اختصاصي مفيدنيوز کمین سعودیها برای الحاق بحرین؛ بحرين باتلاق سعودي ها ميشود!؟

در 2 سال گذشته موج اعتراضات مردمی در کشورهای عربی بسیار بالا گرفته است تا حدی که چندین دیکتاتور سرنگون شده و چند نظام سیاسی نیز سقوط کرده است. البته اعتراضات و انقلابها در کشورهای عربی  متفاوت است. از همان ابتدایی که اعتراضات در بحرین شروع شد اردوگاه غرب و متحدینش در منطقه همه تلاش خود را برای سانسور خبری این اعتراضات به کار بردند اما در سوریه که ماهیت اعتراضات کاملا متفاوت با بحرین است همه همت غرب براي جلب توجه افکار عمومی به سمت آن کشور شد.

اما این استراتژی خیلی هم مداوم نبود چون غرب نه در سوریه و نه در بحرین نتوانست به هدفش برسد. اما در بحرین دور جدیدی از فشارهای سیاسی و اجتماعی را من جمله الحاق بحرین به سعودی در دستور کار خود قرار داده است.

اتحاد با بحرين كه مفهومي جز الحاق ندارد، به ايجاد چالش ها و محدوديت هاي بين المللي جدي براي سعودي ها منجر مي شود؛ اين امر به خصوص در عرصه افكار عمومي و سازمان هاي بين المللي مشروعيت دولت سعودي را به شدت تضعيف خواهد كرد.

اعلام طرح پادشاه عربستان سعودي مبني بر ايجاد اتحاديه كشورهاي عرب خليج فارس به عنوان جايگزين شوراي همكاري خليج فارس را مي توان جديدترين ابتكار اين دولت در عرصه منطقه اي و در چهارچوب شرايط نوين ناشي از خيزش هاي مردمي در جهان عرب دانست .

هرچند سعودي ها اعلام كرده اند با كمي انتظار و فرصت دادن بيشتر به اين كشورها اتحاديه اي فراگير تشكيل دهند، اما شواهد نشان دهنده آن است كه در شرايط كنوني امكان ايجاد اتحاديه بيشتر بين عربستان سعودي و بحرين محتمل است و از اين روست كه اين اتحاد به عنوان حلقه نخست ايجاد اتحاديه كشورهاي عرب خليج فارس مطرح شده است. با توجه به اين موضوع، دو پرسش مهم مطرح مي شود: نخست آنكه بسترهاي طرح اتحاد عربستان سعودي و بحرين چه بوده، و دوم آنكه در صورت تشكيل اين اتحاديه پيامدهاي احتمالي آن كدام است؟

در خصوص بسترها و عواملي كه باعث طرح جدي اتحاد بين عربستان سعودي و بحرين شده است مي توان به انگيزه ها و مؤلفه هاي مربوط به هر يك از اين دو كشور اشاره كرد. عربستان سعودي كه مبتكر طرح اتحاديه كشورهاي عرب خليج فارس است، اصلي ترين انگيزه و هدف را از تشكيل آن دنبال مي كند. در واقع طرح اتحاد به صورت كلي يا به صورت خاص در مورد بحرين براي سعودي ها در جهت عبور از برخي چالش ها از يك سو، و كسب برخي دستاوردها از سوي ديگر، حائز اهميت است .

انقلاب هاي عربي نگراني هاي جدي اي را در رهبران سعودي به وجود آورده و به خصوص بحران بحرين باعث شده تا عربستان با هرگونه حركت اعتراضي در كشورهاي عربي خليج فارس به شدت مقابله كند. در اين راستا، سعودي ها خواستار تجميع توانمندي هاي كشورهاي پادشاهي در مقابل هرگونه تغييرند؛ چراكه تغيير در يك كشور مي تواند ساير كشورها را نيز تهديد كند.

بر اين اساس، طرح اتحاد واكنشي جدي در مقابل نگراني هاي ناشي از خيزش هاي مردمي در جهان عرب است. همچنين اتحاد مي تواند با توجه به برتري عربستان به تفوق كامل اين كشور بينجامد و توانمندي هاي آن را بسيار افزايش دهد. از سوي ديگر، آل خليفه نيز با افزايش نگراني ها از تداوم بحران، در پي كسب پشتيباني جدي تر سعودي ها و حفظ قدرت سياسي به رغم محدوديت هاي احتمالي در قالب اتحاديه است. هرچند تمامي بخش هاي حكومتي در بحرين ديدگاه يكساني در اين خصوص ندارند، اما شرايط بحراني، رهبران بحرين را به پذيرش اين موضوع ترغيب كرده است .

شكل گيري احتمالي اتحاديه عربستان و بحرين پيامدهاي خاص خود را خواهد داشت. شايد بتوان براي عربستان اصلي ترين پيامد مثبت اين مسئله را افزايش قدرت منطقه اي آن محسوب كرد؛ موضوعي كه به منزله تغييري ژئوپليتيك در صورت تثبيت مي تواند شرايط و توازن قدرت را به نفع اين كشور تغيير و جايگاه منطقه اي رياض را ارتقا دهد .

با اين حال، اين مسئله باعث محدوديت جدي حاكميت بحرين و ضعف جدي آن مي شود. هرچند سعودي ها اميدوارند با ايجاد اتحاد با بحرين و اعمال كنترل بيشتر، هم اشغال اين كشور را قانوني و هم اعتراضات را به راحتي كنترل كنند، اما دستيابي به اين هدف چندان قطعي محسوب نمي شود؛ چراكه در شرايط كنوني نيز نيروهاي سعودي به نوعي در سركوب اعتراضات بحرين مشاركت دارند و تحت سركوب جدي و شرايط امنيتي سختگيرانه كماكان مخالفان بحريني به اعتراضات خود ادامه مي دهند.

نكته مهم ديگر اينكه با گسترش جدي تر اعتراضات بحرين به شرق عربستان و تقويت همبستگي بين شيعيان بحرين و عربستان رژيم آل سعود ممكن است كه با اعتراضات و چالش هاي گسترده تري مواجه شود. نتيجه اينكه با اين اتحاد، احتمال گسترش تعارضات دروني عربستان سعودي وجود دارد و اين كشور در ميان مدت و بلندمدت با نهضت مخالف قوي تري مواجه مي شود .

مفيدنيوز - حميدسطوتي