، در طيّ سال‌هاي اخير و به تدريج، برخي فضولي‌ها، دروازه‌هاي ديگري را براي ورود جنود شيطاني بر صحن و سراي زندگي مردم گشوده است.

ـ جماعتي به سراغ دفينه‌ها و زير خاكي‌ها رفتند، به سراغ كتب سحر و جادو و علوم غريبه رفتند. گروهي به گرد رمال‌ها چرخيدند، به احضار و تسخير جن‌ها مبادرت كردند و از اين طريق، طلسماتي گشوده شدند. طلسم‌هايي كه هزاران سال دست نخورده بودند. ناپرهيزي و ورود به اين صحنه از علوم غريبه، بدون اذن و تفحّص بسياري از بيماري‌هاي روحي را كه حاصل رسوخ نيروهاي شيطاني بود، را بر سر بشر بار كردند.