گزارش کیهان از ماجرای وقف دانشگاه آزاد

روزنامه كيهان در واكنش به اعلام نظر رهبر انقلاب در مورد وقف دانشگاه آزاد، گزارشي از روند ماجرا نوشت:
طي ماه‌هاي گذشته يكي از مسائل مهم مورد بحث جامعه دانشگاهي كشور، ماجراي «وقف اموال دانشگاه آزاد» بوده است. ماجرايي كه پس از يك سال از اعلام وقف اموال از سوي هيئت موسس و امناي دانشگاه آزاد بالاخره به پايان كار خود رسيد و مشخص شد وقف اموال دانشگاه آزاد كه ارزش تقريبي آن 250 هزار ميليارد تومان شرعي و قانوني نيست.

اما ماجرا از آن جا شروع شد كه؛

1- هاشمي رفسنجاني رئيس هيئت موسس دانشگاه آزاد در تيرماه 86 در ديدار جمعي از استادان دانشگاه آزاد واحدهاي مختلف استان كرمان گفت: «همه مي دانند كه امكاناتي را كه دانشگاه آزاد در طول ربع قرن به دست آورده، متعلق به بيت المال است و هيچ كس حقي در تصرف آن ندارد.» اين اظهارات هاشمي در حالي مطرح شد كه هيات موسس دو سال بعد اعلام كرد كه اموال اين دانشگاه را ( كه به زعم آقاي هاشمي متعلق به بيت المال است) با لحاظ شروطي- كه در ادامه مي آيد- وقف كرده است .

2- شوراي عالي انقلاب فرهنگي در شهريور 1387 اعلام كرد كه اصلاح اساسنامه دانشگاه آزاد را از 13 مهرماه همان سال در دستور كار قرار خواهد داد. اين اعلام نظر شوراي عالي انقلاب فرهنگي با واكنش دانشگاه آزاد و اين بار رئيس اين دانشگاه روبرو شد، جاسبي گفت: «هر وقت هيئت مؤسس دانشگاه آزاد اساسنامه را اصلاح كرد اين اصلاحات به شوراي عالي انقلاب فرهنگي ارسال خواهد شد؛ شوراي عالي انقلاب فرهنگي نيز پس از اينكه هيئت مؤسس دانشگاه آزاد اصلاحات لازم را بر روي اساسنامه انجام داد مي تواند اين مورد را بررسي كند.»

3- در پي درخواست مسئولان دانشگاه آزاد، شوراي عالي انقلاب فرهنگي به هيئت امناي دانشگاه آزاد براي اصلاح اساسنامه تا 10 دي87 اولتيماتوم داد. اين شورا تأكيد كرد كه اگر دانشگاه آزاد تا 10 دي اساسنامه را اصلاح و به شوراي عالي انقلاب فرهنگي ارائه نكند، شورا خود به اين كار اقدام خواهد ورزيد. اما اين اولتيماتوم نيز كارساز نشد و با پايان زمان تعيين شده، اساسنامه دانشگاه آزاد همچنان بدون اصلاح ماند تا اينكه بالاخره شوراي عالي انقلاب فرهنگي براساس وظيفه قانوني خود «اصلاح اساسنامه دانشگاه آزاد را در دستور كار قرار داد.»

4- در حالي كه همگان گمان مي كردند هيئت مؤسس دانشگاه آزاد در حال اصلاح اساسنامه به منظور تقديم آن به شوراي عالي انقلاب فرهنگي براي تصويب نهايي است، بعدها و در گفت وگوي مشروح يكي از مقامات ارشد دانشگاه آزاد با خبرگزاري فارس مشخص شد كه دقيقا در همين ايام هيئت مؤسس دانشگاه آزاد به جاي پرداختن به اصلاح اساسنامه، موضوع ديگري را پيگيري مي كند كه همان «وقف اموال دانشگاه آزاد» بود. در 7 شهريور 88 بيانيه اي از سوي هيئت مؤسس دانشگاه آزاد صادر و در آن اعلام شد كه «اموال دانشگاه آزاد اسلامي وقف شده است»!

وقف اموال دانشگاه آزاد در وهله اول از نگاه كارشناسان امري مبارك و ميمون به نظر مي آمد تا آنكه نكته اي قابل توجه، ديدگاه كارشناسان حقوقي و آموزشي را درباره وقف اموال دانشگاه آزاد تغيير داد. اين نكته ظريف گنجانده شده در بيانيه وقف دانشگاه آزاد از جملات پاياني بيانيه استخراج شد. آنجايي كه هيئت موسس دانشگاه آزاد تاكيد مي كنند: «فقط متوليان حق دارند تمامي فعاليت هاي مربوط به اداره و توسعه دانشگاه آزاد اسلامي را به انجام برسانند و به طور كلي اداره موقوفات منحصرا تابع مفاد وقفنامه و اصول و قواعد معتبر فقهي است» جملات پاياني بيانيه وقف اموال دانشگاه آزاد، آغازي بود بر واكنش هاي كارشناسان و صاحب نظران نسبت به پروژه «وقف اموال دانشگاه آزاد».

5- يكي از نكاتي كه در بيانيه وقف اموال دانشگاه آزاد بيش از همه چيز جلب توجه مي كرد، اشاره هيئت مؤسس دانشگاه آزاد در اين بيانيه بر «استيذان از مقام معظم رهبري» و موافقت ايشان با اين وقف بود. اما تأكيد و اصرار مسئولان دانشگاه آزاد بر استيذان- كسب اجازه- از رهبري موجب شد كه رسانه ها در تماس هاي مختلف با دفتر اطلاع رساني نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري صحت و سقم اين موضوع را جويا شوند.

اين پيگيري هاي رسانه ها و افكار عمومي موجب شد كه ناگهان ورق بر عليه دانشگاه آزاد برگردد. بدين صورت كه عصر روز 10 شهريور 88، دفتر مقام معظم رهبري اطلاعيه اي صادر كرد كه متن آن بدين شرح بود: «در پي صدور بيانيه هيأت مؤسس دانشگاه آزاد اسلامي در مورخ 7/6/88 در مورد وقف اموال و دارايي هاي اين دانشگاه، يك مقام آگاه در دفتر مقام معظم رهبري اعلام كرد: موافقتي از ناحيه رهبر معظم انقلاب اسلامي در خصوص وقف اموال دانشگاه آزاد اسلامي اعلام نشده است.»

6- سازمان اوقاف و امور خيريه نيز صراحتا در اين زمينه موضع گيري كرد؛ معاون امور اوقافي سازمان اوقاف و امور خيريه كشور در همين خصوص گفت: افرادي كه اموال دانشگاه آزاد را وقف كرده اند ابتدا بايد ثابت كنند اين اموال، اموال شخصي آن هاست سپس وقف كنند.

7- در همان روزها شوراي عالي انقلاب فرهنگي در پي اقدام دانشگاه آزاد به طور صريح موضع گيري و اعلام كرد كه وقف اموال دانشگاه آزاد بدون مصوبه شوراي عالي انقلاب فرهنگي اعتبار ندارد. همان هنگام روزنامه كيهان در يادداشت روز خود با عنوان «زيارت قبول!» به مغايرت هاي آشكار وقف دانشگاه آزاد اسلامي با قوانين جاري و مباني شرعي پرداخت و با كنايه خطاب به هيئت مؤسس نوشت؛ اقدام شما شبيه كسي است كه نذر كرده بود اگر فلان حاجتش برآورده شود، پيرزن همسايه شان را پياده به زيارت كربلا مي فرستد!

8- واكنش هاي مطرح شده نسبت به موضوع وقف اموال دانشگاه آزاد از سوي كارشناسان و صاحب نظران باعث شد تا اين بحث براي چند ماه هم كه شده از سوي مديران دانشگاه آزاد مطرح نشود و پرونده وقف دانشگاه آزاد به نوعي تعليق شود و همه چشم ها براي اظهارنظر نهايي در اين زمينه به سوي شوراي عالي انقلاب فرهنگي باشد.تا اينكه عبدالله جاسبي 27 آبان88 در شصتمين اجلاس شوراي مركزي دانشگاه آزاد مجددا اعلام كرد كه وقف دانشگاه آزاد به پايان رسيده و بايد براي آينده اي روشن براي اين دانشگاه تلاش كنيم.

9- در دي ماه 88 اصلاح اساسنامه دانشگاه آزاد توسط شوراي عالي انقلاب فرهنگي پايان مي پذيرد. اما با آغاز سال 89 و زمزمه هاي ابلاغ اساسنامه جديد و اصلاح شده دانشگاه آزاد به مسئولان اين دانشگاه، جاسبي براي نخستين بار در سال جديد با صدور پيامي به مناسبت فرارسيدن سال نو اعلام كرد: وقف اموال و دارايي هاي دانشگاه پس از استعلام از نظر فقهي مقام معظم رهبري و پيگيري هاي هيات موسس دانشگاه، به فرجام رسيد!

بالاخره انتظار براي ابلاغ اساسنامه جديد و تصحيح شده دانشگاه آزاد به پايان رسيد تا محمود احمدي نژاد رئيس جمهور و رئيس شوراي عالي انقلاب فرهنگي، اساسنامه جديد دانشگاه آزاد را كه در 7 جلسه اين شورا به طور مفصل مورد بحث و بررسي قرار گرفته و در جلسه 24 فروردين 89 در 25 ماده به تصويب نهايي رسيده بود، براي اجرا ابلاغ كرد.

10- در حالي كه كشمكش ميان شوراي عالي انقلاب فرهنگي و مسئولان دانشگاه آزاد درباره اجراي اساسنامه جديد و مباحث مربوط به وقف اموال دانشگاه آزاد بالا گرفته بود، رهبر معظم انقلاب در 2 نامه جداگانه به آقايان هاشمي رفسنجاني رئيس هيئت موسس دانشگاه آزاد و محمود احمدي نژاد رئيس شوراي عالي انقلاب فرهنگي مباحثي را در خصوص وضعيت دانشگاه آزاد و حل مسائل پيش آمده مطرح كردند.

ايشان در اين نامه ها ضمن تاكيد بر قانوني بودن مصوبه شوراي عالي انقلاب فرهنگي در خصوص دانشگاه آزاد، خواستار توقف موقت اجراي اساسنامه اصلاح شده اين دانشگاه براي رفع برخي ابهامات حقوقي و قانوني شدند و هيئت مؤسس دانشگاه آزاد را نيز از تصرف مبني بر وقف اموال اين دانشگاه منع كردند.

رهبر معظم انقلاب همچنين بررسي امكان شرعي و قانوني وقف اموال دانشگاه آزاد را نيز به هيئتي از متخصصان فقهي و حقوقي سپردند كه آيت الله آملي لاريجاني رئيس قوه قضائيه سرپرستي آن را بر عهده داشت.

11- در حالي كه منابع موثق از اعلام نظر هيئت رسيدگي به وقف اموال دانشگاه آزاد مبني بر امكان نداشتن وقف اموال اين دانشگاه خبر مي دادند، محسني اژه اي سخنگوي آيت الله آملي لاريجاني رئيس قوه قضائيه و «سرپرست هيئت حقوقي و فقهي رسيدگي به وقف اموال دانشگاه آزاد» خبر از اعلام نظر اين هيئت به رهبر معظم انقلاب داد و آيت الله صادق آملي لاريجاني هشتم مهر ماه در حاشيه بيست ويكمين گردهمايي شوراي سياست گذاري ائمه جمعه سراسر كشور در واكنش به سخنان هاشمي رفسنجاني اعلام كرد: وقف دانشگاه آزاد از ابتدا كار باطل و اشتباهي بوده است. اظهارنظر رئيس قوه قضائيه در پاسخ به اظهارات آقاي هاشمي رفسنجاني بود كه چند روز قبل از آن، اعلام كرده بود وقف دانشگاه آزاد با فتواي 4 مجتهد- همگي عضو هيئت مؤسس- انجام پذيرفته و خدا اجازه نمي دهد اين وقف باطل شود!